Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1844

Iets over het Ontwerp van het Wetboek van Strafregt. IIde Stukje. Te 's Gravenhage, bij J. Belinfante. 1843. In gr. 8vo. 154 bl. f 1-50.

‘Even als in het jaar 1840 geschied is met het Eerste Boek van het Wetboek van Strafregt, zoo ook worden thans in deze bladen,’ zegt het vorenaan gedrukte berigt, ‘afzonderlijk uitgegeven de aanmerkingen op het ontwerp van het Tweede Boek, voorkomende in het Weekblad van het Regt, N^o. 334 tot 338, en 340 tot 348. Daarin zijn, behoudens een paar uitzonderingen, geene andere veranderingen gemaakt, dan die, welke de herschepping van dagblad-artikelen tot eene brochure noodzakelijk maakte, en welke daarom ook alleen den vorm, en niet de zaak betreffen.’ Wij zullen dus wel geene ontleding van den inhoud behoeven te geven: want welk zelfdenkend lid der Staten-Generaal, welk lid of ambtenaar der Regterlijke Magt, welk Advocaat of Procureur leest het Weekblad van het Regt niet? en de overige lezers van de Vaderlandsche Letteroefeningen zouden ons verslag wel spoedig ter zijde leggen. Intusschen is het voor het Regtsgeleerde Publiek, vooral ook voor de leden der Staten-Generaal, voor zoo veel zij de waarde der wetten, waarover zij stemmen, zelve willen onderzoeken, ook dan wanneer zij een exemplaar van het Weekblad in eigendom hebben, aangenaam, hetgeen aldaar verspreid staat, in een gemakkelijk octavo-formaat bijeen te vinden.

Te regt begint de algemeene beschouwing met de aanmerking, dat zonder eene memorie van toelichting, welke dien naam verdient, en waarin de beginselen worden verklaard, waarop de ontwerpen berusten, met rekenschap van de afwijkingen en veranderingen van het thans bestaande regt, men daar eensklaps een tweeëntwintigtal ontwerpen met eene quasi-memorie van toelichting, houdende zes bladzijden druks, aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal ter goedkeuring heeft aangeboden.

Verder wordt er in het algemeen aangemerkt, dat de

[p. 461]

handen der Regering gebonden waren door het reeds aangenomene Eerste Boek; en daarom wenscht de Redactie van het Weekblad, dat, alvorens de ontwerpen van het Tweede Boek ter beraadslaging worden gebragt, het Eerste Boek aan eene algeheele herziening worde onderworpen. Men kent nu deszelfs leemten en gebreken, vooral door een streven naar verscheidenheid en menigvuldigheid in strafsoorten, voor elke waarvan men nu ten minste een daardoor strafbaar misdrijf moet stellen, ten einde niet ééne strafsoort in het Eerste Boek voorkome, waarvoor men dáár of verder geene gelegenheid tot toepassing vindt.

Voorts heeft men, bij de wettelijke beslissing van tot dus ver betwijfelde vragen, blijkbaar ten doel gehad de zoogenaamde Jurisprudentie, zoowel in Frankrijk als bij ons, te handhaven; terwijl zoodoende wel eens nu tot wet zou kunnen worden gemaakt, hetgeen thans reeds erkend wordt met de ware beginselen van het Strafregt te strijden, en tot dus ver alleen bij wege van uitlegging is aangenomen, zoodat men, de wet anders uitleggende, van de dwaling terug konde keeren. Doch die terugkeer wordt onmogelijk, als die afgedwaalde jurisprudentie tot wet wordt verheven.

Behalve deze en nog eenige algemeene aanmerkingen, worden al de titels van het Tweede Boek aan eene opzettelijke artikelwijze beoordeeling onderworpen, soms ook met voorstel eener verbeterde redactie, b.v. de zeven eerste artikelen van titel I worden zamengetrokken in slechts drie artikelen, waar al het noodige in te vinden is. Bovendien behelzen die drie artikelen nog de gewigtige verbetering, dat daarin zoowel de gewelddadige aanslag tegen het leven van den Regent, als tegen dat van den Koning en den vermoedelijken erfgenaam van de Kroon met den dood gestraft wordt; terwijl daarentegen zulk een aanslag tegen het leven der Koningin (mits niet zijnde regerende Vorstin, in welk geval zij met den Koning of den Regent gelijk zou staan) slechts gestraft wordt met langdurige zware tuchthuisstraf, even als die aanslag tegen het leven der overige leden van het Koninklijk Huis. Bij het ontwerp der Regering daarentegen wordt de gewelddadige aanslag tegen het leven der Koningin, schoon voor ons, zoo zij geene regerende Vorstin is, niets meer dan de vrouw des Konings, met den dood gestraft; maar zulk een aanslag tegen het leven van den Regent, schoon deze, in staatkundig belang, met den Ko-

[p. 462]

ning voor ons gelijk staat, wordt dáár slechts bedreigd met langdurige zware tuchthuisstraf.

Wij aarzelen niet, het werkje, geenszins ter onbepaalde toejuiching, maar ter ernstige overweging, vooral aan de leden der Staten-Generaal, aan te bevelen.