Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847

[p. 322]

Nog iets over het duël.
Aanspraak, in het jaar 1719, aan Koning Lodewijk den XV, in naam der Fransche geestelijkheid gedaan, bij monde van Phil. Lospeau, Bisschop van Aire.

Sire!

Ik draag aan uwe Majesteit de woorden dergenen voor, welke aan menschen het woord van God verkondigen. Zij zullen aan uwe Majesteit, volgens hunne gewoonte en naar uwen wensch, veel in weinig woorden zeggen; en zij verwachten ook van uwe Majesteit weinig woorden, maar veel uitwerking. Indien zich in hunne aanspraak eenige klagt mengen mogt, dan verzoek ik eerbiediglijk, Sire! dat uwe Majesteit gelieve te bedenken, dat zij in hun wapen ook eene duive voeren, en dat de stem der tortel niet zelden eenen klaagtoon heeft. En hoe kunnen zij ook zonder droefheid leven, en spreken zonder te zuchten, daar zij zich zoo miskend, en onder de regering van den eersten Vorst in het Christenrijk, en in het huis van den oudsten Zoon der Kerke, aan zoo veel leeds moeten onderworpen zien? Sire! hetgeen hen het zwaarst drukt, en de grieve, door welker gevoel zij eindelijk in de hevigste klagt moeten uitbarsten, is die, welke hun wordt toegebragt door dat afschuwelijk duëlleren, en door die helsche wet onzer goddelooze en schandelijke tweegevechten, welke Frankrijk, naar heidensche wijze, de eisch der eere noemt, maar welke inderdaad, en naar Gods oordeel, en naar dat der heilige Engelen, de verstandeloosste razernij der menschen, en eene schending, versmading en beschimping is van het Christendom, van jezus christus onzen Heiland, en van God. Dagelijks ziet gij uwe eigene kinderen omkomen, en Christenen elkanders bloed vergieten, tot spijt van jezus christus, die zijn dierbaar bloed, uit onvergelijkelijke liefde tot ons, vergoten heeft. En, terwijl zij den God des hemels, gelijk het hun pligt is, hunne gebeden en hunne harten voor uwe Majesteit ten offer brengen, zoo verheft deze vloek zijne verschrikkelijke stem tot eenen eisch der wraak; der wraak van in moord vergoten bloed, hetwelk hunne gebeden bestrijdt, en de geheele verbolgenheid van Gods almag-

[p. 323]

tigen toorn tegen ons inroept. Een heerleger van 50,000 levende en strijdbare mannen, Sire! verschrikt den Profeet en Koning david niet; kloekmoedig stapt hij hun tegen; een enkele, door zijn toedoen gesneuvelde uria doet hem sidderen; hij vlugt voor dezen vijand alleen, ofschoon deze kracht- en levenloos onder de aarde ligt. Uwe Majesteit verstikke dan, door eenen billijken, heilzamen en gestrengen maatregel, dezen schandelijken tegenstander van ons geluk, dat luid schreeuwende bloed, hetwelk tegen u getuigt voor den troon van den God des hemels en der aarde; dat bloed, hetwelk met even zoo veel, ja met meer kracht spreekt, dan het bloed van uria tegen david, en zoo veel luider, als het geschrei van tienduizenden, die in het tweegevecht sneuvelden, te boven gaat de stem van dien eenigen. De H. Schrift leert ons, dat de vijand van onze gelukzaligheid geweest is een menschenmoorder van den beginne; en dat de Kanaäniten hem hunne kinderen opgeofferd hebben; hem ter eere werden door de Druïden menschen geslagt, en de Romeinen plengden hem het bloed hunner kampstrijders, ja ook van hunne kampstrijdsters - want zelfs tot over de vrouwen breidde zich die dolheid uit. Maar welk een onderscheid is er niet tusschen het klein aantal kinderen of volwassenen, die aan de afgoden werden toegewijd, of tusschen eenen hoop verachtelijke slaven en schepsels van den laagsten stand, die de slagtoffers waren van die heidensche onzinnigheid, en tusschen het bloed van onzen adel! Indien zij in eenen roemrijken krijg, ten dienste van uwe Majesteit gevoerd, hun ligchaam, van deszelfs wording toch tot den dood bestemd, hadden prijs gegeven aan den dood, zij zouden dan echter hunne zielen behouden hebben; die kostelijke, die onsterfelijke zielen, voor welke Gods Zoon een mensch heeft willen worden; maar in het tweegevecht vaart lijf en ziel ter hel! Hoe ongelukkig is het niet - den hemel ten spijt kan men niet met eere leven, indien men voor die instelling der helle niet sterft; instelling, die door den vinger des Duivels met Fransch bloed geschreven is: men is niet waardig den Koning te dienen, of eenigen post aan zijn hof te bekleeden, indien men niet door onderwerping aan de instelling van het duël den Koning der Koningen verloochend heeft! Die ongelukkigen, die, als woedende leeuwen in het worstelperk, elkander verscheuren, zondigen hierin ieder slechts

[p. 324]

eene enkele reis, en ieder van hen zal voor zijne schending der Goddelijke wet verantwoordelijk zijn; maar uwe Majesteit, die verpligt is alle tweegevechten voor te komen en te verhoeden, uwe Majesteit alleen maakt zich aan die alle schuldig, en zal op zich alleen, als gij deze zaak niet te eenemaal herstelt, laden een gewigt van Goddelijke geregtigheid en wraak, hetwelk honderdduizenden niet zouden kunnen dragen, en dat door deszelfs last eindeloos zwaarder wegen, en u voor eeuwig in den afgrond der rampzaligheid dieper nederdrukken zal!