|
| |
| |
| |
Mengelwerk.
De krui-wagen.
Hier moet de leser doen, gelijck de kieckens drinken,
Dat is op yeder woort een lange wijle dincken:
Hier moet de leser doen, gelijck het schaepjen eet,
Dat nimmermeer en swelght dan nae den derden beet.
Als ick mij over straet bij wijlen gae vertreden,
Daer yder komt gegaen, of haestigh komt gereden,
Dan neem ick mijn gemerck op wat mijn oogh oock vint,
Op 't woelen van het volck, op 't spelen van een kint.
Ik let op elcks bedrijf. Geen jongen kan er krijten,
Of 'k luyster naer 't gekrijt. Geen hont kan honden bijten,
Geen kat met hoogen rugh krabt spouwent van sich af;
Of 'k soeck, wat aen het beest hiertoe een reden gaf.
Wat oock het oogh magh sien, daer blijft mijn oogh aen hangen.
Wat oock het oor verneemt, dat soeckt mijn oor te vangen.
Geen looper in de stat, geen dienaer van den Raet,
Geen metser aen het werck, geen slijper van de straet,
Geen dienstmaeght op de stoep, geen kijcker voor de glasen,
Geen schooljeught uytgestormt om in de buyrt te rasen,
Geen roeper van de merckt, geen roerder van de trom,
Geen leser voor 't stat-huys, geen statigh klockgebom,
Geen bons van 't ledig vat, geen raat'len van den wagen
Of 't leyt mij al te mael tot veelderhande vragen.
Het boeyt mijn oogh en oor. Het geeft mij denckens-stof.
Het leyt tot ergernis, of tot des Heeren lof.
Wat oock het oogh magh sien, wat oock het oor magh treffen,
Het heeft wat ons het hert kan roeren of verheffen.
Het weckt een diep gepeys. Daer ligt een voedsel in,
Of voor de vreese Godts, of voor de menschenmin.
Daer is nogh bovendien wat kennis kan vermeeren,
En menigh nutte les vol wijsheyt uyt te leeren.
Noyt een soo vreemt bedrijf op 't gantsche wereltront.
Daer niet het vorschent breyn yet uyt te leeren vont.
| |
| |
Soo was ick onderlest ter hooftstat heen getogen;
Daer vont ick veelderley voor ooren en voor ooghen.
Want waer ick henentoogh, oft' in mijn leven quam,
'k Vont des al niet te min geen stat als Amsterdam.
Ick sagh er drock bedrijf - de loopers aen het loopen;
De venters aen den schreeuw; de koopers aen het koopen;
De wandelaers op 't pat; en aen den buytenkant,
De sjouwers aen den wal, de scheepsliên in het want;
De borgers in den weer; de jongens aen het woelen;
De kinders bij de vleet, vóór 't school-uyr, aen 't krioelen;
De sleepers aen den gangh; de peerden aen den treck;
De beursliên op den draf, als dreyghd' er broots-gebreck. -
Die stat is - dacht mij toen - een werelt op sich selven.
Wie hier maer mercken wil, vint schatten op te delven
Voor wijsheyt en voor deught, voor 't proeven van de list;
't Is hier wel eyghen schult, als men hier leeringh mist.
Mijn grage geest althans, gewend om op te mercken,
Vont hier een open velt en kost om sich te stercken.
Ick sagh op 't geen er was; ick peysd' op 't geen ick sagh,
En vroegh, met stillen mont, of daer geen les in lagh.
Ick socht het oogh-gemerck van elcks bedrijf t'ontdecken,
En daer sich 't slim bedrogh gingh aen mijn oogh onttrecken,
Daer peysd' ick op het stuck en trock er, tot besluyt,
Nogh veelderhande soort van nutte leering uyt.
Soo viel het op een dag, dat ick, vermoeyt van 't kijcken
En van het diep gepeys, gingh in mijn kamer wijcken.
Reets was ick op de stoep, en des al niettemin,
Daer deed ick nogh een vont, daer deed ick nogh gewin.
