Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847

Een pilaar en vastigheid der waarheid. 1 Timotheüs III: 15^c. Gelegenheidsrede na vijfentwintigjarige Evangeliedienst, door J.B.H. Bruinier, Predikant te Amsterdam. Te Amsterdam, bij H. Höveker. 1847. In gr. 8vo. 27 bl. f :-30.

Eene zonderlinge preek, zonderling in menig opzigt! Het onderwerp: de gemeente des levenden Gods een pilaar en vastigheid der waarheid, is even ongewoon als de wijze, waarop het behandeld wordt. Onder de gemeente wordt verstaan de groote vereeniging, die God, naar de verkiezing zijner genade, uit alle natiën, van alle landen en tijden, heeft vergaderd en in stand houdt, om Hem als den waren en levenden God te eeren, en zich onderling, als leden van één lichaam, liefde en trouw te bewijzen. In het paradijs werd zij reeds gegrondvest; in den aartsvaderlijken leeftijd begon zij zich te ontwikkelen; door alle tijden heen hield zij stand en breidde zich uit, en, vroeger tot een enkel volk bepaald, trad zij door christus de geheele wereld in. Die gemeente, over den ganschen aardbodem verspreid, is een sterke steun, een verheven eerteeken en sieraad, de zekere bescherming der waarheid. Zij beschermt alle waarheid hoegenaamd; maar onder de voorwerpen, die de waarheid bevat, staat boven aan: de Schrift, door den Heiligen Geest ingegeven, de regtvaar-

[p. 673]

diging des zondaars voor God door het geloof, Gods raadsbesluit van vóór de grondlegging der wereld in het bloed van christus, als bron dier regtvaardiging, 's verlosten roeping, om den eenigen waarachtigen God te dienen in de personen van Vader, Zoon en Heiligen Geest, kennelijk onderscheiden, en even kennelijk dezelfden in wezen enz. Blijkens de geschiedenis heeft zij, ofschoon onzigtbaar verspreid onder alle uitwendige afdeelingen der kerk, die waarheid bewaard en beschermd. Zij gaat voort dat te doen door den schat van hare gewijde boeken, overgebragt in alle talen tot alle volken, door de prediking van het onfeilbare Woord, door de bediening van Doop en Avondmaal enz. Naarmate de zigtbare kerk, welken naam zij drage, door die inwendige bezield is, is zij lofwaardig. Onze Hervormde, die de kinderen overgeeft aan een onderwijs, dat noodzakelijk tot onverschilligheid omtrent alle Godsdienst leidt, die de vorming van hare eigene leeraars onverschillig aanziet, die dan ook proeven geeft van den beklagelijksten strijd, en waarin alle geloofsleeringen, met welke de eer van God en het heil van den zondaar staat of valt, door den een worden verkondigd en door den ander ontkend, dreigt eene afvallige te worden van het geloof, de liefde en den vrede, of zie althans toe, dat zij het niet worde! Is er, Gode zij dank, eenig nieuw leven ontwaakt, allen moeten terugkeeren tot de moeder, die zij verlaten hebben. En wat er ook gebeure, bruinier zal niet ophouden, de beschrevene waarheid tot het rigtsnoer te stellen van zijne prediking en van al zijn werk in en voor de gemeente. Hij kent geen' hooger graad van kennis en wetenschap, dan regtzinnigheid in de leere der ééne, heilige, algemeene kerk; geene reinere bron van heilrijke krachten, dan innige overeenstemming met haren geest in alle dingen; geen volmaakter werk, dan dat in volle gemeenschap met haar gewrocht wordt.

Zietdaar den inhoud dezer leerrede kortelijk opgegeven in hare meest karakteristieke bijzonderheden! Reeds als leerrede beantwoordt zij slechts ten deele aan hetgeen zij zijn moest, en wijkt in den vorm van den meer gewonen

[p. 674]

preektrant verre af. Als gelegenheidsrede mist zij bijkans alles, wat men van haar verwachten mogt. Niet dan in het voorbijgaan wordt er van Gods goedertierenheid en trouwe gewag gemaakt, door den leeraar, gedurende de vijfentwintig jaren zijner Evangeliedienst ondervonden. Van de ervaring, die hij heeft opgedaan, wordt met geen enkel woord gesproken. Geen enkel hartelijk woord wordt er tot de gemeente gerigt, om haar dank te zeggen voor hare liefde. En het is, alsof de redenaar te Amsterdam alleen staat, zonder ambtgenooten aan zijne zijde. Het stuk schijnt er enkel op aangelegd, om eene professio fideï te zijn. Nu, dat oogmerk is volkomen gelukt. En nu het opstel, ofschoon niet voor de pers bestemd, is uitgegeven, kan iedereen oordeelen over de denkwijze en gevoelens van den Heer bruinier, en over zijne voornemens voor de toekomst.