Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1847

De wetgevende magt der plaatselijke besturen, naar Art. 153 der Grondwet. Door Mr. G. de Vries, A.z., Phil. Theor. Mag. Litt. Hum. Doet., Procureur bij de Arrondissementsregtbank te Haarlem. Te Haarlem, bij A.C. Kruseman. 1846. In gr. 8vo. VIII en 291 bl. f 3-:

Voorzeker behoort dit werk van den Heer de vries tot

[p. 73]

het gering getal der over ons Staatsregt uitkomende geschriften, die de algemeene aandacht en beoefening waardig zijn. Hier en daar is het dan ook reeds met hoogen lof vermeld, en wij kunnen niet anders dan instemmen met de reeds elders hem geschonkene toejuiching. Menige teregtwijzing erkent de Schrijver aan zijnen hooggeachten leermeester, Prof. thorbecke, verschuldigd te zijn, en wij danken met hem den Hoogleeraar voor zijne aangewende moeite; maar tevens wenschen wij hem geluk met zulk eenen kweekeling, die eenen arbeid wist te leveren, welke de mededeeling der bedenkingen van zulk eenen leermeester verdiende.

Hetgeen ons inzonderheid in dit werk behaagt, is niet alleen doorgaans de juistheid der slotsommen, de gegrondheid van hetgene wordt aangeprezen; maar vooral de wijze, waarop die slotsommen zijn verkregen, de redenen, waarom iets wordt aan- of afgeraden. Rigtige wetverklaring, fijne onderscheiding maakt overal den grondslag uit, waarop, naar vast bestek, het gebouw regelmatig wordt opgetrokken. Men zie b.v. het tweede hoofdstuk: Hoeverre strekt zich de wetgevende magt der plaatselijke besturen uit? de eerste afdeeling, onderzoekende de kracht van het woord huishoudelijk, bl. 27 en volgende. Eveneens het derde hoofdstuk: Door welke dwangmiddelen kunnen plaatselijke besturen aan hunne verordeningen kracht bijzetten (bl. 173 enz.) waarbij (bl. 175 en volgende) eerst de straffen, daarna (bl. 218 en volgende) de maatregelen van politie worden beschouwd. Straffen zijn de boete en de gevangenis binnen de grenzen der magt, aan de plaatselijke besturen, naar verschil van omstandigheden, vergund; maatregelen van politie zijn zoodanige daden, waardoor de Regering de uitvoering van het gebodene bewerkstelligt, het verbodene verhindert of het onwettig verrigte weder vernietigt, b.v. als zij de vuilnis laat weghalen, welke de ingezetenen verzuimd hadden op te ruimen; het schouwen van stookplaatsen, voor zoo veel dit wettig geschieden kan (zie hierover bl. 232), het wegruimen van hetgeen in strijd met de verordeningen gebouwd is, enz. Maar zoo wel de op te leggen straffen, als de te nemen maatregelen behooren tot het gebied der politie. Wat is politie? - Deze is, volgens bl. 91, geheel de inwendige regering, met uitzondering alleen van de finantiën, het regtswezen en de defensie, en dat-

[p. 74]

gene, hetwelk van die inwendige regering aan de plaatselijke besturen is opgedragen, is het voorwerp der plaatselijke politie of behoort tot het huishoudelijk bestuur der gemeenten. De politie, dus ook de plaatselijke, is in hare werking positief of negatief: positief, waar zij gebiedt; negatief, waar zij verbiedt. In hetgene zij verbiedt is zij daardoor van het strafregt onderscheiden, dat door dit laatste eene daad wordt gestraft, waardoor onregt gepleegd wordt, b.v. aanranding van eens anders eigendom. De politie daartegen bedreigt hare straffen tegen die daden, waardoor geen onregt gepleegd wordt, maar die evenwel nadeelige gevolgen voor de maatschappij na zich kunnen slepen. Daarom moet de strafwet ééne zijn voor geheel het Rijk; maar kunnen de door gemeentebesturen te bedreigen politiestraffen verschillen, dewijl in de ééne gemeente, b.v. waar een kruidmagazijn of waar deze of gene fabrijk is, iets veiligheidshalve verboden moet worden, wat elders, als overigens op zich zelf eene geoorloofde daad, aan geenerlei straf onderhevig is. - Aldus is overal met een' geest van onderscheiding te werk gegaan, die dit opstel tot een wezentlijk boek van studie maakt, hetwelk wij alle plaatselijke besturen aanbevelen, niet alleen om zoowel de uitgebreidheid als de grenzen hunner magt, maar ook de grondbeginselen, waarvan ze bij hunne verordeningen moeten uitgaan, meer en meer te leeren kennen.