Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847

Wereldgeschiedenis voor alle standen, van de vroegste tijden tot het jaar 1831. Door Carl von Rotteck, Dr. Hofraad en Prof. te Freyburg. Naar den vijfden druk uit het Hoogduitsch. II-IVde Deel. Te Groningen, bij J. Römelingh. In gr. 8vo. 1135 bl. f 7-50.

[p. 398]

Toevallige omstandigheden hebben Ref. tot hiertoe verhinderd deze deelen aan te kondigen. In dezelve wordt een zeer belangrijk werk voortgezet en besloten. Wij achten de vertaling van een zoo nuttig werk eenen nuttigen arbeid. Wel is het te beknopt, om op den naam eener eigenlijke Wereldgeschiedenis te kunnen aanspraak maken; het is meer eene uitvoerigeschets, een algemeen overzigt, hetwelk uit den aard der zaak onvoldoende is, om meer dan eene oppervlakkige geschiedkennis te geven, maar dat tevens uitmuntend geschikt is, ten einde, na het bestuderen van uitvoeriger werken, eenen blik over het geheel te doen gaan, of zich tot het eerste voor te bereiden door het geven van het laatste.

Wij hadden aanvankelijk het voornemen, een kort verslag van het werk te geven, doch zijn daarvan teruggekomen, ten deele omdat het nu reeds eenigen tijd het licht ziet en, zoo wij vertrouwen, in veler handen is, en ten deele omdat eene dorre schets toch ook onvoldoende is, om het hoogst zaakrijke, beknopte, heldere van rotteck's behandeling der geschiedenis te doen uitkomen. De middeleeuwen hebben ons, mogen wij onder het voortreffelijke eene keuze doen, nog boven het overige voldaan. Gelijk de bekende staatkundige denkwijze van den Schrijver zich - en dat kon of behoefde niet anders - op vele plaatsen verraadt, zoo valt zijn oordeel b.v. over de hervorming en eenige punten in de nieuwste geschiedenis nog al anders uit, dan men het van eenen Roomschgezinde zou verwachten.

Naarmate de lectuur van den tegenwoordigen tijd zich meer bepaalt tot onbeduidende Romans, of ook wel tot de zoodanige, waardoor men zonder genoegzame voorafgaande kennis gevaar loopt, van geschiedkundige tijdvakken en daadzaken een verkeerd denkbeeld te krijgen, naar die mate prijzen wij dit grondige werk te ernstiger aan, en danken den Vertaler voor zijnen welgeslaagden arbeid, den Uitgever voor de nette uitvoering en hoogst matige prijsbepaling.