Daer sagh ick, wat mij nogh voor mijnen geest blijft sweven,
En wat mij levenslangh sal stof tot dencken geven.
Daer leerd' ick wat en mij, en u, en yeder man,
Soo langh de werelt staet, van dienste wesen kan.
Hoort vrienden! wat ick sagh. Ick gae het u vertellen,
En wilt daerop uw hert, jae heel de siele stellen!
Ei! hoort het met gedult, wat mij te voren quam,
En wat mijn oogh er sagh, en wat mijn oor vernam.
Te weten - eer ick nogh ter deur was ingetreden,
Soo sagh ick nogh eens ront naer wie er quam gereden;
Naer wie er quam gegaen; naer wat mijn oogh maer vont;
| |
| |
Naer al het woeligh volck: En op dien eyghen stont,
Soo quam daer, van de merckt, waer's daeghs de jongens gooyen
En kaetsen met den bal, een kruyer aengekrooyen;
Sijn wagen, wèl belaen en byster swaer bevracht,
Liep efter ongemerckt en rolde wonder sacht.
Het voertuygh volgetast, de swaer beladen wagen,
Scheen lijckewel geen vracht in sijnen schoot te dragen.
De man verstont sijn werck, soo krooy hij rustigh voort;
Geen piepen van het rat werd over straet gehoort.
Soo gingh hij sonder leet. Geen uytloop van de buyren
Gaf aan de buyren stof om door het raem te tuyren.
Van jongens geen geroep; van honden geen gebas;
Niet een die over straet den man tot hinder was.
Geen peylder aen de poort had naer de vracht gekeken.
De man, een rap gesel, was rustigh voortgestreken,
Tot hij ten langelest 't logijs genadert quam,
Daer 't heerschop van dat spul al drae sijn intrek nam. -
Nogh bleef de lincker staen, om op sijn fooy te wachten,
Toen een van sijn bedrijf, mee kruyer van de vrachten,
Maer minder sneegh van aert, gelijck ick drae vernam,
Denselfden wegh gegaen en aengekrooyen quam.
Maer wat een groot verschil! Die man scheen met sijn kruyen
De buyrt, de gantsche buyrt, bijeen te willen luyen.
't Was, schoon hij efter sweegh, of hij al wie daer liep,
Oft' in de huysen sat, op straet te samen riep.
Want siet! dat wagenrat deet, bij het ommedrayen,
Niet als vervarelijck te piepen en te krayen;
Het maekte groot geraes, het gaf een schril geluyt,
Het schreeuwde door de straet, met bijster fel gefluyt.
En toch - bij al 't geraes, de wagen, 't was aan 't wercken
En 't hobb'len van het wiel, voor yeder klaer te mercken, -
De wagen evenwel, schoon wonder hoogh gebult,
Was des al niettemin met ligter waer gevult.
Hij droegh in sijnen schoot, ei wilt er eens naer raden!
Wel - vraeght gij - had die man niet aen de munt geladen?
Hielt dat niet wonder in, van koffers swaer en vol?
Of was het veel geschreeuw en efter weynigh wol?
Hoort vrienden! 't Was een vracht, die niet en deet als bommen.
Die man, bij al 't geraes en krooy geen groote sommen.
Hij krooy - wie raedt het niet, wat hij geladen had?
Hij krooy als vracht - een groot, maer hol en ijdel vat. -
Wat kan een kleyn versuym al dikmaels groot berouwen,
| |
| |
Wat kan het groot verdriet in dese werelt brouwen!
Wat baert een nietigh dingh, een piepent wagenrat
Bij wijlen al misbaer en onrust in de stat!
Wat oploop in de buyrt; wat kijckers voor de ramen;
Wat booyen aen de deur, die uytgeloopen quamen!
Niet een die niet en stond en naer den wagen keeck;
Niet een die niet op sijd en voor den oploop weeck;
Een oproer evenselfs scheen in de straet geresen;
Van jongens geen gebreck, die met de vingers wezen,
Die swierden om den man, hoe 't oock den man verdroot,
Die floten om het seerst, gelijck de wagen floot.
