Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1848

De drie Zuilen des Tempels: Schoonheid, Wijsheid en Kracht. Naar het Hoogduitsch van J.B. Krebs; door A.W.M. Te Gorinchem, bij H. Horneer. 1846. In gr. 8vo. IV en 60 bl.

Het oorspronkelijke van dit werkje verdiende allezins de eer der vertaling. Er komt zeer veel schoons en waars in voor, al kan menigeen niet alles beamen. En dit zeggen wij nu met betrekking tot hen, die verstaan wat zij lezen. Doch voor hoe velen, vrijmetselaren zoo wel als profanen, ligt er een nevel over den inhoud verspreid! Hoe weinigen zullen het vatten, en, uit die weinigen, wie zijn dáár weder de uitverkorenen, die zóó zullen denken, willen en streven, als krebs het bedoelde!

Eenige plaatsen zullen wij uitschrijven. Een iegelijk onderzoeke dan alles, en behoude het goede!

Bl. 34: ‘Waar de Wijsheid spreekt, moet de wetenschap zwijgen, want zij, de Wijsheid, is de bron van alle kennis; zij is bepaalde zelfkennis; zij is het uitvloeisel van een Eeuwig Woord, dat door de geheele natuur spreekt, dat in den mensch toeneemt, dat een altaar in hem oprigt,

[p. 160]

om de menschen te leeren, te leiden en te zeggen: dat Zij het is, die de schepping gebiedt, die den mensch geschapen heeft en voor de onsterfelijkheid doet rijpen.’

Bl. 35: ‘Uit het vorengezegde zullen wij dus gemakkelijk inzien, dat men de Godsdienst geen slechter dienst bewijzen kan, dan door haar tot eene wetenschap te verlagen, of zelfs in den vorm eener bestaande wil (lees te) gieten. Godsdienst kan slechts op tweederlei wijze verbreid en uitgeoefend worden; ten eerste - door het geloof, of wel - door het in ons levendig geworden Woord van den Grondlegger der Godsdienst. Het vaste, in het leven ingeweefde geloof is eene bepaalde levenskracht, die alle zwarigheden overwint en tot onsterfelijkheid voert. Hij, die echter niet gelooven kan, wien dit gevoel door gezelschappen, door lektuur of door wetenschappelijke scholen ontnomen werd, moet zich tot het levende, in hem wonende Woord der Wijsheid, tot Gods woord verheffen; dan draagt hij de Godsdienst, den Grondlegger en den geest derzelve met zich om; hij bezit als een onvervreemdbaar eigendom die kracht des levens; hij treedt als leeraar en helper op, en verheft zich met de gezaligden in de gewesten der oorspronkelijke kracht, waar geen dood en geene scheiding meer bestaat.’

‘Het geloof is de zaak der gemeente; het woord der wijsheid, het woord Gods en des levens moet de leeraar echter in zich omdragen; dan slechts is hij in staat zijn beroep te vervullen; dan slechts staat hij tegenover den geest des tijds, en zal als een waardig vertegenwoordiger van den Grondlegger der Godsdienst, die als het levendig woord Gods onder de menschen wandelt, zijnen volgelingen den weg wijzen, die ons aan de duisternis ontvoert en met het licht der eeuwigheid voorlichten.’

Bl. 37: ‘Moet echter, naar de denkwijze der meeste Godgeleerden van den tegenwoordigen tijd, God niet meer uit Zijn levend Woord, maar volgens de uitlegging der Schrift, niet meer door de stem des Geestes gekend worden, zoo houdt natuurlijk alle onderwijzing op, dewijl alsdan de priester de navolger van een' verpligten regel is, geene zelfovertuiging kan koesteren, en welligt, ten aanzien van het geloof, lager aangeteekend staat, dan de minste zijner toehoorders.

Bl. 57, 58 en 59: ‘De Geest, die in den mensch woont,

[p. 161]

die hem heeft geschapen, is oorspronkelijke Kracht, is de verhevenste, reinste grondstof des Heelals, is denkvermogen, is liefde, is het Woord, ja, is God-zelf....... Ja! in God berust alle kracht. Door Zijn woord, dat Hij-zelf is, heeft Hij de schepping en alle schepselen uit den chaos opgewekt, en bestuurt en leidt haar door het woord naar eene onveranderlijke wet, die slechts door eene volkomene kracht kan voorgeschreven zijn. En dezen Geest en dat Woord draagt de mensch in zich om, en gevoelt, gelooft en begrijpt dikwerf het verheven standpunt niet, op hetwelk hij door deze eigenschappen staat, op hetwelk hij Heer der natuur en gelukaanbrenger van alle wereldstreken en volken zijn konde...... Zoek God in denken, gewaarworden en willen. Zoek hem in Zijn woord, dewijl Hij-zelf het woord is. Zoek hem echter in de grondstoffen van hetzelve en niet in de begrippen, dewijl alleen in de grondstoffen volledige kracht, maar in de begrippen slechts gedeeltelijke kracht verborgen is. - Oefen u in dat woord, tot dat het u doordrongen en van den schedel tot aan de voetzool vervuld heeft...... Kracht des Geestes, ontwaak in ons, zij met ons! Gij zijt toch oorsprong van al wat bestaat; gij zijt de oorspronkelijke kracht der menschelijke natuur. Op u rust alles: zelfs Wijsheid en Schoonheid zijn uwe dochters. Kracht! woon in ons midden, opdat wij door uwe wet, die onfeilbaar is en volkomen, ons weder als door u voortgebragt leeren gevoelen; met de eigenschappen des Vaders begaafd, den nevel doorbreken, den stormen het hoofd bieden, en in den glans des Eeuwigen Woords het Jubelfeest der Eeuwigheid vieren mogen!’

Wie ooren heeft om te hooren, die hoore!