Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1844

Waakt op! gij die slaapt, staat op uit den dooden! En Christus zal over u lichten. - Eene Roepstem tot alle ware geloovigen en begeerigen in Nederland, gesproken door J.E. Feisser, Dienaar van God en Je-

[p. 168]

zus Christus. Te Groningen, bij W. van Boekeren. 1843. In gr. 8vo. 39 bl. f : - 30.

Bij wijze van captatio benevolentiae maakt de Eerw. feisser zich in de Voorrede aldus aan zijne lezers bekend: ‘Vroeger wist ik niet beter: ik was onwijs, ongehoorzaam, dwalende, menigerlei begeerlijkheden en wellusten dienende, in boosheid en nijdigheid levende, hatelijk en den anderen hatende.’ Dewijl de Schrijver nu in zijne oogen een' beteren weg bewandelt, ‘bevindende ook de getuigenis van Gods genade in zich,’ meent hij zijn licht voor de menschen te moeten laten schijnen, en tot de reiniging en opbouw der gemeenschap van de ware geloovigen het zijne te moeten toebrengen. - Zoo lang de beweging in de kerk nog levendig was zweeg hij, in stilte afwachtende wat des Heeren welbehagen met dezelve wezen mogt (zeer beleefd). Maar nu schijnen de tijden duisterder dan te voren, en de zoogenaamde gevestigde Hervormde kerk zal onmogelijk als kerk langer kunnen bestaan. Daarom zal de Schrijver handelen (omdat de Heer het hem niet naar den zin deed?). Reeds heeft de Schrijver in de plaats, waar hij Predikant is, velen gecensureerd, die zijnes erachtens door den Heiligen Geest niet geleid werden, zoodat het tot oneenigheden gekomen is. Dit verhaalt de Schrijver in zijn boekje op eenen, natuurlijkerwijs allerliefderijksten toon. Daarna wil hij ‘eene zuivere voorstelling van het wezen der ware gemeente Gods hier op aarde’ geven, welke hij dan ook geeft op eene zeer curieuse manier. Ter loops wordt ook gezegd, ‘dat de geloovigen alleen mogen gedoopt worden’; ‘dat de doop der kinderen, in betrekking tot kinderen, welke, onbegenadigd, in hunne zonden blijven, eene misdaad tegen God is, doordien men alsdan het teeken van het genadeverbond aan dezulken geeft, met welke God zelve het verbond niet toont aan te gaan. Terwijl het doopen van begenadigde kinderen, op zijn zachtst genomen, een vooruitloopen van den Heer is, 't welk ons, die van die begenadiging vóór het geloof en de be-

[p. 169]

keering geen kennis kunnen dragen, geenszins betaamt of vrijstaat.’ Na dit treffelijke sermoen volgen dan besturingen aan de ware geloovigen en begeerigen (tot dezen wendt zich de Eerw. Schrijver voortdurend en bij herhaling); daarin wordt ook aan Prof. hofstede de groot, dien de Schrijver meent te moeten weêrleggen, een woordje toegevoegd. ‘Mogt,’ zoo spreekt hij, ‘inzonderheid, de Hoogleeraar de groot door de dwalingen, welke hij zoo in 't openbaar heeft durven uitspreken, tot inkeer worden gebragt.’ (Misschien vragen de lezers, hoe iemand door zijne in het openbaar uitgesprokene dwaling tot inkeer van die dwaling kan gebragt worden; - maar zoo naauw neme men het met den Heer feisser niet, Z. Eerw. heeft wel meer zulke onjuistheden.) Den Hoogleeraar wordt nevens veel goeds ook dit toegewenscht: ‘Mogt hij newtons brieven vooral lezen en herlezen, en mogt de Almagtige hem daardoor de oogen openen, dat hij regt zien kan.’ (Het schijnt, dat de Schrijver het N.T. niet krachtig of voldoende genoeg acht, om van dwalingen het verkeerde te leeren inzien. Wij gelooven, dat de Hoogl. de groot zich liever tot de schriften der Apostelen bepaalt, waar het te doen is om waarheid te vinden.) Ook moet Prof. pareau zich het noodige hooren toevoegen; daarna krijgen de heilzoekende lezers nog eenige krachtige wenken, (krachtig genoeg om orde en rust voor altijd te verjagen, als er dolzinnigen genoeg waren, om ze ter harte te nemen en ten uitvoer te brengen,) en wanneer dat alles afgeloopen is - dan is de indruk, dien het geheel achterlaat (wanneer het ten minste anderen zoo gaat als Rec.) deze: medelijden met den Schrijver, dat hij zich door zulk een' geest laat bestieren, als die er in zijn boekje heerschende is.