Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1844

Ontmoetingen en opmerkingen op het gebied van Godsdienst en Christendom. Medegedeeld door Georg van den Velde. IIde Stukje. Te Groningen, bij J.B. Wolters. 1843. In gr. 8vo. 80 bl. f : - 80.
Gedachten, herinneringen en opwekkingen. Te Amsterdam, bij G. Portielje. 1843. In gr. 8vo. 60 bl. f : - 65.
Den armen wordt het Evangelie gepredikt. Leerrede en Toespraak door J. Tichler, Theol. Doct. en Predikant bij de Hervormde Gemeente te Leyden. Uitgegeven ten voordeele van de Vereeniging tot heil der Armen, die onze geloofsgenooten zijn, te Leyden.

[p. 313]

Te Leyden, bij D.J. Couvée. 1844. In gr. 8vo. 45 bl. f : - 50.
Het zuchtend Dierenrijk. Vrij bewerkt naar het Hoogduitsch. Te Utrecht, bij Kemink en Zoon. 1843. In gr. 8vo. 17 bl. f : - 15.
De twee Bergbewoners. Door Dr. C. Malan. Bedienaar des Evangeliums te Geneve. Uit het Fransch. Te 's Hertogenbosch, bij P.R.D. Muller. 1843. In kl. 8vo. 27 bl. f : - 20.
De Schapen van den goeden Herder hooren, beminnen en volgen hem. Door en bij dezelfden. In kl. 8vo. 55 bl. f : - 40.

Wij voegen deze stukjes van godsdienstigen inhoud bijeen, ten einde ze met een enkel woord aan te kondigen.

Het eerste stukje der Ontmoetingen enz. van den zich noemenden georg van den velde hebben wij vroeger aangekondigd en aangeprezen meer om geest en strekking, dan om grondigen inhoud, een oordeel, dat den Schrijver, naar het schijnt, niet zeer beviel. Doch wij blijven er bij; op zoo weinige bladzijden zoeke men omtrent zoo vele onderwerpen der Christelijke waarheid alleen wenken en aanwijzingen, die aanleiding geven tot nadenken en verdere ontwikkeling. Het is den Schrijver, of liever den Verzamelaar, want ook anderen schijnen er toe bij te dragen, blijkbaar te doen om ontwikkeling der waarheid, die in christus jezus is. Zijne beschouwingswijze is die der zoogenoemde Groninger school, welker denkbeelden op sommige punten men uit deze mededeelingen goed kan leeren kennen. De voorstelling heeft iets puntigs. Wij bevelen dit stukje, dat misschien wel door meerderen zal gevolgd worden, allen aan, die belang stellen in de waarheid des Evangelies.

De ongenoemde Schrijver van N^o. 2 geeft eenige behartigingwaardige denkbeelden over het belang der opvoeding,

[p. 314]

over de vereischten van onderwijzers en godsdienstleeraars, over juist toezigt óp het onderwijs, over de regtzinnigheid en verdraagzaamheid, over de verspreiding van den Bijbel en de Bijbellezing bij de openbare godsdienstoefening, en over de oorzaken van, en zedelijke, zoowel als stoffelijke middelen tegen de armoede. Wij durven alle beweringen en voorslagen van den Schrijver niet overnemen; er is echter veel in, dat goedkeuring, opmerking en nakoming verdient.

Een nieuw bewijs van de Christelijke liefde, die zich in onze dagen meer en meer het lot der armen, niet alleen tot oogenblikkelijk hulpbetoon, maar ook tot oprigting en teregtwijzing, niet enkel door gaven, maar ook door opzigt en bezoek, aantrekt, levert.

N^o. 3. De Eerw. tichler wekte de Leydsche gemeente in eene opzettelijk daartoe ingerigte Leerrede, den 4 Nov. 1838, op, om zich te vereenigen tot voorziening in de vooral geestelijke behoeften der diep gezonkene, armste volksklasse. Die stem vond weêrklank, en den 10 Nov. 1843 werd het vijfjarig bestaan der vereeniging in eene Toespraak door denzelfden herdacht, met nieuwe aanmoediging en opwekking. Mogen zulke inrigtingen meer algemeen worden! Zij werken sedert eenige jaren ook te Groningen met veel nut, en wij vernemen, dat Utrecht het loffelijke voorbeeld volgt. Wanneer wij deze en soortgelijke daadzaken zien, dan ontwaren wij een verhoogd, Christelijk leven in onze gemeenten, waarbij het geschreeuw, alsof door onregtzinnigheid de kerk in gevaar ware, ons weinig hindert. Men kent ze aan de vruchten, dat is de uitspraak van den Heer; en gelijk Hij zelf, toen Hij gebood aan johannes te boodschappen, onder anderen dat den armen het Evangelie werd gepredikt, zich beriep op hetgeen Hij werkte, als het kenmerk van hetgeen Hij was, zoo kent men nog het ware Christendom niet aan woorden - maar aan hetgeen er door uitgewerkt wordt. Waar zóó de geest van den Heer zich openbaart, daar is men ook vervuld van zachte liefde. En dit brengt ons tot

N^o. 4, waarin de wreedheid omtrent de dieren ernstig

[p. 315]

berispt wordt. Het ware misschien nuttiger geweest, nog wat meer in bijzonderheden te treden.

N^o. 5 en 6 hadden zonder schade onvertaald kunnen blijven.

Bij gelegenheid dezer aankondiging van eenige kleine godsdienstige schriften moeten wij een verzuim, zoo het er een is, herstellen. Wij hebben vroeger aankondiging gedaan van twee Bijbelsche dagschriften, die men ons daartoe ook verder toegezonden heeft; namelijk:

Bijbeloefeningen op elken dag des jaars, ingerigt ten gebruike bij den Bijbelschen Almanak. Een Dagboek voor godsdienstige Huisgezinnen. Te Dordrecht, bij H. Lagerwey. In gr. 8vo. Elke jaargang f 3 - :

waarvan wij de jaargangen 1841 en 1842 in der tijd ontvingen en met genoegen doorliepen, benevens:

Bijbelsch Dagschrift, ter bevordering van huisselijk geluk, of aanleiding tot godsdienstige overdenkingen. Te 's Gravenhage, bij A. Kloots en Comp. In gr. 8vo. Per jaargang f 4-80,

waarvan wij de jaren 1841-1843 ontvingen, en hetwelk, blijkens de ons toegezondene afleveringen, ook dit jaar onder eenen eenigzins veranderden titel wordt voortgezet. Doch aangezien wij de aankondiging van dergelijke Tijdschriften op den duur niet geregeld kunnen bijhouden, neme men met deze herinnering genoegen; gelijk de Redactie van dit Tijdschrift er thans bijvoegt, dat de beoordeeling der Leerredenen bij gelegenheid der komst van onzen tegenwoordigen Koning tot den troon, ofschoon in der tijd ingekomen, door toevallige omstandigheden niet spoedig genoeg heeft kunnen geplaatst worden, en thans, mogen wij ons van dit spreekwoord bedienen, mostaard na den maaltijd zou wezen, zoodat men van de elk in hunne soort verdienstelijke stukken, te dier gelegenheid uitgegeven door de Eerw. Heeren wolterbeek, wijlen riehm, tideman, glasius, de wilde, lublink

[p. 316]

weddik, w. verwey en giltay, geene nadere aankondiging van ons meer verwachte, als die nu toch weinig belang meer zou wekken.