Proeve van den geest, die in de Maatschappij: tot Nut van 't Algemeen heerschende is. Voorlezing door H.T. Roskes, Predikant te Groningen. Te Groningen, bij R.J. Schierbeek, Jun. 1842. In gr. 8vo. 68 bl. f : - 60.
De Eerw. roskes, de laatste spreekbeurt zullende vervullen in de eerste halve eeuw van het bestaan des Groningschen Departements: tot Nut van 't Algemeen, besloot daartoe een overzigt te geven van het gedurende dien tijd in de leesvergaderingen voorgedragene. De overvloed echter deed hem besluiten, zich bij de laatste vijfentwintig jaren te bepalen, maar dan ook alle in dien tijd voorgedragene voorlezingen aan te stippen. Alleen de onderwerpen worden aangeroerd, en gerangschikt, naarmate zij de Maatschappij zelve betroffen, of handelden over Godsdienst en Christendom, wijsbegeerte des levens, opvoeding en onderwijs, natuurkundige wetenschappen, geschiedenis, levens- en karakterbeschrijving, letterkunde en poëzij. De Redenaar besluit zijn verslag met eenige uitroepingen tegen diegenen, welke, ‘als oppervlakkige beschouwers, onze vereenigingen lasteren, onze zamenkomsten beschimpen, onze bedoelingen miskennen, onze werkzaamheden verguizen, onze pogingen minachten, onze beginselen verdenken, en weigeren onzen arbeid door hunne medewerking te ondersteunen.’ Men ziet, aan woorden ontbreekt het niet. Maar wij vragen onszelven, of al dat gescherm tegen de vijanden der Maatschappij daar wel te pas kwam, waar men alleen voor hare voorstanders en begunstigers sprak. En het overige - nu ja, het is ook zoo gemakkelijk niet, de onderwerpen van meer dan 130 voorlezingen onder zekere rubrieken op te noemen en er een geheel van te maken. Eene lijst van alle die stukken besluit het boekje.
De titel is, den inhoud in aanmerking genomen, zonderling gekozen, en de woorden zijn wel wat hoog gesteveld. Welligt komt het stukje ons nog wel eens te pas, wanneer wij volstrekt geen onderwerp voor eene Nutsvoorlezing weten te vinden. De lijst geeft keus genoeg, en zou dit nog meer gedaan hebben, indien de Heer roskes haar over alle de jaren gegeven, en voor zijne Redevoering alleen datgene ter vermelding uitgekozen had, waardoor de geest der Maat-
Auteursrechtvrij