Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1845

Tafereel van de werking der kwade Mousson te Madras.

(Uit de Aanteekeningen van eenen Reiziger.)

Zoodra ik meerderjarig geworden was, maakte ik aanstalte ter uitvoering mijner gevormde reisplannen. Sedert lang had het tot mijne vurigste wenschen behoord, Indië te bezoeken, en ik scheepte mij tot dat einde in op het Oostindisch schip de Atlas. Na eenen voorspoedigen overtogt van twee maanden, hadden wij de Aziatische kust in het gezigt. Bij het aanbreken van den dag deed zich kaap Comorin als eene donkere wolk, aan den gezigteinder op. In den namiddag bezeilden wij die, en voeren met een' frisschen landwind langs de kust van Coromandel, terwijl onze oogen zich verlustigden in de schilderachtige gezigten, die deze oorden zoo beroemd hebben gemaakt. De verblindende lichtstroomen, die zich over alle deelen des landschaps als uitgoten, schitterden in onophoudelijk afwisselende kleurspelingen; welk voor den Europeër geheel nieuw schouwspel iets zoo verhevens heeft en eene zoo onbeschrijfelijke gewaarwording verwekt, dat het streelend genot van lieverlede bij mij in somberen weemoed overging, het vaderland mij voor den geest trad, en ik smartelijker dan ooit ondervond, ver van de mijnen en geheel onder vreemde menschen te zijn. Wij vervolgden onze reis, terwijl wij steeds op vier mijlen van de kust bleven voortlaveren, en het eiland Ceylon voorbijzeilden, dat, met zijne door bosschen bedekte heuvelen, zijne takkige oevers, door hooge palmen en digte kokosboomen bekroond, langzaam in het verschiet verflaauwde, en zich ten laatste nog slechts als een lichtend punt vertoonde, dat eindelijk in de avondschemering verdween.

Na eene vaart van vier dagen, met het heerlijkste weder, kwamen wij ter reede van Madras ten anker. Deze reede levert den naderenden vreemdeling een heerlijk schouwspel op. De pracht der gebouwen, de hooge veranda's of uitwendige galerijen der huizen, de platte daken, de ranke,

[p. 441]

witte kolommen, die zich in het helder blaauw des hemels spiegelen, het indrukwekkend sterke fort, de schuimende golven der zee, die langs de onafzienbare kust over de klippen bruisen, alles werkt zamen, om den reiziger, die nieuwe indrukken verlangt, krachtig aan te grijpen. Van den zeekant gezien, schijnt de stad zich ver buiten hare wallen uit te breiden, en heeft een verrassend voorkomen van grootte. Wanneer men bijna drie maanden op de eentoonige vlakte der zee heeft doorgebragt, verkwikt men zich in den aanblik der talrijke vaartuigen in de haven, van de ranke visscherskaan tot den eenvormigen catamaran, van de lomp gevormde massoulah tot het slanke jagt en de nog sierlijker wherry.

Zoodra de Atlas het anker had uitgeworpen, begaf ik mij met verscheidenen mijner reisgenooten aan boord eener massoulah, die ons aan wal bragt. Deze vaartuigen zijn op eene zeer zonderlinge wijze gebouwd: de bodem is vlak, en verder bestaat het schip uit luchtig zamengehechte planken, die met den buitensten bast des kokosbooms bekleed zijn. Zij zijn voorzien met twee rijen langwerpige roeibanken, en het geheel is zoo buigzaam, dat de zijplanken gemakkelijk voor de slagen der golven wijken, die daardoor in groote mate hare kracht verliezen. Ook trotseren deze vaartuigen den stroom, hij moge nog zoo hevig en vreeselijk zijn; terwijl eene Europesche sloep zich niet op denzelven wagen zou, zonder op staanden voet in stukken te worden geslagen. De roeijers weten met bewonderenswaardige behendigheid den slag der baren te ontwijken, en brengen het schijnbaar zoo wankelbare vaartuig veilig en gemakkelijk door het onstuimige element. Bovendien worden de massoulahs bijna altijd door catamarans vergezeld, ten einde, bijaldien een derzelven onverhoopt mogt omslaan, hetwelk toch nu en dan gebeurt, wanneer zij door onvoorziene toevallen op eene klip geraakt, men oogenblikkelijk de passagiers te hulp moge komen. Gelukkig bezoeken de haaijen deze, aan den hevigen aandrang van den onstuimigen vloed blootgestelde kusten zeer zelden, maar houden zich bij voorkeur op in de stille wateren op de reede. Ook bevinden zich op de catamarans zeer ervarene zeelieden, welke de bij ongeluk in het water vallende reizigers spoedig weder uit de golven trekken. Eene catamaran bestaat uit drie groote balken, welke als een vlot zijn aaneengebonden, en de middelste van welke iets

[p. 442]

langer is dan de andere en als een boeg vooruitspringt. Aan het eene einde bevindt zich de schipper, die de machine bestuurt. Het geheel is tien voeten lang en achttien duimen (?) breed.

