Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1843

Maria, of Raadgevingen aan Moeders, om hare Kinderen naar ligchaam en geest behoorlijk op te voeden. Vrij bewerkt naar een door den Opvoedingsraad van Zurich met den eersten prijs bekroond Prijsschrift. Te Doesborgh, bij Kets en Lambrechts. 1842. In gr. 8vo. 271 bl. f 2-40.

Dit werkje verdient ruime aanprijzing aan alle moeders,

[p. 432]

die het wezenlijk heil en eene verstandige opvoeding harer kinderen bedoelen. - Maar dat wil immers elke regtgeaarde moeder? - O! de kloof is dikwijls wijd tusschen het willen en het doen. Er zijn moeders, die het werk der opvoeding van haar kroost aan dienstboden overlaten, en zelve zeldzaam de kinderkamer bezoeken; dat zijn Mama's, die te veel tijd noodig hebben voor kleeden en kappen, en diners en speelpartijen, en bals en concerten, dan dat meer dan een oogenblikje voor de kinderen zou kunnen overschieten. Zulke moeders, indien men ze dien eerwaardigen naam geven mag, zullen dit boek niet lezen; daarover dus genoeg. Er zijn ook moeders, wie de zorg voor de ligchamelijke en zedelijke vorming van hare kinderen ernstig ter harte gaat, maar die meenen, dat dit werk niet zoo heel veel tijd en moeite behoeft te kosten, of liever, dat men er andere bezigheden toch vooral niet om verzuimen moet. ‘Ik kan toch geen twee, drie uren van mijn werk (dat is in dezen zin doorgaans het inmaken van groente of het doen eener kamer) scheiden, om een hoofdig kind te buigen;’ dit hebben wij meermalen hooren zeggen. Zulke moeders kunnen veel uit dit boek leeren. Zij zullen zien, dat, wanneer eene moeder alles voor hare kinderen zijn zal, niet de tijd, die er van boenen en opredderen en keuken en kelder overschiet, aan het kroost moet worden gewijd, maar wat het zwaarste is ook het zwaarste moet wegen. Er zijn, nog eens, moeders, die het goed, al te goed met hare kinderen meenen, maar - het gewone moedergebrek - te toegevend zijn. Niet, dat zij haar kroost niet wel eens bestraffen; maar somtijds schijnt haar het vergrijp te gering, zonder dat men genoeg let op de gemoedsneiging, die het verraadt; somtijds is het: ‘men kan ook niet altijd op de kinderen hakken;’ somtijds: ‘zie eens naar de kinderen van die en die; ik wil dan toch niet weten, dat de mijne zooveel stouter zijn;’ op een ander' tijd wordt het ijverigst begin, b.v. van het dwingen tegen te gaan, ten halve gestaakt, uit gemakzucht, of omdat men ‘niet alles op eens vordert,’ of omdat men onbedachtelijk iets geweigerd heeft, dat men naderhand begrijpt wel te kunnen inschikken, en nu, verkeerd genoeg, ook gaat inschikken, - en wat dies nog zooveel meer zij, dat er gemakkelijk vellen over volgeschreven konden worden. Zulke moeders kunnen veel, zeer veel van deze Maria leeren. Misschien zullen zij zeggen: ‘Ja, dit is nu allemaal

[p. 433]

heel mooi in een boek, maar in het werkelijke leven kan men het zoo volmaakt niet krijgen; kortom, die Maria is een ideaal; zóó kan het niet.’ - Gij hebt gelijk, goede moeder; maar het vooruitzigt van alles niet te kunnen mag u niet moedeloos maken en terughouden. Zoo is het met elken pligt; zoo is het ook met de zedeleer van het Christendom. Volkomen aan hare eischen beantwoorden kan niemand, maar dat ontslaat van geene aanhoudende pogingen. - ‘Maar er is nog al wat in, waarmede ik het niet geheel eens ben.’ - Dat behoeft ook niet; er zal toch veel in zijn, dat u kan nuttig wezen. - ‘Maar het werkje is van buitenslands, en iedere natie heeft hare eigene behoeften, zeden, landaard, luchtgestel enz.’ - Het is zoo; maar de Vertaler heeft het oorspronkelijke, waar dat noodig was, gehollandiseerd. - ‘Er is reeds zooveel en zooveel goeds over dit onderwerp geschreven.’ - Welnu, gebruik, wat u best aanstaat. - ‘Elk kind moet anders behandeld worden; men kan geene algemeene regelen voorschrijven.’ - O ja, mits uw oordeel..... ‘Dus meent gij, dit boek niet slaafsch volgen, maar....’ Juist geraden, zorgdragende moeder! wij willen u alleen iets aanprijzen, waarin gij wenken genoeg vinden kunt, die uw gezond oordeel en uwe kennis van uw kroost zelve kan toepassen, en zulk een boek is geen kookboek, welks recepten men letterlijk volgt.