Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1842

Andreas Hofer, of Tyrol in 1809, een geschiedkundige Roman door H.E.R. Belani. II Deelen. Te Groningen, bij W. van Boekeren. In gr. 8vo. Te zamen 701 bl. f 6-50.

Deze Roman behelst het verhaal der avontuurlijke lotgevallen van eenen Tijrolschen dorpsonderwijzer en zijne vrouw, die beiden, door den opstand van hunne landgenooten tegen de overheersching der Franschen en Beijerschen, uit hunnen stillen werkkring in het gewoel der gevechten worden gevoerd, in welke de vrouw in mansgewaad nu eens haren man vergezelt, dan weder, van hem gescheiden, in gevangenschap en in vreemde landen verkeert.

Ofschoon de opstand in Tijrol in 1809 op zichzelf genoegzaam belangwekkend is, en deszelfs beschrijving geene romantische opsiering behoeft, erkennen wij echter, dat de Schrijver een naar het leven geschilderd tafereel van dien worstelstrijd opgehangen heeft. De karakters van den beroemden hofer, speckbacher, eisenstecken en andere hoofdaanvoerders, ja van het geheele Tijrolsche volk, de natuurlijke gesteldheid van het land zelf zijn naar waarheid voorgesteld. Tot eene proeve van den stijl plaatsen wij het volgende: ‘De landschappen van Tijrol hebben niet het grootsche karakter der Zwitsersche Alpen, met die hoog opeengestapelde, eentoonige massen, met die donkere, diepe meren, welke zich als binnenzeeën door witte zeilen ver-

[p. 518]

levendigd, met steden, vlekken en landhuizen aan de groene oeverzoomen versierd, onder rotswanden en ten hemel oprijzende berghellingen uitstrekken. Zelfs de Bodenzee en het Lago di Garda behooren niet tot Tijrol, gene in het noord- en dit in het zuidwesten, slechts grenspunten des lands. Hier in Tijrol doen de verschijnselen eener kolossale Alpen-natuur zich meer op zichzelve staande voor. Het karakter des lands is meer romantisch; zijne dalen hebben doorgaande iets poëtisch - zoowel in de verhevene eenzaamheid eener versteende gletscherwereld, gelijk in het Oetsdal, als in de stoute gestalte, vorming en bouworde der gebergten en dezer afwisseling met idyllische landelijkheid. - Ook Tijrol heeft zijne stuif beken, zijne watervallen, doorzigtige bronnen, bemoste pijnbosschen, bewaterde dalen, groene zonnige weidevlakten met bengelende veekudden; doch alles doet zich hier netter en sierlijker voor; het hart gevoelt zich meer aangetrokken door deze bergtooneelen; zij schijnen naauwer met de menschelijke natuur verwant te zijn, dan gene, alle menschelijke voorstellingskracht te boven gaande afmetingen van Zwitserland. Helvetië's grootsche wonderen jagen den verbaasden aanschouwer eene heimelijke siddering aan; in Tijrol gevoelt hij de zoete huivering eener innige bewondering, die weldra in liefde overgaat.’ - Aangaande den reeds genoemden vrijheidsoorlog der Tijrolers vindt men hier vele merkwaardige en waarlijk gebeurde bijzonderheden vermeld. Hierdoor heeft dit verhaal meer aanspraak op den naam van geschiedkundigen Roman, dan de meeste, die als zoodanig aangekondigd worden. Tegenover den titel is de afbeelding van andreas hofer geplaatst, en het titelvignet stelt het huis voor van denzelfden edelen Tijroler; beide afbeeldingen strekken het werk tot sieraad. Tot aangenaam en nuttig onderhoud bevelen wij belani's letterarbeid aan ons lezend publiek.