sche gemeen jaarlijks de gedachtenis van 's lands redding, waarbij eene strooijen pop, guy fawkes verbeeldende, wordt rondgedragen en onder bittere vervloekingen verbrand.
Het onderwerp, dat niet alleen den hoofdinhoud van dezen roman uitmaakt, maar dat in zijn geheel en uitsluitend daarin wordt behandeld, is alzoo belangrijk genoeg, om de aandacht te boeijen, en hoe vreeselijk ook het ontwerp moge zijn, om door buskruid den Koning en het geheele parlement te doen springen, wanneer wij de geweldige opwinding in aanmerking nemen, waartoe godsdienstijver en dweeperij kunnen brengen, dau gevoelen wij, dat de ontwerpers en uitvoerders van het helsche plan niet allen booswichten behoeven te zijn.
Ainsworth heeft zijn onderwerp met naauwgezetheid en onpartijdigheid behandeld. De zamenzweerders zelven zijn overal de handelende personen in zijn verhaal, en het is hem zeer goed gelukt, om hen in hunne verschillende gemoedsgesteldheid te teekenen. De gewetenlooze, eerzuchtige zamenzweerder, de listige priester, de sombere, bijgeloovige dweeper, de lage verrader zijn alle uitstekend geteekend, terwijl de heldin des verhaals, de edele, vrome Katholijk, die eenen afkeer heeft van den gruwel, waardoor men meent, de zegepraal der kerk te zullen uitwerken, tegen de boosheid en de onzinnige dweepzucht der overigen treffend afsteekt. Het komt ons voor, dat ainsworth in dezen roman zeer op zijn eigen grondgebied is, en den onderscheiden geest der Katholijken van die dagen regt goed heeft geteekend, zonder zich aan onregtvaardige overdrijving te hunnen opzigte schuldig te maken. Guy fawkes zelf, door zijne dweeperij de ziel der geheele onderneming, die zich geroepen acht tot de volbrenging der vreeselijke taak, en die, ondanks het vele goede en edele in zijn karakter, waar het de gewaande belangen zijner kerk geldt, voor geene rede vatbaar is, levert een treffend beeld voor den hoofdpersoon des verhaals. Gruwelijk is het verhaal van de wijze, waarop hij na zijne gevangenneming wordt behandeld, te gruwelijker, omdat het, helaas, eene getrouwe voorstelling bevat van de wreedheden, waarmede de Koning en zijne raadslieden de schuldige ontwerpers van het verraad meenden te moeten straffen. Wij voor ons houden overigens niet van die akeligheden.
Het boek is dus met regt een geschiedkundige roman; het
Auteursrechtvrij