Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1843

Handleiding tot de kennis der scheikundige Geneesmiddelen en Vergiften. Gevolgd naar het Hoogduitsch

[p. 447]

van Adolf Duflos. Omgewerkt en met Aanmerkingen door P.J. Haaxman, Apotheker te Leyden. Te Schoonhoven, bij S.E. van Nooten. In gr. 8vo. 510 bl. f 5-70.

De Heer p.j. haaxman bezorgt ons eene Hollandsche vertaling of liever navolging van een Hoogduitsch werk van a. duflos, in 1839 te Breslau in het licht gekomen onder den titel: Die chemischen Heilmittel und Gifte, oder pract. Anleitung zur Erkennung und Prüfung ihrer Eigenschaften etc. Breslau 1839; ook onder den titel: Handbuch der pharmaceutisch-chem. Praxis, 2ter Theil, u.s.w. enthaltend die Anleitung zur Erkennung und Prüfung der chem. Heilmittel und Gifte etc. Dit werk werd in Duitschland zeer wèl ontvangen en onder dezulke geteld, welke grondig bewerkt zijn. Deze lof gaf den Heer haaxman aanleiding, niet slechts om te vertalen, maar hij werkte ook mede, trachtende het boek hier en daar nog vollediger te maken. In het oorspronkelijke werk heeft de Hoogduitsche Schrijver eene alphabetische rangschikking gevolgd. Hij heeft deze ook blijven behouden in zijne Pharmacologische Chimie, mit in den Text gedruckten Holzschnitten, vollständig in einem Bande, Breslau 1842. De Heer haaxman keurt zulk eene rangschikking minder doelmatig, omdat men voorwerpen bij elkander brengt, welke niet bij elkander behooren; en hij oordeelde in dezen juist. Hij heeft getracht aan het boek eene meerdere uitbreiding te geven, vooral door aanmerkingen en bijvoegselen, grootendeels uittreksels, uit buitenlandsche Journalen overgenomen. Wanneer men deze bijvoegselen vergelijkt met die, welke de Heer duflos aan zijne in 1842 uitgekomene Pharmacologische Chemie heeft toegevoegd, zal men ontwaren, dat de Heer haaxman hiermede niet ongunstig geslaagd is. Eene enkele maal is hij zelfs nog uitvoeriger, hetwelk onder anderen blijkt bij het artikel Kreosotum. Bij sommige artikelen zou de arbeid van den Vertaler evenwel nog gewonnen hebben, indien hij gebruik had kunnen maken van het later uitge-

[p. 448]

komen vermelde werk. Het spreekt van zelf, dat, bij de snelle voortgangen der wetenschap, er telken jare iets nieuws bij zal komen; de volledigheid, welke elk boek kan bereiken, is dus slechts betrekkelijk en van korten duur. Deze Handleiding bepaalt zich, zeer doelmatig, tot de kennis der scheikundige Geneesmiddelen en Vergiften; zij treedt niet in de geneeskundige werking; welke, door den Heer duflos, met medewerking van Prof. göpert, in het laatst uitgekomen werk als op den voorgrond is gesteld. Het zal voor den Geneeskundige meer afdoen, een goed, volledig scheikundig onderrigt hier te ontvangen, dan eene uit den aard der zaak onvolledige geneeskundige beschouwing van zoo vele middelen, omtrent de eigenlijke geneeskundige krachten van sommige van welke wij nog zoo geheel zeker niet zijn. - Waarom de Heer haaxman, tegen alle taalgebruik, Codex vrouwelijk maakt en overal Codex française schrijft, dus geene vergissing, begrijpen wij niet.

Moge het werk overigens nut stichten, en daardoor den arbeid, aan hetzelve besteed, beloonen! - De druk en verdere uitvoering zijn zeer voldoende.