Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1842

Middelen ter beteugeling van het misbruik van sterken drank voorgesteld door W. Egeling, Med. Doctor. Te Haarlem, bij J.B. van Logchem. 1842. In gr. 8vo. 35 bl. f : - 30.

Sedert geruimen tijd ontbreekt het niet aan pogingen van allerlei aard, om het misbruik van sterken drank tegen te gaan. Uitvoerige geschriften en korte vertoogen worden aan dit doel gewijd. Het Provinciaal Utrechtsch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen heeft nog dezer dagen eene prijsverhandeling met goud bekroond, en voor eene tweede, daar naastbijkomende, de onderscheiding in zilver aangeboden. Mogten deze en zoo vele andere voorgestelde middelen eenig doel treffen om het misbruik althans tegen te gaan! Tegen dit laatste wil ook de Heer egeling middelen opgeven. Het ware te wenschen, dat ook zijn voorstel eenig gevolg had. Bedroevend toch is het, op te merken, hoe verre reeds het geoorloofd geacht gebruik gaat - hoogst grievend, welke de gevolgen van het misbruik zijn. Slechts weinige dagen geleden, zag Rec. eene vrouw, die, diep bedroefd, weenende en smeekende, alle pogingen aanwendde, om den reeds zwaar beschonken man, op het midden van den dag, op den dag des Heeren, (vergelijk bl. 6) te bewegen zocht, de kroeg te verlaten en met haar mede te gaan, doch zoo 't scheen te vergeefs. Het was eene akelige groep, die den schilder geen behagelijk tafereel zou opgeleverd heb-

[p. 588]

ben, maar eene treffende schets zou geworden zijn, waartoe dit heillooze zwak den mensch brengt.

De middelen, naar de meening van den Heer egeling door de Regering in het werk te stellen, zouden de volgende kunnen zijn: Strafbepalingen tegen dronkenschap. Vermindering der gelegenheden, om zich sterken drank te verschaffen. Vermindering der armoede. Verbod en, waar dit onmogelijk is, beperking van het gebruik van sterken drank, overal waar de Regering onmiddellijk het beheer heeft. Aanwending van het gezag, den zedelijken invloed en het voorbeeld der Regering. Het afschaffen der Kermissen. In een monarchaal land zouden misschien sommige dier middelen uitvoerbaar wezen. Maar wat kunnen de ingezetenen van hunne zijde doen? welke middelen zijn van hen afhankelijk? (bl. 15.) Op het aankomend geslacht werken, - op de werklieden toezigt houden, - niemand eenig voordeel langer gunnen, die zich in sterken drank te buiten gaat, - vereeniging tot Matigheidsgenootschappen, enz. Van deze zoude meer te verwachten zijn, daar deze pogingen meer van de menschen zelve uitgaan; velen willen wel uit zichzelven, maar zijn tegen regtstreeksche dwangmiddelen. Het is moeijelijk, wanneer de rigting der menschen te zeer naar de stoffelijke belangen overhelt, iets van zedelijke verpligting te verwachten, althans van middelen, welke daartoe met eenig gezag dringen.

Met de oplossing van eenige bedenkingen houdt de Heer egeling verder den lezer bezig, bl. 26-35. Wij treden in geene bijzonderheden. Het geschrift is waardig gelezen te worden, al behelst het ook meestal bekende zaken. Het ademt een' goeden, welwillenden geest. De Schrijver moge al in de keuze van sommige der middelen, of liever in de mogelijkheid der uitvoering, zich vergissen, in de hoofdzaak heeft hij niet misgetast. Wij verwachten echter, zoo als wij reeds opmerkten, meer van vrijwillig vereenigde pogingen, dan van eene soort van Regeringsbedwang. Het gereedste zouden alle middelen ingang vinden, waarbij men kan zeggen: waar de Geest des Heeren

[p. 589]

is, aldaar is vrijheid. Intusschen brenge een ieder het zijne in oefening, gedachtig aan het gezegde: Elk betrachte zijnen pligt, en God zal het werk zegenen!