Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1848

Lijkrede, naar aanleiding van Hebr. XIII vs. 7, ter gedachtenis van J.P.A. Wintgens, in leven Predikant te Groningen, door C.H. van Herwerden, c.h.z., Theol. Doct. Te Groningen, bij M. Smit. 1847. In gr. 8vo. VIII en 38 bl. f :-50.

‘De Christus-gewijde kansel mag niet tot een spreekgestoelte der lofverheffing van menschen verlaagd worden. Maar wanneer menschen, door hunne betrekking tot 's Heeren Gemeente sterk in het oog vallende, de kracht van christus in hen met woord en daad hebben gepredikt, dan mag, bij hun verscheiden, daarvan niet worden gezwegen, maar behoort zulks, Hem tot roem en eere, voor aller oor te worden vermeld.’ - Zoo luiden de eerste woorden van deze Lijkrede, die, getrouw aan dit begin, zich verre houdt van menschenvergoding, en de vermelding van het vele en velerlei goede, waardoor de overledene zich onderscheiden had, tot verheerlijking van God en

[p. 100]

den Zaligmaker en tot opwekking van eenen edelen naijver strekken doet. Ons heeft zij het meest aangetrokken door hetgeen wij hier, en vooral uit de bijgevoegde levensbijzonderheden, omtrent het edele karakter, den verlichten zin en de teedere godsvrucht van wintgens leerden kennen. De opentlijke uitgaaf moge dienen, om de nagedachtenis van dezen waardigen Christenleeraar te Groningen en elders lang in eere te doen houden! Wij willen een en ander overnemen, wat ons toeschijnt meer algemeene bekendheid en opmerking te verdienen. Aan grondige studie en ingespannen nadenken van den beginne zich wijdende, was wintgens door eene heldere opvatting van het Evangelie langen tijd velen vooruit. Zijne prediking was ware Christusprediking, zich kenmerkende door helderheid, maar ook door ernst en bezielde taal, waaraan verstand en hart beide hun deel hadden. Hij vertoonde in al zijn leven eene mannelijkheid en vastheid van karakter, die wel eens den schijn van gestrengheid of zelfs van hardheid kon aannemen, en eene regtvaardigheid, welke ieder niet altijd verstond, maar die, met de aangeduide schijnbare hardheid, gelijkelijk uit onveranderlijke beginselen van Christelijke wijsheid, reinheid en liefde voortvloeide. In 1843, tijdens het bekende Adres der Zeven Haagsche Heeren, betuigde hij, in openbaar geschrift: ‘Ware het mij vergund geworden, de gedachtenis van mijne vijftigjarige Evangeliedienst opentlijk te vieren; ik zou het mijnen waarden vriend g. van kooten nagezegd hebben: ‘ik dank God, ik ben blijde, dat ik in dezen tijd geleefd heb, en bij het oude licht, hetwelk Gods Zoon zelf op aarde heeft ontstoken, den heerlijken dag der vrijheid van Gods kinderen in dit goede land heb zien aanbreken.’ Wij vermelden dit wel niet om eenige bepaalde Theologische rigting of leerstelsel aan te bevelen. Wij strijden noch voor Dordrecht, noch voor Groningen; maar wij willen het doen opmerken, dat in deze laatste jaren vele mannen, die vroeger waarheid en vrijheid in de Christelijke kerk met kracht hebben voorgestaan, zijn afgetreden, terwijl vele jongere zijn opgestaan, die, à la renaissance, verouderde begrippen en dwalingen weer

[p. 101]

uit de asch schijnen op te rakelen. Maar wij willen niet klagen. Tegenover de ongunstige verschijnselen van deze dagen zijn er ook vele gunstige teekenen. Er worden ook nu vele krachtige stemmen voor godsdienstige verlichting en vrijheid gehoord. En ook de stroom, als hij al voor eenen tijd rugwaarts schijnt te vloeijen, herneemt toch spoedig weer zijn' natuurlijken loop. Het licht, dat aan den hemel schijnt, moge nu of dan beneveld worden, het kan toch door geene menschelijke magt worden uitgedoofd. De zon des heils zal hooger en hooger opgaan, en eens allen bestralen. Daarom, wij vreezen niet, maar willen welgemoed voortwerken naar overtuiging en pligt, en boven alles toezien, dat wij getrouw bevonden worden. - Den 23 September des vorigen jaars werd wintgens begraven. Twintig der oudste Catechisanten, onder welke grijzen van dagen, behoorden tot den lijkstoet. Vele aanzienlijke en geringere leden der gemeente waren tegenwoordig. Waardiglijk en op Christelijke wijze werd bij het graf gesproken; en met het zingen van Gez. 182 vs. 4 werd deze Christelijke uitvaart besloten.