Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847

[p. 36]

Een uitstapje naar het eiland Elba.

Het was den 8sten Februarij 1844, dat wij van Genua naar Civita vecchia wilden scheep gaan, om nog aan de laatste week van het carneval te Rome deel te nemen. De pakkaadje was reeds aan boord van den Dante; doch toen wij zelven des avonds aankwamen, zeide men ons, dat het weder niet veroorloofde in zee te gaan, schoon men hoopte, dat zulks den volgenden ochtend zou kunnen geschieden. Op dien dag voer het schip ook werkelijk af, en naar hartelust geschommeld en ontnuchterd lagen wij den anderen morgen in de door nevels omsluijerde haven van Livorno, aan welker ingang een in den grond gevaren Grieksch schip, als onheilspellend voorteeken, ons halfgezonken voor oogen lag. Niet troostrijker klonken de gesprekken onzer naast ons liggende landslieden, schippers uit Koningsbergen en Rostok, die van de groote zeeschade, welke hier in den afgeloopen winter geleden was, en van de onveiligheid der haven van Livorno maar al te veel wisten te verhalen. Wij verlieten dan ook des avonds deze haven bij graauw betrokken lucht en dreigend gele, holgaande zee, terwijl de vriendelijke landslieden tot afscheidsgroet de vaderlandsche vlaggen opheschen. Met elk oogenblik werd de wind, die ons tegen was, heftiger, en gedurig hooger liep de zee; zoo voeren wij dan bij invallenden nacht naar buiten. Ik wil niet ondernemen, hier eenen storm te schilderen, vooral daar een zeeman, met een goed schip onder zich, den harden wind misschien nog geenen storm genoemd zou hebben; - een goed schip zeg ik, maar de Dante is een klein oud vaartuig. Weldra deed bij sommigen van ons zeeziekte, bij anderen het nog angstiger gevoel van levensgevaar zijne regten gelden. Zeeziek wordende passagiers sprongen overeind en vlogen op dek, maar keerden van dek weldra in de kajuit terug, waar, den arme beangsten ten spijt, een groep meer aan de zee gewone reizigers bedaardelijk in hunne reiswijzers zat te bladeren, om zich op hun aanstaand verblijf te Rome voor te bereiden; zij wisselden weinig woorden en schonken aan den storm slechts dan eenige oplettendheid, wanneer eene windvlaag of stortzee het schip zoodanig schokte, dat al deszelfs inhouten kraakten. Bijzonder te beklagen was een paar Fransche echtgenooten, die, afgeschrikt van

[p. 37]

het landreizen, omdat een koppig paard van hunnen vetturino, hun op den gevaarlijken weg tusschen Nizza en Genua herhaalde malen schrik had aangejaagd, de reis ter zee verkozen had, en thans vuriglijk wenschte den vasten grond weder onder zich te hebben. Inderdaad was onze toestand niet zonder gevaar; in de naauwe zeestraat van Piombino tegen eenen wind opwerkende, die het schip zoo sterk deed hellen, dat men zeer dikwijls het snelle rondgaan van het eene rad kon hooren, hetwelk zonder wederstand buiten het water omvloog, was de hoop van hen, die nog in staat waren eene heldere gedachte te denken, op den kapitein der stoomboot gevestigd, eenen echten Genueschen zeerob, die sedert meer dan twintig jaren de Middellandsche zee, en wel acht daarvan op dit zelfde schip, bevaren had. Aan de kunde en rondheid van een goed zeeman paarde hij eene daarmede niet altijd vereenigd gaande beleefdheid, en antwoordde steeds met vriendelijke scherts op de angstige vragen der reizigers. Ten elf ure kwam hij naar beneden in de kajuit, en vroeg aan de passagiers, of het hunne goedkeuring had, wanneer hij, hoezeer er geen eigenlijk gevaar bestond, om hun eene moeijelijke vaart te besparen, (hij noemde het mare strapazzoso, senza pericolo) op Elba binnenliep. Zoo veel stemmen zich nog konden doen hooren, zoo veel stemden er bijval; en daar hij verklaarde slechts een uurtje tot deze moeijelijke afwending noodig te hebben, werd de stemming van het reisgezelschap, dat nu ten minste eerlang een eind aan zijn lijden vooruitzag, merkbaar opgeruimder. Werkelijk lagen wij nog binnen het uur in den donkeren omkring der haven van Porto Ferrajo, en nu begon de korte nachtrust. Met het aanbreken van den dag was ieder op het verdek, om het nu laatstelijk zoo beroemd geworden eiland in oogenschouw te nemen; maar eer wij deszelfs grond betreden mogten, moest eerst nog de gezondheidscommissie afgewacht worden, die ten 9 ure aan boord roeide, en na eenige weinige formaliteiten ons vrij verklaarde. Nu bragten ons de booten van ons schip aan land, waar wij op den havendam van marmerplaten aan wal stapten en door eene naauwe poort de stad intraden. De ontvangst had niets van het gedrang en geschreeuw, in andere Italiaansche havens zoo gemeen; men bemerkte daaruit de afgescheidenheid van het eiland. De stad Porto Ferrajo heeft eene door natuur en kunst voortreffelijk ingerigte haven,

[p. 38]

welke de bergen van het eiland beschermend omgeven. In haar midden verheft zich een oude, sterke wachttoren; een groot gedeelte van haren zoom vormt het lange zeelazareth; daarachter verheft zich trapsgewijs de stad, gekroond met eene rij van vestingwerken, waaraan al de eeuwen der nieuwere tijden en alle volken van Zuid-Europa hebben medegewerkt.