Maer wat het errigst was, als leege vaten plegen,
Soo' stont het rijsigh vat sich stadigh te bewegen;
Het helde heen en weer, bij 't horten van het wiel,
Tot dat het over kant en op de steenen viel.
Dat gaf een swaren bons; dat deet de kinders schreeuwen;
Die songen een hoesee! Dat deet de jongens kreeuwen;
Die vochten onder een, gelijck het veeltijts gaet,
Wie of het bomment vat sou rollen over straet.
Daer gingh het leven aen. 't Was of de wilde baren
Der opgezette see door 't duyn gebroken waren.
't Was of een legermacht, met felle trommelslagh,
Ter stat was ingestormt; 't was of op kermis-dagh
Een Afrikaensche leeu, uyt een der beesten-spullen,
Een uytwegh had gesocht en door de stat liep brullen;
Al wie daer quam gegaen, die vluchtte voor 't geroep,
Of d'open winckels in of op een hoogen stoep.
De kruyer onder dies aen 't vloecken en aen 't klagen;
Die stoof de linckers na en deelde felle slagen
En stooten, om sich heen, aen d'achterblijvers uyt.
En toch het was om sonst. Hij miste sijnen buyt.
De gaauwsten van den hoop, de rapsten van de bende
Die waren metter haest de gantsche straet ten ende.
Daer kreegh het vat een stoot; daer wendde heel de vracht,
En liep toen van den wal tot in de diepe gracht.
De wagen onderwijl was in de steeck gebleven;
Daer hadden metter haast de jongens om gekeven,
Gevochten evenselfs - tot een, van meerder kracht,
Dien, met een' van sijn maets, als koopwaer, had bevracht.
De goffert voor sich selfs die wilde kruyer wesen.
Daer quam van stonden aen het oud geraes geresen.
Daer kraayde weer de spil, bij 't draayen van het rat,
| |
| |
Daer floot het schrilder nogh dan 't eerst gefloten had.
De lincker krooy sijn best en roerde beyde beenen,
Soo dat hij metter haest was uyt het oogh verdwenen.
Daer stont de kruyer toen; daer stont hij vol van nijt;
Hij was de gantsche vracht en oock sijn wagen quyt.
Hoe dat hij tieren mocht, geen tieren mocht hem baten;
Geen dreygen wert gehoort. Te loopen achter straten,
Te soecken waer 't gespuys sijn wagen henen brocht;
Siet daer al wat hem restte of hij dien vinden mocht. -
Sijn macker aen mijn sij, was, soo als mackers plegen,
Wel met sijn maet begaen, maer had noghthans geswegen;
Tot hij ten langelest, met drift, dat swijgen brack,
En op een barschen toon, als tot sich selven sprack:
Wel! wat een lomp bedrijf! wie krooy oyt leege vaten?
Die laedt men op een slee, of rolt men langhs de straeten.
Of krijght men die tot vracht, wie op sijn saken past,
Die bint se met een tou op sijnen wagen vast.
Wat kruyer weet het niet - wat ligt is dient gebonden,
Of 't hobbelt tot het valt - en wort op straet gevonden.
Wat kruyer weet het niet, wat wèl gevult is staet,
Of ligt daer rustigh neer, en rolt niet over straet.
'k Heb in mijn leven oock wel ligt gerey gekrooyen;
Maer noyt en had ick last van borgers of van booyen;
Want sie! ick heb daerbij noyt yemants oor geplaeght;
En noyt met sulck geraes de buyrt te hoop gejaeght.
De bottrick die hij is! wil hij een kruyer heeten?
En gaet hij soo te werck? Een kruyer dient te weten:
Dat - smeert hij d'ijs'ren as van sijnen wagen niet,
Soo maeckt hij groot misbaer; soo raeckt hij in 't verdriet,
Daer staet hij nu berooft en hoort de luyden mallen;
Daer staet hij nu en tiert; 't en baet hem niet met allen;
Daer staet hij nu bekaayt, van yeder een begeckt;
Niet een die sich sijn leet meedogent aen en treckt.
