Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1843

Iets over de gemengde Huwelijken en de godsdienstige opvoeding der kinderen uit dezelve; en over de noodzakelijkheid, dat ook door de Nederlandsche wetgeving hierin voorzien worde. Te Amsterdam, bij A.B. Saakes. 1843. In gr. 8vo. 28 bl. f : - 30.

De Schrijver van dit stukje toont op eene gematigde, en tevens ernstige wijze aan, dat de belangrijke zaak der gemengde huwelijken dringend voorziening vordert, omdat, door het hier te lande, bij gebrek aan wettelijke bepalingen, bestaande, de regten der Protestanten worden verkort en de Katholijke partij veel vooruit heeft. Hij wil, dat de aanstaande echtgenooten bij wettige acte zullen verklaren, dat de kinderen, die uit het te sluiten huwelijk zullen geboren worden, naarmate van het geslacht de belijdenis van den vader of van de moeder zullen volgen, dat daarvan aan de geestelijken der respective kerkgenootschappen, waartoe de echtgenooten behooren, kennis zal worden gegeven, met strafbepaling tegen het tegenwerken van de nakoming der verbindtenis, en dat partijen voor éénmaal, weder bij contract, de gemaakte bepaling zullen mogen vernietigen. Oppervlakkig komt ons dit zeer doelmatig voor, en wij vereenigen ons in allen gevalle met den wensch des Schrijvers, ‘dat alle de hooge Kerkbesturen der Protestantsche kerk op het daarstellen van eene wet op de gemengde huwelijken aandringen, en dat Regts- en Godgeleerden hiertoe hunne bekwaamheden en hunne pen leenen, om het grondwettig regt der Protestanten, en niets meer dan hun regt in deze, te betoogen’

Intusschen, de gemengde huwelijken zijn wel niet te verbieden, maar toch zeer te ontraden. Daarom wil de

[p. 685]

Schrijver, ‘dat de Leeraren der Protestantsche kerk tegen de gemengde huwelijken hunne Gemeenten, vooral de jongelingschap, ernstig waarschuwen.’ Zulks geschiedt in:

Een woord van waarschuwing tegen het gemengde Huwelijk. Een Geschenk voor Hervormde jongelieden, bij het afleggen hunner geloofsbelijdenis. Door U.P. Goudschaal, Predikant te Scheemda. Te Groningen, bij W. van Boekeren. 1843. In gr. 8vo. 32 bl. f : - 30.

Op eene ernstige en hartelijke wijze, waarom wij deze Christelijk-wijze toespraak als een doelmatig geschenk bij het afleggen der geloofsbelijdenis wenschten uitgereikt te zien aan allen, van wie men voorzien kan, dat zij meer of minder waarschijnlijk in het geval zullen kunnen komen van met een' Roomsche te huwen. Men moet deze waarschuwing in tijds doen: wanneer de liefde eenmaal op een bepaald voorwerp gevestigd is, dan is het, dit wordt niet genoeg bedacht, doorgaans te laat, en niet zelden ook ongeraden.

Iets later, dan deze stukjes, kwam in het licht:

Bezwaren en gevaren, ontstaan uit de gemengde Huwelijken van Protestanten met Roomschgezinden, tot waarschuwing van eenvoudigen, duidelijk en naar waarheid voorgesteld. In gesprekken. Te Amsterdam, bij J. van der Hey en Zoon. 1843. In 8vo. 58 bl. f : - 60.

In de zaak zelve komt dit populair geschreven stukje met de beide andere overeen. Het is in den geest der gematigdheid geschreven, ofschoon de listen en lagen der Roomsche Priesterschap naar waarheid worden afgeschetst. Verscheidene voorbeelden daarvan en van ongelukkige gemengde huwelijken worden aangehaald. Doch dit doet niet veel af, tenzij men tijd, naam en plaats opgeve, hetgeen niet altijd geschieden kan. Regt gepast dacht ons hier opgemerkt te vinden, dat zulke waarschuwingen geene

[p. 686]

verdeeldheid willen zaaijen in gemengde huwelijken, die reeds gesloten zijn, en waar de echtgenooten elkanderen verdragen; gelijk ook de waarschuwing tegen ieder, die den huiselijken vrede aldaar, onder wat voorwendsel ook, zou willen verstoren. Mogen zij, die door hunnen stand of maatschappelijke betrekking, of waardoor ook, in de gelegenheid zijn, om tijdig de lezing van dit en dergelijke geschriften te bevorderen, waar het nuttig kan zijn en noodig zou kunnen worden, het hunne toebrengen, om het goede doel des Schrijvers in de hand te werken! Daartoe strekke ook onze aanprijzende aankondiging!