Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1842

Het huiselijke leven door het Christendom geheiligd. Vrij naar het Hoogduitsch van L. Zwingli, Predikant en Deken te Rikenbach. Te Haarlem, bij de Wed. A. Loosjes, Pz. In gr. 8vo. XII en 395 bl. f 3-90.

[p. 348]

Dit boek is, volgens de Voorrede des Vertalers, met gedeeltelijke omwerking zamengesteld uit twee werken van den oorspronkelijken Zwitserschen Schrijver, het eene getiteld: ‘Siona, een geschenk der vriendschap op het altaar van het huiselijke geluk; het andere: Theophania, nieuw geschenk der vriendschap op het altaar van het huiselijke geluk, bevattende Christelijke beschouwingen over de openbaring der liefde van God in de middelen tot bevordering van hetzelve. Het laatste is een vervolg van het eerste, doch zoo, dat elk tevens als een geheel op zichzelf staat. Meer dan een derde gedeelte is uit beide onvertaald gebleven, omdat het met het hier geleverde niet wel in zamenhang gebragt kon worden, noch zich door zijnen inhoud, en nog veel minder door zijnen vorm aanbeval, als zijnde grootendeels, wel gemoedelijke, doch vrij alledaagsche godsdienstige bespiegelingen, meestal in den trant van alleenspraken en gebeden.’ Referent, die alleen met het eerste in het oorspronkelijke bekend is, moet deze keus en manier van behandeling allezins billijken; en wegens het beste, dat hier uit het eerste gekozen is, vertrouwt hij, dat de Vertaler, bij wien dit werk in goede handen gevallen is, ook in het tweede even gelukkige grepen zal gedaan hebben. In de overneming uit het tweede zullen dus ook waarschijnlijk nog meer blijken zijn, dan in die uit het eerste, van de vrijheden, welke hij zegt zich veroorloofd te hebben, door weglating, bijvoeging, omzetting en verandering, zijnen Schrijver nogtans voor het overige zoo getrouw mogelijk teruggevende, en welke vrijheden hij (naar Ref^s. inzien te regt) meende in een werk van dezen aard veiliger te mogen nemen, dan in een wetenschappelijk of letterkundig werk.

Dit alzoo zamengestelde geschrift nu is geen roman; maar echter komen er, gelijk in een romantisch verhaal, verdichte personen sprekend, schrijvend en handelend in voor. Er is wel geen zorgvuldig volgehoudene romantische eenheid in; maar nogtans emma en hare moeder seline zijn de hoofdpersonen, op welke men hier telkens terug-

[p. 349]

komt, vooral de eerste, die men hier als huwbaar meisje en als vrouw leert kennen, en van welke eene beeldtenis in een landschapje voor den titel geplaatst is: en zoo is er eene niet onbehagelijke eenheid in dit werk, die voor het zedelijk doel van hetzelve niet onnuttig is.

Het werk beantwoordt ook over het geheel aan zijn oogmerk, hetwelk is het aanwijzen van den heiligenden en heilzamen invloed van het wèl gekende en wèl beoefende Christendom op het ware geluk des huiselijken levens, vooral voor vrouwen uit den beschaafden stand. Over dit onderwerp heerschen in dit boek doorgaans gezonde Christelijke denkbeelden, en zij worden in eene bevallige form medegedeeld. De voorkomende personen spreken wel eens wat langwijlig en wat deftige boekentaal, gelijk dit in zulk godsdienstig dramatiseren en dialogiseren meer plaats heeft; zij vallen ook wel eens in het zoetsappige en godsdienstig-sentimentele; maar vele Lezeressen zullen dit een en ander om het edele doel ligter verschoonen; en op het laatste zullen, hoopt Ref., vrouwen en jonge dochters, die dat werk mogten lezen, vooral acht geven, daar het de wensch van Schrijver en Vertaler was, ‘haar met een levendig gevoel voor de schoonheid harer Christelijke bestemming, en met juiste kennis van en lust voor hare gewigtige en dikwijls moeijelijke taak te vervullen, haar lot, te midden van den strijd met ongunstige omstandigheden, te verligten, en haar langs den besten weg, dien het Evangelie aanwijst, tot huiselijk geluk te brengen.’ - Met dezen wensch vereenigt zich Ref. gaarne; en daar hij den goeden geest van dit werk over het geheel te prijzen vindt, onthoudt hij zich hierom van eenige misschien ook minder belangrijke aanmerkingen, die hem onder het doorbladeren van hetzelve voorkwamen, en vertrouwt hij, dat het zijne deelnemende Lezeressen wel zal vinden.