Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1845

Over de pligten en den levenswandel van Studenten in de Medicijnen en jeugdige Geneesheeren. Eene Redevoering, gehouden voor de Studenten der Geneeskundige School van het St. George Hospitaal, op den 2 Oct. 1843, door Sir Benjamin Brodie, Heelmeester der Koningin en van Z.K.H. Prins Albert. Vertaald door Dr. Rudolf Ruben, practiserend Geneesheer te Londen. Te Amersfoort, bij W.J. van Bommel van Vloten. 1844. In gr. 8vo. 33 bl. f :-50.

[p. 163]

De verhandeling, waarvan onder bovenvermelden titel het Nederlandsch publiek eene vertaling ontvangt, was oorspronkelijk in het Engelsch geschreven en door Dr. ruben in het Hoogduitsch vertaald; niet den Engelschen tekst, maar deze overzetting heeft de Nederduitsche Vertaler gebruikt. Indien, gelijk aanvankelijk het geval schijnt geweest te zijn, de oorspronkelijke redevoering van brodie niet in den handel verkrijgbaar was geweest, zouden wij eene reden voor het leveren van eene zoodanige vertaling van eene vertaling kunnen vinden; thans echter moeten wij ons verwonderen, dat men eene vertaling heeft gevolgd, waar men het oorspronkelijke krijgen kon. Vooral bij eene redevoering, waarbij het niet alleen op de zaken, maar ook zoozeer op de woorden aankomt, waaronder dezelve zijn voorgesteld, vonden wij het ongepast eenen zoodanigen weg te volgen. Indien men de Engelsche uitgave en niet de vertaling had gebezigd, zouden wij geenen onverstaanbaren zin, als de volgende, hebben ontvangen: ‘Jongere en werkzamer geniën, uwe tijdgenooten, en diegene, welke eenigzins ouder zijn dan gij, zullen uwe plaats ingenomen hebben, en de Regtbank, die later uwe waarde zal beoordeelen, zal uit eene andere klasse van wezens bestaan als [dan] zij, op wier gunstige meening gij op dit oogenblik het dringendst u moogt beroepen,’ (bl. 8). In het Engelsch staat: ‘Younger and more active spirits, your own contemporaries, and those a little older than yourselves, will have occupied their places; and the tribunal by which you will be judged hereafter will be composed of a different order of individuals from those to whose favorable opinion you would at this moment be most anxious to appeal.’ Waarschijnlijk heeft er in het Duitsch ‘Ihre’ gestaan, hetwelk door den Nederduitschen overzetter door ‘uwe’ is vertaald. Aan het gebruik dier Duitsche vertaling hebben wij uitdrukkingen, als deze: ‘Zoodra zich uwe kennis van enkele (einzelne) vakken uitbreidt, zal derzelver onderling verband noodzakelijk van zelven [zelf] zich ontwikkelen’ (bl. 15), te danken, waar in plaats van enkele stellig afzonderlijke moet gelezen worden; en Ger-

[p. 164]

manismen, zoo als (bl. 24): ‘gedurende (während) dat den anderen [de ander], wien het wachten te lang duurt, slechts naar een gewenscht gevolg uitziet; ‘levendige (lebendige) Encyclopaedie’ voor levende Encyclopaedie (bl. 16) enz. Wij beklagen het, dat de vertaling in geene betere handen is gevallen, daar de redevoering zelve zulks dubbel waardig is. Moge het al waar zijn, gelijk een Duitsch Recensent (Rec. meent, in een der Nommers van het Hamburger Zeitschrift) beweert, dat de onderwerpen, welke in deze redevoering worden behandeld, voor de meeste geneeskundigen niet nieuw zijn, zoo is het niet minder waar, wat een Engelsch beoordeelaar (in forbes British and foreign medical Review. Januarij 1844) zegt: ‘that it contains matter which it behoves every medical man, whether pupil or practitioner, to read, learn, and inwardly digest.’ ‘Het is voorzeker van belang,’ dus vervolgt deze laatste, ‘de denkbeelden van eenen man als Sir benjamin brodie te leeren kennen omtrent die middelen, welke hij als de beste beschouwt voor leerlingen en beoefenaars der geneeskunde, om kennis en voorspoed in hun vak te verkrijgen, - van eenen man, die zelf deze beide dingen in overvloed heeft verkregen.’ Bij deze aanbeveling, welke haren grond heeft in het onderwerp der redevoering en den man, die dezelve heeft voorgedragen, heeft Rec. omtrent de wijze, waarop die man dit onderwerp heeft behandeld, niets anders te voegen, dan dat ook deze waardiglijk aan die beide beantwoordt; weshalve hij, in weerwil der minder gelukkig geslaagde vertaling, deze redevoering met volle ruimte aan alle jongere geneesheeren en aan allen, die zich voor de geneeskundige wetenschap voorbereiden, aanbeveelt. Rec. meent zich te moeten onthouden van eene dorre schets van deze schoone redevoering te leveren, daar hij hierdoor aan de lezers van dit Tijdschrift slechts een flaauw denkbeeld van hare waarde zoude kunnen geven, maar eindigt zijne aanprijzing liever met eenige regels als proef af te schrijven: ‘Uw toekomstig lot is in uwe handen gelegd, gij kunt het goed of kwaad maken, gelijk gij wilt. Diegenen onder u, die nu reeds daarhenen

[p. 165]

streven, om zich kennis te verwerven, zullen ondervinden, dat zij eene nuttige voorraad voor lateren leeftijd hebben opgedaan. Zij zullen het bevredigende bewustzijn hebben, dat, terwijl zij hunne kunst tot hun eigen voordeel uitoefenen, zij daardoor te gelijker tijd voor hunne medemenschen nuttig zijn. Verkrijgen zij vertrouwen, zoo zullen zij gevoelen, dat hetzelve niet onverdiend is, en een regtmatig zelfvertrouwen zal hen zelfs bij het mislukken staande houden; maar voor diegenen, die eenen tegenovergestelden weg inslaan, is eene lange reeks van teleurstellingen en verootmoedigingen te wachten. Zij zullen zelfs door jongere menschen overschaduwd worden; zelfs daar, waar hunne wijze van zien juist is, zullen zij dezelve niet vertrouwen. Hun zal het leven eene aaneenschakeling van kunstgrepen en vraagstukken opleveren, en wie zich door eene of andere toevallige omstandigheid op een standpunt geplaatst ziet, waarvoor hij door zijne vroegere studiën niet geschikt is, zal inzien, dat dit voor hem niet als geluk is aan te merken: de wereld zal hem altijd met voortreffelijker personen vergelijken en de aanhoudende angst, om anderen slechts te voldoen en zich zelven voor vallen te bewaren, zal het genoegen van zijn bestaan verstoren. Al is het in het onze of in een ander beroep, ik ken geenen beklagenswaardiger persoon, dan den zoodanigen, die in eene betrekking geplaatst is, voor welks pligten hij niet behoorlijk geschikt is.’