Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1844

Bijdragen tot de kennis van het Muntwezen. Te 's Gravenhage en te Amsterdam, bij de Gebr. van Cleef, 1843. In gr. 8vo. VI en 104 bl. f 1-25.

Nadat de Schrijver, de Heer a. warin, in zijne inleiding kortelijk heeft opgegeven, wat hem tot de uitgave van deze Bijdragen heeft doen besluiten, namelijk de onjuiste denkbeelden, welke bij de meeste, in onze taal, over dat onderwerp geschrevene verhandelingen, worden aangetroffen; deelt hij uit de Economie Politique par joseph droz, de l'Académie Française. A Paris, chez jules renouard, 1829., de beschrijving mede, van hetgeen, volgens dien Schrijver, door Munt moet verstaan worden. Vervolgens deelt hij ook de denkbeelden van droz mede over het papier, hetwelk de munt vervangt, de Wisselbrieven en Bankbriefjes. Hierop volgt eene dusgenoemde Theorie, van den Schrijver zelven, waarin hij alles wat de munt, het geld, de waarde der edele metalen, de wisselbrieven, het pari van den wissel en het papier van crediet betreft, op eene korte en bevattelijke wijze behandelt; terwijl hij zijn boek besluit met in vele opzigten zeer volledige Bijdragen tot de Geschiedenis van het Muntwezen in de Nederlanden, waarin de vroegere Muntstelsels van 1489. 99. 1520. 21. met de meeste juistheid zijn medegedeeld, en waarbij nog 12 tabellen gevoegd zijn, waarin de benamingen, gehalte, gewigten en waarde worden gevonden, der in de opgenoemde jaren in de Nederlanden in gebruik zijnde munten.

Na deze korte inhoudsopgave van genoemde Bijdragen,

[p. 224]

zij het ons vergund eenige kleine aanmerkingen mede te deelen, welke ons bij eene aandachtige lezing zijn voor den geest gekomen.

Op bl. 15., alwaar droz spreekt van de wijze, waarop wij aan vreemde natiën de ons toegezondene koopwaren met onze boter, kaas, slagtvee enz. betalen, eindigt hij deze redenering met de woorden: ‘op die wijze betalen wij altoos onmiddelijk of middelijk met producten van onzen grond en van onze nijverheid’ Het verwondert ons, dat de Heer warin, welke op verschillende plaatsen den tekst van droz met gegronde aanmerkingen of vermeerderingen verrijkt of verbeterd heeft, ook op deze plaats niet heeft opgemerkt: dat wij immers den vreemden ook met voortbrengselen van onze kapitalen (coupons), met onze kapitalen zelve (vreemde effecten, enz.) en eindelijk met aandeelen in den inlandschen eigendom (inlandsche effecten, aandeelen in binnenlandsche ondernemingen, enz.) voldoen. Ook kan het omgekeerde plaats hebben, hoe zijn wij anders weleer aan zoo vele schuldvorderingen op vreemde natiën gekomen? In de 2de noot op bl. 30. geeft de Schrijver de reden op, waarom in Nederland sedert vele jaren de besnoeide munt ‘uit nood als goede munt wordt aangenomen.’ Naar onze meening bestaat de reden, waarom het gesnoeide en gesleten geld in ons vaderland boven de waarde aangenomen wordt, die men er in gewone gevallen aan zoude toekennen, voornamelijk in de ongewoon groote hoeveelheid nieuw en voornamelijk goud geld, dat hier gestadig sedert jaren is aangemunt. - Vergelijk hetgeen smith opgeeft als reden van de instandhouding der waarde van het Engelsche zilvergeld, op pag. 42. van het Report from the secret committee on the expediency of the Bank resuming cash payments London. clement, 1819.

Onder de opgegevene redenen op bl. 55-57, waarom eene munt, welke noch uit goud, noch uit zilver, noch uit eenig ander tot heden bekend voorwerp tot muntgebruik, vervaardigd was, ten eenemale ongeschikt moet geacht worden, hadden wij nog gaarne deze opgegeven gezien. Zulk eene munt zoude niet alleen aanvankelijk bij derzelver verschijning van eene onzekere waarde zijn, maar zij zoude er nimmer eene bekomen. Eene munt moet bestaan in eene zaak die waarde heeft, zelfs ook dan nog, al wordt zij niet tot munt gebruikt.

[p. 225]

Niettegenstaande deze kleine aanmerkingen, zijn wij verpligt den Schrijver onzen dank te betuigen, voor zijne nuttige en allezins aanprijzingwaardige, veel omvattende bijdragen, aangaande de grondig-heldere kennis eener zaak, waaromtrent wij het met den Schrijver toestemmen, dat nog zoo vele dwaalbegrippen bestaan, welke grootendeels veroorzaakt worden, door dat men van kindsbeen af met geld omgaat, en zich alzoo practicale denkbeelden vormt omtrent eigenschappen, die voor geene andere, dan voor eene afgetrokken beschouwing vatbaar zijn. Men koopt en verkoopt voor geld en oordeelt al spoedig, dat geld het onmisbaarste is om datgene te verkrijgen wat men mist; terwijl men geheel uit het oog verliest, dat de begeerte zich eigenlijk nooit naar geld, maar slechts middellijk daarnaar uitstrekt, om eindelijk andere zaken te bekomen. Bezit is de eindbedoeling. De dubbele ruil, die sedert de invoering van de munt in zwang is gekomen, strekt slechts om de ruilingen gemakkelijk te maken. Het geld behoudt geene waarde of nut meer, zoodra de gelegenheid om te ruilen ophoudt.