Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847

[p. 413]

Mohammed de Profeet, zijn leven en zijne leer. Uit Handschriften en uit den Koran geput en voorgesteld door Dr. Gustaf Weil, Bibliothecaris aan de Universiteit te Heidelberg, enz. In het Nederduitsch bewerkt door Jz. J. Lion. Te Amsterdam, bij J.M.E. Meijer. 1846. In gr. 8vo. XIV en 619 bl. f 6-40.

De man, die een rijk stichtte, hetwelk, kort na zijnen dood, het Perzische verslond en het Byzantische de diepste wonden toebragt, die eene Godsdienst in het leven riep, welke nog ten huidigen dage het schoonste gedeelte der oude wereld tot hare belijders telt, verdient in alle opzigten, zoo wel in de geschiedkundige daadzaken als in de over hem loopende mythen, gekend te worden. De Schrijver toont aan, dat er nog geene levensgeschiedenis van dezen man, mohammed namelijk, bestond, die beantwoordde aan de vorderingen der historische kritiek, en zette er zich sedert het jaar 1837 toe, om het leven en de leer van dezen buitengewonen man tot het voorwerp van zijne studiën te maken, en de uitkomst daarvan aan het geleerd publiek mede te deelen. Na zesjarigen arbeid, dus in 1843, verscheen het werk in het licht, en mogt in Duitschland welverdiende goedkeuring verwerven. Toen de Vertaler het voornemen had opgevat om dit werk in het Nederduitsch over te brengen, meende hij het er voor te moeten houden, dat de geleerden, die hier te lande de Oostersche taal- en letterkunde beoefenen, zich weil's oorspronkelijk werk wel reeds zouden hebben aangeschaft, en heeft daarom den Arabischen tekst der bijlagen en dien van vele aanhalingen weggelaten. Hierdoor werd het werk meer geschikt en bruikbaar, in 't bijzonder voor alle beoefenaars der geschiedenis, zonder dat zij daarbij bekend zijn met de Oostersche letterkunde. Zoo als het werk nu in onze taal in 't licht verschijnt, bevat het in de Inletding de vroegste geschiedenis van Mekka, mohammed's afkomst, den godsdienstigen, zedelijken en staatkundigen toestand en beschaving der Arabieren in de zesde eeuw; vervolgens, in negen Hoofdstukken, de verschillende tijdperken van zijn leven. Wij zouden den inhoud van deze Hoofdstukken hier kunnen opgeven; maar wij zouden daarmede niets toebrengen tot opwekking der belang-

[p. 414]

stelling in dit werk, en niets bijdragen tot het leeren kennen van deszelfs eigenlijke waarde. Niettegenstaande de behoefte, die er bestond, aan een werk als het onderhavige, ontbreekt het niet aan zoodanige levensbeschrijvingen, waarin, op even zulk eene oppervlakkige wijze als door het kortelijk opgeven van den inhoud des werks zou geschieden, eene schets wordt geleverd van mohammed's levensgeschiedenis, en zelfs mogen wij vooronderstellen, dat ieder, die met vrucht de Geschiedenis beoefend heeft, zulk eene schets in zijn geheugen, al ware het slechts uit eenig leerboek, geprent heeft. Alleen achten wij het noodig te melden, dat door den Vertaler aan het laatste Hoofdstuk, om het werk geheel volledig te maken, het belangrijkste toegevoegd is, wat in een later werk van denzelfden Schrijver: Historisch-Kritische Einleiting in den Koran, over den Koran en den Islam gevonden wordt. Van de 619 bladzijden der beide deelen bevat de grootere helft alleen aanteekeningen, welker waarde ook nog daardoor verhoogd wordt, dat de Hoogleeraar p.j. veth, wiens stuk over mohammed en den Koran, in het tijdschrift de Gids, jaargang van 1845, den Vertaler voornamelijk had opgewekt tot de overbrenging van dit werk, bij die des oorspronkelijken Schrijvers onderscheidene ophelderingen, bestemd voor niet geleerden, gevoegd heeft; gelijk ook de Vertaler met dankbetuiging vermeldt, dat deze geleerde hem bij geheel deze onderneming in het belang der wetenschap met zijne inzigten en meerdere kennis wel heeft willen inlichten.

Wat nu ons oordeel over het werk zelf betreft, moeten wij verklaren, geen grondiger werk over mohammed te kennen, dan dat, hetwelk de geleerde Schrijver geleverd heeft. Het komt ons voor, dat hij, het aan merkwaardige gebeurtenissen zoo rijke leven van mohammed zonder vooroordeel onderzoekende, stap voor stap de bronnen nagegaan en ten ijverigste gepoogd heeft, de geschiedkundige waarheid uit den nevel, waarin zij gehuld is, te doen te voorschijn treden, en het raadselachtige karakter van dezen merkwaardigen man te doorgronden en te schilderen, en dat deze zijne moeijelijke taak met den besten uitslag is bekroond geworden. Alleen om aan te toonen, dat wij niet onoplettend zijn geweest omtrent de wijze, waarop de Vertaler zijn werk volbragt heeft, wijzen wij op de benaming

[p. 415]

heerin voor meesteres, en op de Germanisme: ‘De storm legde zich’ voor ‘bedaarde.’ Voor het overige doen wij gaarne hulde aan de bekwaamheid, door hem aan den dag gelegd in de overbrenging van zulk een belangrijk werk, ten nutte van onze letterlievende landgenooten, bij wie wij wenschen dat aan zijnen arbeid eene gunstige ontvangst ten deel valle.