Den 15 October werd de vlag geheschen, die tot waarschouwing der gezamentlijke schepen dient, dat zij zich niet door de passaatwinden laten overvallen; want des morgens had men eenige der teekenen waargenomen, die dezen strijd met de elementen voorspelden. Dunne, vlokkige wolkjes waren van tijd tot tijd aan den gezigteinder verschenen, en hadden zich weldra in eenen, tegen den blaauwen grond des hemels bijna onmerkbaren, damp opgelost. Een dunne nevel zweefde over het water, en scheen zich van lieverlede te verdikken, zonder nogtans de stralen der zon te breken, die voortdurend eene gelijke massa licht over den Oceaan uitgoot. Eene verstikkende hitte vervulde den dampkring, die op de moeijelijk ademende borst drukte, en het gemoed bezwaarde. In den namiddag begon het voorkomen des hemels te veranderen, en de gezigteinder verborg zich langs hoe meer. Zwarte, onheilspellende wolken schenen uit de zee op te stijgen, onder plotselijke windvlagen, die onmiddellijk door de diepste stilte werden opgevolgd. Intusschen namen de onderste luchtlagen eene rosachtige of liever bronsgele kleur aan, ten gevolge van de breking der zonnestralen door de wolken, welke dat hemellicht bedekten. Ten vier ure werd de lucht geheel donker, de regen stortte in breede stroomen neder, terwijl de storm zijn vreeselijk gebrul met de ratelende donders vermengde; het was een onafgebroken verdoovend geraas.

Daar onze woning op de zee uitzag, konden wij dit schouwspel in zijne geheele schrikverwekkende grootheid waarnemen. Met onwederstaanbaar geweld boog de wind de digtbewassen toppen der hooge en ranke kokosboomen tot op den grond. Wolken van rollend zand vlogen hem vooruit. Bleeke, breede bliksemstralen doorkruisten de lucht; en, daar zij gelijktijdig van alle streken des hemels uitschoten, zou men bijna geloofd hebben, dat alle hoofdstoffen in vuur veranderd waren, en de wereld op het punt stond, de prooi van eenen algemeenen brand te worden. De donderslagen, die den bliksem onmiddellijk opvolgden, knalden als de ontploffing van een kruidmagazijn, of als de losbarsting van ontelbare kanonnen, bij eenen veldslag in het gebergte. De

[p. 443]

stroom, door den wind uit de bedding der zee opgeligt, werd tegen de esplanade geslingerd, die door het schuimend water geheel wit was geverwd. Op de daken vond men visschen van drie duimen lengte, die òf uit de zee opgeworpen, òf door waterhozen medegesleept waren. Duizenderlei insekten kropen langs de wanden, en afzigtelijk gewormte bedekte den grond der vertrekken. Geheele zwermen van hagedissen en mieren, die door het nederstortende water uit hunne schuilhoeken verdreven waren, vervulden onze woning. Schorpioenen, padden, duizendbeenen, slangen zelfs, drongen tot in onze vertrekken door. De stormduurde op deze wijze van dag tot dag met eenige tusschenpoozen voort, gedurende welke men wederzijdsche bezoeken aflegde. De inboorlingen, aan het klimaat des lands gewoon, schenen in dit oproer der natuur een zeer dagelijksch schouwspel te zien. Indien ook al in andere oorden der wereld even zoo hevige orkanen heerschen, als de mousson in Oost-Indië is, zoo kan men nogtans stellig verzekeren, dat nergens in de wereld de regen zulke geweldige waterstortingen vormt, nooh bliksem en donder een zoo ontzettend verheven schouwspel opleveren. De mousson duurde ongeveer twee maanden, en hield eerst tegen het midden van December op. Toen werden de seinvlaggen op nieuw geheschen, om de schepen aan te kondigen, dat zij van nu af aan, zonder eenig gevaar, weder op de reede konden ankeren.