Het is sijn eyghen schult; hij moogh hier wijsheyt leeren;
Hij moogh na desen d'as van sijnen wagen smeeren;
Dan kruyt hij al de vracht, als een voorsichtigh man,
Die rustigh langhs den wegh sijn wagen kruyen kan. -
Is hier - soo dacht ick toen - is hier geen les te leeren?
Ligt daer geen wijsheyt in voor borgers en voor heeren?
Soo peysd' ick - en aleer ick tot de slotsom quam,
Soo viel het dat mijn oor, wat ick hier meld, vernam.
Een buyrman naest de deur stont tot sijn soon te spreken;
| |
| |
Hij scheen met hoogen ernst den jongen voor te preken;
Hij sprack, naer ick verstont, van 't voorval met het vat,
En van den kruyerman, en van het schreeuwend rat;
Hij sprack voor 't open raem; hij sprack voor yeders ooren;
Hij sprack met luyde stem, soo dat ick 't al kon hooren.
Mijn soon! soo sei de man - Ei sie hier over straet,
Als laest gij 't in een boeck, hoe 't in de werelt gaet.
Wie op sijn saken past, die siet het werck gelucken;
Wie niet en overleyt, die siet het al mislucken;
Geen felle leeuwen-moet, geen woeste peerdenkracht,
En baett' oyt eenigh mensch, soo hij niet na en dacht.
Gij, peys altijt vooruyt, hoe best het werck te schicken;
Wie 't doelwit treffen wil, moet op het doelwit micken.
Een geestigh overlegh dat maeckt de swacken sterck,
Een geestigh overlegh dat is het heele werck.
Ei neem een goet gemerck! wil van die kruyers leeren,
Wat u uw leven langh uw sielrust kan vermeeren.
Versin eer gij begint en schik uw saken wèl;
Soo smaeckt gij soete rust; soo sijt ge een rap gesel! -
Maer verder, lieve soon! als gij in later tijden,
Bij 't wisselen van 't lot, in tegenspoet of lijden,
Eens anders hulp behoeft; ei stel u voor, mijn kint!
't En is niet enckel vreught, wat m'in de werelt vint.
De voorspoet kan vergaen. Daer kunnen bange dagen
Met veelderhande leet, met alderhande plagen,
Voor u aenstaende sijn. Wel! als gij dan bedroeft,
Van alle kant bestormt, eens anders hulp behoeft,
Of voorspraeck noodigh hebt, om niet te sijn vergeten,
Om niet te sijn miskent, - soo dient gij wèl te weten,
Tot wien gij toevlugt neemt: soeckt dan een deftigh man,
Die 't ambacht goet verstaet en handigh kruyen kan.
Jae! 't is eens soo gestelt - een kruyer moet er wesen;
En die een kruyer mist, al wort hij oock gepresen
Door al wat oordeel heeft, om wijsheyt en om deught,
't Is wonder soo hij sich oyt in sijn lot verheugt.
Soeckt gij het daer, mijn soon, en wilt u des noyt schamen!
Neem vrij uw toevlught oock, waer and'ren toevlught namen;
Alleen, wees op uw hoede. Voeght u tot brave lien,
Die niet op slim bejagh, maer op den Hemel sien.
En voeght u nimmermeer tot trotschaerts of tot dwasen,
Want beyder wagen schreeuwt de kijckers voor de glasen.
De dwaes die kalt er af, oock sonder dat men 't vraeght,
| |
| |
Soo datter drae de buyrt, de gantsche stat, van waeght.
De trotschaert swijghttet niet; hij wil vermogent heeten;
Het brant hem in de keel; de werelt moet het weten;
Hij roemt en stoft er op - al baert het u verdriet -
Hij helpt u om sich self, uw leet en deert hem niet!
