Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1845

De Kerkinwijding te Hamarby, door E. Flygare Carlén, Schrijfster van de Roos van Tistelön. II Deelen. Te Haarlem, bij de Erven F. Bohn. 1844. In gr. 8vo. 586 bl. f 5-80.

Het spijt Rec. voor den goeden smaak der beroemde Schrijfster, dat een roman uit hare pen is gevloeid, gelijk die, welken hij hier aankondigt. Het geheele onderwerp is van dien aard, dat wij het door eene vrouw althans hoogst ongaarne zien geschetst. De duivelsche, doellooze wraakzucht behoort te huis in de jammerlijke Fransche romantiek van onze dagen, en het minst van allen hadden wij haar wel hier verwacht. Zeker is de wraakzucht een der magtigste hartstogten bij den bedorven mensch, en biedt als zoodanig een onderwerp aan, dat van zekere zijde aanlokkelijk is voor hem, die het menschelijke hart wil schilderen. Maar wij bedroeven ons toch over de afdwaling van goeden en zuiveren smaak, die eene vrouw kan verlokken, om een beeld te schetsen, als dat van den architekt in dezen roman. Eene beleediging en misdaad te wreken, niet jegens hemzelven gepleegd, maar jegens zijnen grootvader, met opzet daartoe met duivelenboosheid onschuldigen in het verderf te stor-

[p. 561]

ten; zie, wij kunnen ons maar niet begrijpen, hoe eene vrouw liefhebberij kan bezitten, om zoo iets in twee dikke Deelen uit te werken! Maar nog erger, dien wraakgierige overigens tot een beminnelijk mensch te willen maken, op wien alle meisjes moeten verlieven, de heldin des boeks zwak genoeg te laten zijn, om hem niet te verachten, schoon hij, een gehuwd man, haar schandelijk door zijne aanzoeken bedriegt, en laag genoeg, om eene verbindtenis met hem te doen aanhouden, schoon er drie jaren moeten verloopen, voordat zijn eerste huwelijk wettig is ontbonden, - waarlijk, het is, onzes oordeels, eene proeve van onkiesch en onvrouwelijk gevoel, waarbij wij van eenen schrijver zouden zeggen: ‘Hij kent het fijngevoelige vrouwelijke karakter niet,’ maar wat ons in eene schrijfster bedroeft en stuit. Van haar althans zouden wij meerdere kieschheid eischen. Het geheele thema van dezen roman is Ree. dan ook zoo stuitend, vooral door eene vrouw behandeld, dat de bekwaamheid, waarmede de enkele partijen zijn geschetst, hem met het boek niet heeft kunnen verzoenen. Flygare carlén heeft gelukkig andere en betere romans geschreven. Voor hare waardering als vrouw zouden wij wenschen, dat dit boek onvertaald ware gebleven. Op die vertaling hebben wij overigens geene bijzondere aanmerkingen.