Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1845

[p. 52]

Vertoogen, Schetsen en Tafereelen, van godsdienstigen en gemengden inhoud; door H.F.T. Fockens. Te Groningen, bij J. Oomkens. 1843. In gr. 8vo. XII en 229 bl. f 2-:

Wat in dezen bundel wordt aangeboden, is van zeer gemengden inhoud, gelijk de titel ook aanduidt. Of het meeste van dien aard is, dat het behoefde of verdiende uitgegeven te worden, is eene vraag, waarop Rec. niet gaarne een toestemmend antwoord wilde geven. De vertoogen zijn blijkbaar brokken van preken, van welke hier en daar ieder deel tot een afzonderlijk vertoogje schijnt gepromoveerd. Zij zijn meestal doodoppervlakkig en onbeduidend, en kunnen niet vergeleken worden bij vele stukken van vaderlandschen of vreemden oorsprong, waardoor aan de behoefte van ons publiek aan godsdienstige lectuur wordt voldaan. Men leze, om daarvan overtuigd te worden, slechts de drie eerste vertoogen over abraham's offerande.

Vreemd volgen hier de uittreksels uit vroegere recensiën en stukken van uitlegkundigen aard over het Oude en Nieuwe Verbond. Ook dat is een zonderling mengsel. Soms, waar de Schrijver over de boeken in het algemeen spreekt, heeft het niets te beduiden; dan weder, gelijk in de vertaling van het stuk van nitzsch over de drieëenheidsleer in het O. en N.T., zal de gewone lezer groote moeite hebben, om het hier geleverde behoorlijk te volgen en te verstaan. Het best bevielen ons de uitlegkundige of aesthetische beschouwingen van afzonderlijke plaatsen der Heilige Schrift. Maar over het algemeen had de Schrijver, dunkt ons, beter gedaan met deze verzameling terug te houden. Niet alles, wat in eene leerrede in eene of andere landgemeente op zijne plaats is, verdient daarom eene afzonderlijke uitgave; en evenmin is het goed te keuren, dat men datgene, wat als tot de beoordeeling van een of ander werk behoorende op zijne plaats was, daarvan afneemt, en, hoe weinig belangrijk het ook moge

[p. 53]

zijn, nog eens weder in het licht zendt. En een en ander is van toepassing op bijna den geheelen inhoud van dezen bundel. Men zie bijv. eens de beschouwing van de dichterlijke voortreffelijkheid van Psalm LXXXIV. In bijna iedere leerrede, die over dezen Psalm gehouden wordt, zal men althans evenveel, dikwijls misschien meer over dat punt vinden, dan ons hier van bl. 211-215 wordt gegeven. Zullen nu alle dergelijke beschouwingen worden gedrukt. Waarlijk, men moet zeer groote liefde hebben voor iedere vrucht zijner pen, als men stukken, gelijk de meeste der hier voorkomende, meent te moeten uitgeven.

Van dezelfde hand ontvingen wij ook nog:

Vijfentwintig jaren! of Herinneringen bij mijne Ambtsjubelviering. Eene Leerrede over Psalm XL:6, uitgesproken op den Gedenkdag der Kerkhervorming in 1843; door H.F.T. fockens, Predikant te Twijzel en Koten. Te Sneek, bij F. Holtkamp. 1843. In gr. 8vo. 32 bl. f :-30.

Men zal niet zeggen, dat de Spreker zich te dezer gelegenheid het veld ter beschouwing te eng hebbe gekozen. Hij geeft hier Gods wonderbare heilbeschikkingen te aanschouwen, gedurende de laatste vijfentwintig jaren omtrent het Christendom op aarde, omtrent de Nederlandsche Hervormde kerk in het bijzonder, en omtrent zijne gemeente en haren leeraar. Voorwaar, daarover viel nog al zoo het een en ander te vermelden; en of ook de gemeente te dier gelegenheid dat alles zal hebben verwacht te zullen hooren, gelooven wij niet. Het spreekt ook van zelf, dat men hier geene ontwikkeling der zaken heeft te zoeken; zij kunnen slechts worden aangestipt. Over de bezwaren stapt de Feestredenaar dan ook stoutelijk heen met te zeggen, dat hij niet opgetreden is, om die thans te weêrleggen. Voor 't minst komt ons de keuze van onderwerp vreemd voor bij eene gelegenheid, die bepaaldelijk een feest is voor de gemeente en haren leeraar; al die omhaal behoorde, dunkt ons, daar niet te huis.