Gij efter van uw kant, en wil het noyt verswijgen;
Opdat al wie u helpt, van u sijn lof magh krijgen;
En boven alles sorgh, tot wien g'oock immer gaet,
Dat wie u kruyen wil, geen bomment vat en laedt.
Soeck hiertoe, lieve soon! in uwe jonge jaeren,
En kennis op te doen en wijsheyt te vergaeren.
Leer met een staghen ernst; leer met een noeste vlijt;
Leer wat gij leeren meught; - leer woeck' ren met uw tijt;
Leer nogh van stonden aen den Heere Godt te vreesen,
Te minnen boven al; dan meught gij seker wesen -
Dat, keert al eens het lot, en mist ge al eens uw wit,
Gij efter veyligh op den besten wagen sit. -
Leer, wat ick bidden magh, in tijts den hooghmoet haten;
Leer gantsch ootmoedigh sijn; dat sal u kunnen baten;
Dat geeft een groot gewin, in voor- en tegenspoet;
Dat brenght meer sielrust aen, dan eer of magtigh goet.
Wie tijdigh heeft geleert, den hoogmoet t'onderdrucken,
Die sal daer levenslangh de schoonste vrucht van plucken;
Dien smaeckt het dubbel soet, wanneer hij vreughde smaeckt;
Dien valt het niet soo swaer, wanneer daer droefheyt naeckt;
Al lijdt hij eenigh quaet, dat niet en is te mijden,
Geen bijtent leetgevoel vermeerdert hem het lijden;
Geen morrent ongeduld, dat maer van 't onreght spreeckt,
En 't onheyl nogh verswaert, en 't op sich selven wreeckt,
Geen fel gekrenckte trots, die altijt nieuwe sonden
En nieuwe wroegingh baert, sal hem te dieper wonden;
Hij draeght met lijtsaemheyt wat hem te voren quam;
En denekt aen Godt den Heer, die 't alles gaf en nam.
Ei soeck naer dit bestaen! wil sulck een hert verwerven!
Soo sult ge in voorspoet vreught en troost in droefheyt erven;
Soo sult gij, hoe 't oock gaet - als gij op 't open velt,
Der wijde werelt oyt uw sinnen hebt gestelt
Op ick en weet niet wat, dat, naer u dacht, aen 't leven,
Voor u en al uw huys, kon rust en vreughde geven,
Soo sult gij, schoon uw hoop in roock en damp verdwijn',
Niet moedeloos en kleyn, niet ongeluckig syn.
Al viel 't dan oock, mijn kint! dat gij eens anders wagen,
| |
| |
En nogh een's anders tuygh, vóór u saeght henenjagen;
Dat gij door and'rer spoet of meer geslepen list,
U saegt terug geset - sóó dat g'uw doelwit mist;
Ja! moght het al eens sijn, dat gij, bij 't sterrick horten
En 't stooten van het wiel, eens over sij moght storten;
Soo sal 't u, hoe 't oock gaet, al schreeuwd' oock al het rat;
Niet gaen, uyt eygen schult, als met het bomment vat.
Het ongeval moogh dan de booyen op de stoepen,
De kijckers voor het raem, de buyrt te samen roepen;
Niet een, die spotten sal! want wie verachting maayt
Heeft wel, met eygen hant, daer 't onkruyt toe gesaayt.
Wie sich te stout verhief op tytels oft' op namen,
Daer bott'ricks evenselfs wel mee te proncken quamen;
Wie altijt boven aen en d'eerste wesen wou,
Die vint geen deerenis, al komt hij in den rou.
Wie sich hoveerdigh draeght, dien gaen de luyden haten;
Dien, komt hij in 't verdriet, dien sal m'in 't onheyl laten.
Dien mensch beklaeght men niet. Men siet sijn leet, en fluyt
En jouwt en ginnegapt en lacht hem dapper uyt.
Maer wie ootmoedigh was, dien sal m'in quade dagen
Het droevigh ongeval meewarigh helpen dragen.
