Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

De bruidschat.

De rijkdom der Russische grooten wordt, gelijk men weet, grootendeels naar het aantal hunner lijfeigenen berekend. Elk dier lieden wordt als kapitaal te boek gesteld; zoodat, bij voorbeeld, een lijfeigene in den omtrek van Moskou als een vermogen van ongeveer 2000 roebels beschouwd wordt. De familie van den Graaf scheremetjeff, eene der rijkste van Rusland, bezit ongeveer 14,000 zoodanige lijfeigenen of boeren, aan vele van welke het thans overleden hoofd diens geslachts, op hun verzoek, wel niet eene volstrekte vrijlating heeft toegestaan, omdat hij den grondregel had, dat een vader zich niet van zijne kinderen mogt. scheiden, maar echter hun, tegen eene onbeduidende uitkeering van tien roebels per hoofd, eene onbeperkte vrijmagt over hun doen en laten, als ook over de plaats van hun verblijf, verleend heeft. Door deze gunst is het aan vele lijfeigenen van den menschlievenden Graaf scheremetjeff gelukt, zich groote rijkdommen te verzamelen, en Petersburg b.v. bevat in zijnen omkring verscheidene kooplieden, wel inzonderheid vethandelaars, die meer dan een millioen roebels bezitten, en desniettemin nog steeds lijfeigenen der familie scheremetjeff zijn. Vergeefs hebben deze lieden zich menigmaal met dringende beden om hunne vrijlating tot den Graaf gewend, hem daarbij voor het verleenen derzelve groote geldsommen biedende. De Graaf, bekend door de vastheid van

[p. 733]

zijn karakter, wees hen steeds met het antwoord af: ‘Een vader mag zich van zijne kinderen niet scheiden; ik verkoop u niet;’ doch, van den anderen kant, verhoogde hij het kleine jaarlijksche hoofdgeld, hetwelk deze lijfeigenen hem betalen moesten, ondanks hunnen grooten rijkdom, ook met geen enkelen kopek.

Nu echter gebeurde het, terwijl de oude Graaf nog leefde, dat een zijner boeren, die te Petersburg met den koophandel groot vermogen gewonnen had, eene dochter bezat, die door hare schoonheid en aanminnigheid het hart van eenen Kapitein der Garde veroverde, en diens liefde ook in volle mate met wederliefde beantwoordde. Aan de verbinding der jonge lieden stond niets in den weg, dan dat het meisje eene lijfeigene was, alzoo, volgens de Russische wetten, de kinderen van lijfeigene moeders desgelijks in dien stand verblijven. Vruchteloos leverde thans de vader bij herhaling de dringendste aanzoeken om vrijlating aan Graaf scheremetjeff in, en verklaarde zich bereid, om elke som te willen betalen, welke de Graaf als losprijs bepalen mogt. In den beginne wees scheremetjeff met zijn gewone antwoord: ‘Ik verkoop mijne kinders niet,’ het verzoek van de hand; doch toen de meer dan een millioen rijke lijfeigene niet opheild hem met gebeden en vertoogen te bestormen, verklaarde hij eindelijk: ‘Welnu, ik wil dan ditmaal eene uitzondering maken; maar gij moet mij, voor de vrijlating uwer dochter, de ronde som van honderdduizend roebels betalen; breng uw kind, met deszelfs bruidegom, en ook de koopsom, morgen ochtend om dezen tijd bij mij; ontbreekt er echter slechts een eenige kopek aan, dan wordt er van onzen koop niets.’

De boer verscheen den volgenden dag op den vastgestelden tijd met zijne dochter en met zijnen aanstaanden schoonzoon, en overhandigde den Graaf de honderdduizend roebels in banknoten. Scheremetjeff wendde zich hierop tot het jonge meisje, met de woorden: ‘Ik verkoop mijne kinders niet; maar ik schenk u, mijne dochter, mits dezen uwe vrijheid, en daarenboven, want een vader moet toch zijn kind een uitzet geven, deze honderdduizend roebels tot bruidschat.’

Dit gezegd hebbende, keerde hij zich snel om, en verliet de kamer, om zich aan alle dankzegging te onttrekken. De gelieven werden kort daarop een gelukkig paar, en maken

[p. 734]

thans te Petersburg een zeer aangenaam huis, in welks gezelligen kring zij zelven dit kleine, maar voor hen zoo gewigtige, voorval uit hun leven aan den mededeeler verhaald hebben.