Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847

Gunnar, of de gevolgen van een' enkelen misstap; een Tafereel uit het Zweedsche Volksleven. II Deelen Te Haarlem, bij de Erven F. Bohn. In gr. 8vo 748 bl. f 5-:

Uit het voorberigt van den vertaler leeren wij de omstandigheid kennen, welke aan de schrijfster, voor welke vrij algemeen gehouden wordt Mevrouw knorring, in Zweden, haar vaderland, als eene geletterde vrouw met roem bekend, aanleiding gaf tot het vervaardigen van dezen Roman. De geruchtmakende stellingen namelijk van den Zweedschen Simonist almquist, die ten doel hebben de emancipatie van het vleesch en de afschaffing van het huwelijk te prediken, hebben hier en daar in Zweden meer opgang gemaakt, dan

[p. 375]

voor de Godsdienst en de deugd nuttig is, zoodat zelfs aldaar vrouwen van een schitterend maar infernaal talent, zulke de zedelijkheid ondermijnende leeringen trachten te verbreiden. De regtmatige verontwaardiging hierover heeft de pen van eene deugdzame vrouw gescherpt; zij heeft getracht, in een eenvoudig verhaal, de heiligheid en onverbrekelijkheid van den huwelijksband te handhaven. En hoe heeft zij zich van hare taak gekweten? Wij gelooven, dat het werk, wat betreft het reeds genoemde oogmerk, meer doeltreffend is voor het Zweedsche dan voor het Nederlandsche publiek. In Zweden toch worden de bedienaren van de Luthersche Godsdienst nog voor priesters gehouden, en moge men ook aldaar het huwelijk geen sacrament noemen, men kent er echter eene sacramenteele kracht toe aan de kerkelijke inzegening van het huwelijk. Maar om op onzen landaard eenen heilzamen indruk te maken, is het voorbeeld al zeer ongelukkig gekozen. Een braaf jongman wordt, gedeeltelijk door verleiding, gedeeltelijk door misbruik van burgerlijk en kerkelijk gezag, bewogen tot het aangaan van een huwelijk met eene ligtekooi. Al zeer spoedig ontdekt men, dat zij ten tijde van het aangaan van het huwelijk reeds zwanger was, ten gevolge van een losbandig verkeer met den hooggeplaatsten Heer, die zijn gezag misbruikt had om gunnar te noodzaken tot het huwelijk met zijne bijzit. Zou niet, vragen wij, in Nederland het gezag der algemeene opinie en der burgerlijke wetten zich, overal waar de zin van het Evangelie op eene verstandige wijze wordt opgevat, met het gezag der Christelijke kerk vereenigen, om den bedrogene van zulk eene onwaardige verbindtenis te ontheffen? Ware het huwelijk van gunnar bij tijds ontbonden, hoe veel leeds ware dan voorgekomen! Dan ware gunnar geen moordenaar geworden.

Maar verre zij het van ons, dat wij aan het verhaal, als eene frissche, levendige voorstelling van het Zweedsche volksleven, geene belangrijkheid zouden toekennen. Ja zelfs, als eene afschrikkende schilderij der rampzalige, zich ver uitstrekkende gevolgen van de losbandigheid der aanzienlijken en der zorgelooze ligtzinnigheid van jonge lieden van den minderen stand, door welke gunnar tot den eenigen misstap werd gebragt, die hem voor geheel zijn leven ongelukkig maakte, heeft het boek eene zeer heilzame zede-

[p. 376]

lijke strekking, en aanspraak op eene gunstige ontvangst bij ons lezend publiek, aan hetwelk tevens deze Roman eene aangenaam onderhoudende lektuur zal verschaffen.