Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1843

[p. 231]

Mijne eerste Zeereis; door Q.M.R. Ver Huell, Kapitein ter zee enz. enz. enz. Te Rotterdam, bij M. Wijt en Zonen. 1842. In gr. 8vo. X en 315 bl. f 3-75.

De Schrijver zegt, deze Reis in het licht te hebben gegeven en daartoe aangemoedigd te zijn door het gunstig onthaal, hetwelk zijne Herinneringen aan eene Reis naar de Oost-Indiën te beurt is gevallen. Hij draagt deze zijne eerste Zeereis op aan zijnen vriend en toenmaligen lotgenoot, den tegenwoordigen Minister van Koloniën, j.c. baud.

Het zag er, buiten twijfel, voor onze vaderlandsche zeemagt in de jaren van Fransche overheersching bedroevend uit. Door vijanden omringd, welke onze zeegaten geblokkeerd hielden, kon men geene tijdingen aan onze overzeesche bezittingen doen toekomen, dan met de grootste moeite en door tallooze gevaren vergezeld. De kleine brik de Vlieg, onder bevel van den Kapitein - Luit. w. kreekel, viel de eer te beurt, om te trachten, de waakzaamheid der Britsche kruisers te misleiden en eenige officieren en depêches naar onze bezittingen in Oost-Indië over te voeren.

De Schrijver geeft in eene onderhoudende lectuur den lezer een overzigt van het leven van een' kadet der Marine aan boord van 's lands schepen; het verhaal van een gevecht tusschen een smaldeel der flotille en een Engelsch eskader bij Duinkerken enz., totdat hij in het jaar 1807 aan boord van de Vlieg geplaatst wordt. In de maand Augustus van dat jaar gaat de brik naar zee, en komt, na eenen allermoeijelijksten togt, benoorden Engeland om, in de baai van Santa Cruz, te Teneriffe ten anker. Na aldaar schip en tuig nagezien te hebben, wordt de reis vervolgd en eenige bladen gewijd aan de beschrijving van eenen storm, het passeren der linie en het daarbij behoorende Neptunus - feest. Door het zien van eenige vijandelijke schepen worden de schepelingen genoodzaakt hunne batterij over boord te werpen, en door kracht van zeil te maken hebben zij het geluk hun te ontkomen; dan, naauwelijks is dit gevaar geweken, of de beide masten breken onder de marsen af, en men is genoodzaakt naar de kust van Brazilië af te houden en de baai van Allerheiligen binnen te loopen; latende voor de stad St. Salvador het anker vallen. Twee maanden daarna, het schip weder geheel gereed zijnde, gaat de brik, bij ver-

[p. 232]

nieuwing, onder zeil, maar wordt door een Engelsch linieschip gedwongen terug te keeren, te ankeren en de zeilen af te slaan; terwijl eenige dagen later het bevel volgde van vlag en wimpel te strijken en de brik te verlaten.

Daar er nu door het Portugesche Gouvernement in hun onderhoud voorzien wordt, vinden ze ruime gelegenheid stad en omstreken te doorkruisen en de schoonheden er van te bewonderen; terwijl inmiddels de tijd hun wordt verkort door de gulle ontvangst bij eenige familiën. Op een uitstapje naar St. Omer, door den Schrijver met zijnen vriend baud en een Fransch Heer ondernomen, worden zij op eene verraderlijke wijze gevangen gezet (dit voorval vindt men ook in des Schrijvers vroeger uitgegeven werk, Herinneringen enz., IIde D., bl. 134, opgeteekend.) Inmiddels was de Overste kreekel naar Rio Janeiro vertrokken, om met den Prins Regent in persoon te spreken over hunne terugvoering naar het Vaderland. Bij zijne wederkomst te St. Salvador gaf hij de overgeblevenen (want het grootste gedeelte der equipage was reeds met andere schepen vertrokken) te kennen, dat hij daarin gunstig was geslaagd, zoodat met den bevelhebber van het Engelsche schip the Harriot een accoord wordt getroffen om hen naar Engeland over te brengen, waar zij, zonder vele ontmoetingen op de reis te hebben gehad, arriveren. Na hunne aankomst te Londen raakt de Overste kreekel in moeijelijkheden met het Gouvernement over de erkenning hunner, te St. Salvador, afgegevene paspoorten, hetwelk eindelijk toch in orde komt. De Schrijver wordt, omdat hij den naam ver huell draagt, zes weken staatsgevangen gehouden, eindelijk ontslagen, en gaat, met zijne lotgenooten, aan boord van een' Hollandschen schokker, den overtogt naar Holland aannemen. Zij loopen het Brouwershavensche zeegat binnen, en na eenig oponthoud en onaangenaamheden met de Fransche douanen, welke echter spoedig worden gestild, doordien de Schrijver zijnen naam noemt, gaan zij over Helvoetsluis naar Amsterdam, waar de Schrijver de treurmare des overlijdens zijner waarde moeder verneemt. Hij vertrekt spoedig van daar naar Doesburg, en vindt gelukkig de overige leden zijner familie weder, na een afwezen van bijna drie jaren.

Ziedaar den inhoud geschetst van een werk, dat, in eenen vloeijenden stijl geschreven, veel verscheidenheid aanbiedt, en Ref. twijfelt dus niet, of deze Reis zal met

[p. 233]

graagte worden gelezen; te meer, daar ze, boven de Romans van marryat, sue e.d., het voordeel heeft, geen verdichtsel te zijn en door een Hollandsch Zeeofficier is geschreven; terwijl het Ref. verwondert, dat er van de hoogstbelangrijke Reis, door Z.K.H. Prins hendrik met Z.M. Fregat Bellona en Brik de Snelheid, naar onze Hollandsche en eenige Engelsche bezittingen in O.I. ondernomen, niet iets in het licht is gekomen.

De uitvoering is net. Het Titelvignet, door den zoon des Heeren ver huell geteekend, stelt de gevangenneming voor, waarvan wij boven hebben gewag gemaakt. Kleine onnaauwkeurigheden kwamen ons voor, o.a. b. 33, reg. 14. v.o., staat frieseu: de naam van den Chirurgijnmajoor is friesen; bl. 52, reg. 7, staat blekhol, waarbij wij, voor sommigen onzer Lezers, mededeelen, dat het blackholl genoemd wordt, voor het zwarte gat, of de plaats, waar de arrestanten worden opgesloten. Ref. zal niet spreken van de benamingen, door de matrozen aan de zeesoldaten gegeven: de bijnaam N.B.! pesthuisdarmen was hem geheel vreemd.

Het boek vinde veel lezers. Het maakt eene aangename lectuur uit, ons geleverd door een' bekwaam' Schrijver, van wien het Ref., bij andere onderscheidingen, hem te beurt gevallen, genoegen doet, dat de Raad van Beeldende Kunsten te Amsterdam ook hem tot Lid der Koninklijke Akademie korteling benoemd heeft.