Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1843

Beantwoording der vraag: is de oprigting eener Geneeskundige School te Amsterdam noodzakelijk of nuttig? Door Dr. J. Bosman Tresling, practiserend Geneesheer te Winschoten. Te Groningen, bij J. Oomkens. 1842. In gr. 8vo. 35 bl. f : - 40.

Sedert de menschelijke zaken in handen van Commissiën gesteld worden, is er gewis geene geweest, die, volgens het oordeel der kunstbroeders, welke geen deel van de Commissie tot de Geneeskundige Staatsregeling uitgemaakt hebben, ongelukkiger gekozen werd, en wier werkzaamheden met eenen ongunstiger uitslag bekroond geworden zijn. Zoo vele beoordeelingen van de werkzaamheden der Commissie als reeds de drukpers verlaten hebben, geene is er, die een geheel gunstig oordeel over haar geveld heeft. Men kon wel verwachten, dat de meening van zeven leden bij zoo vele duizende kunstgenooten, welke meenen ook eene stem te hebben, althans zich bekwaam achten om ook te oordeelen, geene algeheele overeenstemming zoude ontmoeten. De zaak is nogtans erger uitgevallen, dan men, ook bij de ongunstigste gedachten van dezen arbeid, zoude verwacht hebben.

[p. 62]

De Heer Dr. j. bosman tresling behoort vooral tot degenen, die dit met kracht en klem van redenen trachten aan te toonen. Tot dit einde heeft hem goedgedacht, andermaal op dit onderwerp terug te komen, en men mag zich vleijen er nog meer over te zullen hooren. (Bl. 1.) Het voornaamste doel van den Schrijver met de beantwoording der vraag: is de oprigting eener Geneeskundige School te Amsterdam noodzakelijk of nuttig? is evenwel, den Heere Dr. van geuns c.s. een en ander onder het oog te brengen omtrent het: nul n'aura de l'esprit hors nous et nos amis! De minderheid en meerderheid der Commissie worden evenwel ook bedacht. En over den arbeid van de meerderheid van de Commissie is het gevoelen van Dr. bosman tresling: ‘Wanneer men het gevoelen der meerderheid van de Commissie van de duistere en onbepaalde woorden en niets beteekenende zinsneden ontdoet, waarin het is vervat, dan blijkt het,’ enz. Slechts in één punt schijnt het de Commissie evenwel niet geheel mis gehad te hebben. Zoo is dan toch geene zaak zóó slecht, of er wordt toch iets goeds in gevonden; - ‘de geringheid van het onderwijzend personeel; men moet erkennen, dat deze aanmerking niet geheel ongegrond is.’ (Bl. 21.) ‘Maar men kan immers gemakkelijk (?) dit gebrek te gemoet komen,’ zegt onze Dr., ‘door aan iedere der geneeskundige faculteiten van de drie bestaande Akademiën een paar Hoogleeraren (2 + 2 + 2 = 6) toe te voegen, en daarenboven, wil men ze voortreffelijk, een of twee Lectoren (3 + 3 = 6 en dus 6 + 6 = 12) aan te stellen.’ Voortreffelijk, indien de Heer bosman tresling slechts de middelen daartoe gelieft aan te wijzen; want niet alle Lectoren kunnen, in de hoop of het vooruitzigt van eens het Professoraat te bejagen, gratis arbeid verrigten. Wanneer men Universiteiten en Athenaea, om te bezuinigen, wil opheffen, dan valt er om vermeerdering van loontrekkend personeel niet te denken, althans zoo lang Aruba niet iets meer oplevert dan slechts om tot sieraad van een Museum te strekken. En paulus heeft toch reeds gezegd, dat een ar-

[p. 63]

beider zijn loon waardig is. Het voorstel van Dr. bosman tresling is gemakkelijker op het papier gezet dan ten uitvoer gebragt. La critique est facile, mais l'exécution trés difficile, vooral wat het finantiëel betreft.