Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1844

De godsdienstige Huisvader. Een Geschenk voor jeugdige Lidmaten der Christelijke Kerk. Uitgegeven door G.C. van Balen Blanken, Predikant te Wognum en Wadway. Te Amsterdam, bij J. van der Hey en Zoon. 1843. In gr. 8vo. 216 bl. f 1-80.

Zonder het tweede gedeelte van den titel zou men hier verwachten eene soort van zedelijk-godsdienstig huisboek, handelende over de pligten des Christelijken huisvaders, hetzij als hoofd des huisgezins, of als echtgenoot, opvoeder zijner kinderen, heer zijner dienstboden en andere onderhoorigen, enz., hetzij onder verschillende omstandigheden, uitwendigen voorspoed, huiselijke rampen, openbare aangelegenheden, en wat dies meer zij. Zoo stelden wij het ons althans voor op de eerste inzage der woorden: de godsdienstige Huisvader. Maar de melding, dat het een geschenk is voor jeugdige lidmaten, wijst op iets anders. De Schrijver stelt zich dan eenen Christelijken vader voor, die aan zijne kinderen in den vorm van verhalen of tafereelen eenige nuttige wenken en besturingen geeft bij gelegenheid van hunne opneming in de gemeente des Heeren. Zij zijn de volgende: de uitnoodiging tot het bal, waarin het gevaar en het voor

[p. 721]

Christelijke jongelingen en dochters onvoegzame van dergelijke danspartijen, zoo als zij veelal zijn ingerigt, wordt aangetoond. De inteekenings-lijst op eene te geven opera ten voordeele van [het verbrande dorp] R., behelzende eene aanprijzing der beoefening van zang- en toonkunst, en eene wederlegging dergenen, die, uit overdreven naauwgezetheid, der jeugd het bijwonen van eene goede opera en een welingerigt concert zouden willen ontzeggen, waarbij met een enkel woord te regt wordt opgemerkt, dat geene verstandige en Christelijk-denkende ouders hunnen kinderen het zien van sommige stukken der nieuwe Fransche opera zullen veroorloven, waar deze de dienaresse wordt van groven wansmaak en schaamtelooze onzedelijkheid. Eene wandeling op den Zondag naar den bouwval van W. zegt het een en ander van de regte en verkeerde zondagsviering, ook nog iets over de godsdienstoefeningen der zich noemende Gereformeerden onder het kruis. Het Koffijhuis en de Societeit schetst het gevaar, voor jongelingen gelegen in het te vroeg, te veel en ontijdig bezoeken dier plaatsen, vooral het misbruik van het billard- en andere spelen. Het gemengde Huwelijk is een aandoenlijk tafereel, en behandelt, even als het volgende: de Proselytenjagt, een in onze dagen zeer belangrijk onderwerp. Op het eerste merken wij alleen aan, dat het eenen indruk moet maken, tegenovergesteld aan dien, welke het kennelijk oogmerk van den Schrijver was; want de lezer beklaagt de ongelukkige marianne, en kan het geloof niet onderdrukken, dat zij door een huwelijk met gerard, ofschoon deze Roomsch was, veel gelukkiger zou zijn geworden, dan nu. En wat het laatstgenoemde tafereel aangaat: het kan eene ware gebeurtenis zijn, maar zij is zoo overdreven onwaarschijnlijk, dat zij het bedoelde nut eerst dàn zou te weeg gebragt hebben, indien verzekering ware gegeven, dat het niet uit de lucht gegrepen, maar waarheid zij. Ten slotte volgt nog eene korte herinnering van eenige voorname Christenpligten.

Het werkje laat zich met genoegen lezen, en bereike, nevens zoo vele andere soortgelijke, zijn oogmerk - nuttig te zijn. De tafereelen hadden ook nog met andere onderwerpen kunnen vermeerderd zijn; doch men behoeft alles niet in hetzelfde boekje te hebben, en het hier gegevene is verstandig, wijs, Christelijk.