Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1844

[p. 526]

Het menschelijk hart en deszelfs beproevingen. Door Mrs. Bray. Uit het Engelsch. II Deelen. Te Groningen, bij W. van Boekeren. In gr. 8vo. 672 bl. f 5-80.

Was er ooit een tijdvak, hetwelk aaleiding gaf tot zware beproevingen van het menschelijk hart, dan was het dat der omwenteling in Frankrijk vóór ongeveer zestig jaren. Het is dat tijdvak, in hetwelk de Schrijfster het eerste der verhalen plaatst, welke den inhoud uitmaken van dezen bundel. Philippe de clairval, die zijn beter gevoel wederstreeft, en de liefde van een voortreffelijk meisje verwaarloost tot bereiking van zijne eigenbatige en eerzuchtige plannen, maar die het slagtoffer wordt der omwenteling, van welke hij zelf een werktuig geweest was, en zijne hem liefhebbende moeder medesleept in zijnen bloedigen val; de beminnelijke annette, die, teleurgesteld in hare eerste liefde, bijna allen, die haar dierbaar waren, door eenen geweldigen dood aan zich ontrukt ziet, en, ter naauwernood aan het doodsgevaar ontkomen, eerst na eene langdurige ballingschap in Frankrijk teruggekeerd, leert berusten in de wegen der Voorzienigheid, - ziedaar de hoofdpersonen, wier karakter en beproevingen in het verhaal de Pleegdochter worden voorgesteld. - Het tweede verhaal: de kleine Doctor, wordt geplaatst op een minder woelig tooneel. Een landelijk geneesheer heeft eene eenige dochter, welke bemind wordt door eenen voortreffelijken man, maar, ofschoon zij ook hem acht en bemint, weigert zij zijne hand. De afgewezene begeeft zich naar Oostindië, en wordt daar binnen weinige jaren weggesleept door den dood, ten gevolge van de ongezondheid der luchtstreek. De gevoelige betsy beklaagt zich nu te laat over de gestrengheid van hare afwijzing, en vervalt in eene ongeneeslijke tering; terwijl de droefheid over haren vroegen dood ook haren vader, niet lang na haar verlies, ten grave doet dalen. - In het verhaal de Voorzegging hecht charles edwards, ofschoon in andere opzigten een verstandig mensch, te veel gewigt aan de voorspelling van eene waarzegster, dat hij zijnen dood in het water zou vinden. In wanhoop handelt hij als een krankzinnige. Hij loopt in zijn verderf, en vervult op die wijze zelf de voorspelling. - De Weezen, zoo als het daar op volgende verhaal genoemd is, maakt den lezer bekend

[p. 527]

met eenen broeder en zuster in de Vendée gedurende den omwentelingsoorlog. Pierre wordt ingewikkeld in al de bloedige gebeurtenissen van den krijg, geraakt ten laatste gevangen in handen der Republikeinen, die, naar de gewoonte van dien tijd, met onverbiddelijke gestrengheid hem ter dood brengen. Zijne zuster jeanne voegt zich kloekmoedig, in krijgsmansgewaad gedost, bij de strijders, wreekt den dood van haren broeder, maar valt zelve in den strijd. - Van het laatste verhaal, Lotwisselingen, zegt de Schrijfster, dat deszelfs inhoud op ware gebeurtenissen gegrond is. Het bevat de levensgeschiedenis van eene vrouw, die, na vele vreemde lotwisselingen, reizen, ondervinding van armoede en overvloed, en het verlies van hare dierbare betrekkingen, nog gelukkig vereenigd werd met den man van hare eerste liefde.

Al deze verhalen zijn in eenen ernstigen toon gestemd, en geven blijken, dat de Schrijfster het menschelijke hart met deszelfs aandoeningen en ondervindingen kent en met eene treffende gelijkenis weet te schilderen. Ook om de zedelijke strekking van dit werk, minder door eigenlijke zedelessen, dan door aanwijzing van de gevolgen, zoo wel goede als kwade, van het beteugelen en involgen der driften en hartstogten, wenschen wij, dat aan hetzelve eene gunstige ontvangst bij ons lezend publiek ten deel moge vallen.