Wie reght ootmoedigh is, die wort in sijn verdriet
Niet liefdeloos bespot; dien mensch en haet men niet.
Wie reght ootmoedigh is, dien sal men eer beminnen,
En helpen wat men kan, op dat hij vreught magh winnen;
Wie reght ootmoedigh is, dien gunt m' een beter lot,
En wat nogh meer beduyt, die is een vrient van Godt! -
Of soo eens over u de Heer oyt mogt gehengen
U tot een hooger staet, in 't vaderlant, te brengen,
Soo dat Hij u een lot in dese werelt gunt,
Daerbij gij op uw beurt een ander helpen kunt;
En komt een deughtsaem mensch dan oyt uw hulp te vragen;
Soo weyger hem geen hulp; maer neem hem op uw wagen;
En kruy hem met beleyt: alleen denck aen het vat,
Dat hol en ledigh was; denck aen het piepent rat!
En moet gij dan, mijn soon! uw invloet oyt besteden,
Om bott'ricks voor te staen, opdat se een ambt bekleeden;
Soo legh se toch in tijts en stevigh aen den bant,
En houdt des kruyers les gestadigh bij der hant:
‘Wat kruyer weet het niet, wat ligt is dient gebonden,
Of 't hobbelt tot het valt, en wort op straet gevonden.
Wat kruyer weet het niet, wat wèl gevult is staet
| |
| |
Of ligt daer rustigh neer, en rolt niet over straet.’
Opdat gij, wat g' oyt kruyt, uw saken soo meught schicken,
Dat gij geen rustigh man, geen gantsche buyrt verschricken,
Geen oploop in de stat, geen moetwil bij de jeught,
Geen ergernis in 't lant, geen droefheyt wecken meught;
Want valt die waer in 't oogh, soo gaen de luyden kijven;
Geen die rechtschapen is, sal sonder sonde blijven;
Geen die regtveerdigh denckt, geen enckel eerlick man,
Die dat bedrijf aenschouwt, en daerbij swijghen kan.
Moet g' oyt dat quaet begaen - ei maeck het noyt nogh erger;
En wordt daerbij geen dreg, geen ombeschaemde terger,
Geen plaeg-geest voor het volck; geen duyvel voor de lien,
Die toch met weenent oogh op 't schreeuwent onrecht sien. -
Maer eer ick hier van swijg' nog heb ick in mijn herte,
Te wijsen op een bron van veelderhande smerte.
Mijn soon! mijn lieve soon! ei hoor uws vaders raet!
Want sie! hij heeft geleert, hoe 't in de werelt gaet.
Hij soeckt uw heyl, mijn kint! Ei denck er heel uw leven
En alle dagen aen! Het dient u, om het even,
Of g' oyt een kruyer soeckt, oft' oock een ander kruyt;
Ei prent het in uw siel en neem een vast besluyt!
Uw vader weet het niet, wat u sal wedervaren!
Maer wil toch t' aller tijt uw siele wel bewaren
Voor yet, dat eens gewis aen 't schuldig herte knaeght
En in het stervens-uur met schricklijcke anxsten plaeght.
Ik spreeck hier van een quaet, dat soms de menschen plegen,
Wen sij met slim bedrijf, of langs verboden wegen,
Gaen streven naer een naem, of naer een magtigh goet,
Sóó dat om hun bejagh een ander 't herte bloedt.
Ei! wil, meer dan de pest, die vuyghe baetsucht haten;
Wil schuwen alle winst en mijden alle baten,
Daer eenigh ander mensch bij lijdt, of recht op heeft;
Want sie! dat is een quaet daer 's Hemels vloeck aen kleeft!
Dat quaet heeft menigh een tot swarte gruweldaden
Vervoert, en even soo met sware schult beladen;
Tot daden voortgestuwt daervan de menschheyt ijst,
Daervan men sidd'ren sal, als Godt eens 't vonnis wijst.
