Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1845

In de pekel laten.

Aan de Redactie der Vaderlandsche Letteroefeningen.

Gezien hebbende het verschil van meening over in de pekel laten, stel ik het volgende te uwer beschikking. ‘Iemand in de pekel laten, of laten zitten, is eene zinnebeeldige uitdrukking, voorstellende, iemand laten wachten, iemands geduld op de proef stellen; de beloofde uitkomst of verlossing uit ongelegenheid uitstellen, verschuiven en later toeschikken, dan dezelve beloofd of verwacht was, of wel geheel onthouden. Wat in de pekel zit, wordt door het zilte nat uitgebeten, en de uitbijtende kracht trekt hoe langer hoe meer naar binnen, en bewaart alzoo tegen bederf. Dat uitbijtend en dus zeer pijnlijk vermogen voor levend vleesch wordt overdragtelijk toegeschreven aan het uitstellen der vervulling van de opgevatte verwachting, van de gegevene hoop, van de gedane belofte. De pijn,

[p. 253]

die ik lijden zou, in de pekel gezeten, lijde ik nu in de ziel; het bijt, het brandt, het snijdt mij van angst over de voortduring van eenen toestand, waaruit ik mij voorlang op goede gronden verlost gehoopt had.’ Niet het eindelijk bederf van hetgeen in de pekel te lang zit en daarin overzomert, niet het ruime sop wordt hier gemeend, maar eenvoudig het bijtend vermogen der pekel, overgebragt op de uitgestelde verlossing. Even zoo zegt men: hij zit daarmede in de pekel, d.i. het bijt, het deert, het brandt hem, zonder dat hij zich daaruit weet te helpen; hij is daarmede hoogst verlegen. Laat nu iemand hem, dien hij uit die verlegenheid kon redden, in dezelve bij voortduring blijven, en doet hij hem te vergeefs op uitkomst uit dien bijtenden toestand hopen, zoo laat hij hem in de pekel.

Ik noem mij, enz.

Arnhem, 22 Febr. 1845.
F.^(*)

(*) Eene derde verklaring onzer spreekwijze, op vrij stelligen toon voorgedragen. Of zij natuurlijker en eenvoudiger is, dan de beide vorigen, zij aan het oordeel onzer lezers overgelaten. Mij schijnt die toepassing op levend vleesch wel wat ver gezocht. Voegt men nu hierbij de verklaring van bilderdijk, die aan de peke, het vagevuur, denkt, dan hebben wij reeds vier verklaringen, waaruit de keuze vrijstaat, maar die ook ten bewijze strekken, hoe moeijelijk het is, met zekerheid den oorsprong van dergelijke spreekwijzen op te geven. En hierbij wenscht de Redactie der Vaderlandsche Letteroefeningen het dan nu ook te laten berusten.
De Recensent van hooft's Warenar, uitgegeven door m. de vries.