Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847

De godin der rede.

Op een' schoonen zomeravond van het jaar 18, werd ik naar een in den omtrek der stad Napels gelegen logement geroepen, om aan den plotseling ziek geworden eigenaar van hetzelve geneeskundige hulp toe te brengen. Ik had mijn recept geschreven en was op het punt om den terugweg aan te nemen, toen de kastelein mij zeide, dat eene arme hulpelooze vrouw, die eene Engelsche scheen te zijn, in een vlieringkamertje van zijn huis op sterven lag. Ik liet mij bij haar brengen, om haar, of door hulp der kunst van den dood te redden, of, zoo dit niet mogelijk was, haar hare laatste oogenblikken ten minste te verzachten. De ongelukkige lag op eenig stroo, had als deksel niets dan een stuk grof linnen, dat de barmhartigheid van eenen oppasser haar verschaft had, en worstelde met den dood. Zij had, naar ik bemerkte, een rood, afgedragen, ja bijna in lappen verkeerd fluweelen kleed aan het lijf; haar aangezigt was met eene dubbele laag blanketsel overstreken en ook de wenkbraauwen waren geverwd. Met den eersten blik had ik mij overtuigd, dat menschelijke hulp niets meer vermogt; de zieke had de bewustheid reeds verloren, en alle kenteekens kondigden eene op handen zijnde ontbinding aan. Ik zette mij naast haar neder, ondersteunde haar het hoofd met mijne handen, en deed haar eenige vragen, in de hoop haar misschien daardoor nog tot bewustheid terug te roepen. Geheel vergeefsch was de poging niet; zij sloeg de oogen op, keek mij strak aan en zeide eindelijk: ‘Ik ben de Godin der Vrijheid.’ Terstond daarop echter zeeg haar hoofd weder terug, en zij stierf.’

[p. 635]

Onverwijld begaf ik mij naar den Heer G***, destijds Vice-consul te Napels, om van hem het verordenen eener behoorlijke begrafenis van de overledene te verkrijgen; en van dezen heer, als ook van anderen, vernam ik de voornaamste bijzonderheden uit den levensloop van deze vrouw. - Lady R***, de dochter uit een Hertogelijk geslacht in Engeland, had in haar zeventiende jaar met eene ongehuwde tante dat land verlaten en was naar Parijs gekomen. Dit was in het begin van het jaar 1789 gebeurd. Het duurde niet lang, of de tante begon belang te stellen in de destijds heerschende denkbeelden, en weldra werd haar huis de verzamelplaats van de eerste hoofden der omwenteling; condorcet, mirabeau, albi, sieyes, en vervolgens ook van de beide robespierres, saint just en anderen.

Het zal niemand bevreemden, dat het ligt heweegbare gemoed der nicht ook spoedig met hartstogtelijken ijver de overdrevenste leerstellingen van het republicanismus inzoog. De oudere robespierre gaf zich daarenboven veel moeite, om de herinnering aan eenen jongen Engelschman, met wien het meisje te Londen verloofd was, uit haar hart te rukken, en dit gelukte hem.

De tante stierf aan eene hersenontsteking, en kort daarna zag men bij het groote, door maximiliaan robespierre op het Champ de Mars verordende feest, de hoogadellijke Lady R*** als Godin der Rede figureren. Later verliet zij Parijs met eenen Italiaanschen Graaf, die haar te Napels huwde, maar haar weinige weken na den trouwdag weder verliet. Schaamte weêrhield haar, zich tot hare verwanten te Londen te wenden. Steeds dieper zonk zij in den poel der ontucht en werd eindelijk krankzinnig. Hoe haar einde was, heeft men hierboven gelezen; Lady R***, de dochter van eenen Engelschen Hertog, de Godin der Vrijheid, stierf op stroo in een' armoedig vlieringkamertje.

Op het oogenblik, toen men bezig was het lijk naar het graf te dragen, steeg een jonge eerst kort geleden uit Londen gekomen Lord in het genoemde logement af. Hetzij uit vrome denkwijs, hetzij uit donker voorgevoel, sloot hij zich bij den stoet aan, en begaf zich, nadat de begrafenis volbragt was, naar Napels, waar hij vernam, hoe hij, onwetend de gezellin zijner kindschheid, zijne hem door robespierre ontrukte verloofde, ten grave geleid had.