Dat quaet en laet noyt af de menschen aen te porren
Tot noch al hooger staet; het doet in voorspoet morren;
Vermits men minder is en oock nogh minder heeft,
Dan menigh ander mensch, die in de wereld leeft.
Dat quaet gelijckt een dorst, die noyt en is te stillen,
| |
| |
Wat stroomen van genot men daertoe moogh verspillen;
Dat quaet gelijckt een gift, dat in de leden brant,
En 't bloet aen 't koken brenght, en 't oogh al stracker spant
Op alles wat het siet. Gelijck de felle krijger
Die uytsiet naer den buyt; gelijck de wreede tijger
Die vierooght op sijn proy; soo starooght dan de mensch
Op altijt hooger goed, als voorwerp van sijn wensch;
Die wensch wordt haest een drift, die niet en doet als hijgen,
Om nogh al grooter eer en meerder naem te krijgen.
Hij, dien dees drift besielt, wort metter haest een man,
Die niemant voor sich uyt, of naest sich lijden kan;
Die drift voert tot hoever? 't en is niet te bepalen;
Ach, dat is met geen pen, naer waerheit, af te malen!
Dat quaet maekt evenselfs 't sachtmoedigh herte wreet;
Soodat men eer en pligt en oock sijn Godt vergeet;
Soodat men er toe komt - om 't geen men soeckt - te stroopen,
Door anderer gebou eerst listiglijck te sloopen,
Om dan - als had niet Godt de gruweldaet aanschouwt -
Te wonen in het huys op and'rer puyn gebouwt.
Dat quaet - maer 't is genoegh, mijn soon! wil biddent waken,
Dat ge aen dat duyv'len-werck u noyt mooght schuldigh maken!
Och sorrich, dat gij soo reghtveerdigh leeft en streeft,
Dat nyemant over u tot Godt te klagen heeft;
Dat yeder, die u kent, u desen roem magh schencken,
Dat gij noyt and'rer eer of goeden naem te krencken,
Of and'rer soete rust of vreught te storen quaemt;
Dat gij, met uw gekruy, noyt and'ren yet ontnaemt.
Soeck kruyers naer Godts hert, en matigh uwe wenschen,
Kruy met een eerlick hert, voor Godt en voor de menschen;
Ei hoor nogh eens dat woort: Leer nu en t' aller tijt,
Leer gantsch ootmoedigh sijn! Dan kost het u geen strijt. -
De man scheen, wijl hij sprack, tot in de siel, bewogen;
Sijn toespraeek wert gehet; met opgeslagen ooghen,
Daer ick een traen in sagh, sprack hij nogh tot besluyt,
Als bat hij 't in de kerck, dees woorden biddent uyt:
‘Wil Gij, o Heere Godt! aen al mijn kind'ren geven
Een eerelick stuck broot, daervan sij konnen leven;
Een hert dat deught bemint en haeckt naer Christensin;
Een siel van toren leegh; maer vol van menschen-min;
Een hert van hoogmoet vrij, opdat het noyt magh jagen
Naer eer of hoogen staet; maer naer uw welbehagen!
Ei geef hun, lieve Godt! geluck oft' oock gemis;
| |
| |
Naer Gij, o Vader! weet, dat voor hen dienstigh is!
Dan leven sij gerust en door Uw hant beveyligt,
Dan sterven sij getroost en door Uw Soon geheyligt.
Dan gaen sij wel gemoet en aen Uw vaderhant,
Door 't lant van vreemd' lingschap naer 't eeuwigh vaderlant!’
En daermee heeft de man sijn reden afgebroken.
Hij had - soo dacht mij - recht en naer den eys gesproken.
En als ick 't gantsche stuck nogh eens had overdacht,
Doe heb ick 't metterhaest aldus op schrift gebracht.
Het was, naer mijn begrip, wel waert te sijn beschreven;
Het moght aen eenigh mensch nogh nutte lessen geven.
Geleertheyt houdt et niet - en des al niettemin,
Het houdt toch ligt een wenck van levenswijsheyt in.
A.
v.I. |
|
Auteursrechtvrij