Langs steile straten en trappen klommen wij tot naar het logement der Vier Natiën op, welks tuin, waarin men uit de tweede verdieping treedt, zich tot aan den voet der vestingwerken uitstrekt. Vier of vijf natiën werden hier, bij het sobere maar vrolijke maal, onder ons lijdensgenooten vertegenwoordigd. Nadat wij gegeten hadden, hielden ons natuurlijk Napoleontische herinneringen bezig. De Elbaners, een stout, krachtig en schoon slag van menschen, tot hetwelk waarschijnlijk alle zeeroovervolken langs de Middellandsche zee hunne bijdragen geleverd hebben, zijn goede zeelieden en zeer gehecht aan napoleon, onder wiens regering (in Frankrijk) zij zich bij den eeuwigen kaperkrijg tegen Engeland beter bevonden dan onder het vreedzame Toskanen. Onze gids echter, die ons misschien voor Franschen aanzag, welke natie het eiland Elba het drukst komt bezoeken, spreidde voor ons, niettegenstaande onze verzekering van het tegendeel, eene hoogst luidruchtige geestdrift in gedurig herhaalde Italiaansche en Fransche uitroepen en vloeken ten toon, en niet tevreden met de groote werken, welke napoleon in den korten tijd van zijn verblijf hier heeft doen aanleggen, liet hij hem bijna alles daarstellen, wat menschenhanden immer op het eiland geschapen hebben. Eerst bragt hij ons, langs des Keizers zeer eenvoudig paleis en de kazernen zijner lijfwacht voorbij, naar de poort, van waar een steile rotsweg afwaarts voert. Hier stonden ons eenige ongemakkelijke karren te wachten, als corricoli ingerigt, die ons vrij snel, op den hobbeligen weg, dwars door welbebouwd land, naar den anderen kant van het eiland bragten, waar napoleon's kunsteloos landhuis stond. Het wordt tegenwoordig door eenen tuinman bewoond, die het vervallen en ook den tuin, voor zoo ver hij niet tot het telen van moesgroenten gebezigd wordt, verwilderen laat. Het oord, dat boven een vochtig dal ligt, is thans, bij gebrek aan bebouwing, ongezond geworden. Reeds is het pleister van de zoldering der voorzaal neêrgevallen, in welke het

[p. 39]

eenigste sieraad van het huis te vinden is: een fraaije schoorsteen van mozaïk en de borstbeelden van elisa en rajiocchi. De overige vertrekken, voor zoo ver de tuinman die niet gebruikt, staan ledig; uit de vensters heeft men het gezigt op de kleine verborgene baai, waaruit de stoute overtogt naar Frankrijk ondernomen werd. Wij plukten bloemen in den tuin, die nevens schoone ijzerertsen het kenmerk des eilands blijven, en reden vervolgens naar de stad terug.

Toen wij ons naar ons schip begeven moesten, dat verre van wal in de haven lag, was de wind weder aangewakkerd, en de kleine booten dansten op eene ons ontrustende wijs op de golven. Des avonds ten 8 ure ligteden wij het anker, en hadden den volgenden ochtend, na eene weinig minder onstuimige nachtvaart dan de vorige, de torens van Civita vecchia voor ons. Toen wij ons gereed maakten er binnen te loopen, kwam de naar Napels bestemde Fransche stoomboot Sully de haven uit. Dit schip was gelijktijdig met ons van Livorno vertrokken en slechts weinige uren vóór ons hier aangekomen. Daar het den geheelen tusschentijd zee gehouden had, waren zijne passagiers bijna twintig uren langer dan wij aan het schokken en schommelen der baren blootgesteld geweest. Ons wachtte te Civita vecchia de aangename ontmoeting van pauselijke pas- en tolbeambten; daarentegen hadden wij het wezentlijker genoegen, aan ons te land en ter zee zoozeer geteisterd paar Fransche reisgenooten eene door de uitkomst dubbel belangrijke dienst te kunnen bewijzen. Wij namen hen in ons rijtuig en bragten hen nog denzelfden avond behouden te Rome; de diligence, met welke zij hadden willen vertrekkeu, ging laat en met carneval - lustige reizigers tot stikkens volgeladen op weg, sloeg om, en verscheidene der passagiers werden aanmerkelijk bezeerd; een lot, waarin onze ongeluksvogels waarschijnlijk gedeeld zouden hebben.