Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Verordening tegen het mishandelen van dieren.

Kort geleden heeft de Vorst van Schwartzburg-Sondershausen eene voortreffelijke verordening met betrekking tot het mishandelen van dieren uitgevaardigd; zij verdient in haar geheel gekend te worden. Zie hier dezelve:

Gunther frederik karel, door Gods genade Vorst van Schwartzburg-Sonderhausen. Zoo ontegenzeggelijk als het is, dat een groot gedeelte van het dierenrijk bestemd werd, om den mensch in menigerlei zaken tot nut te strekken, en deze zich derhalve van de dieren op behoorlijke wijs tot zijne oogmerken bedienen mag, even zoo onverantwoordelijk en het gevoel van den zedelijk goeden mensch beleedigend is het, wanneer in onze dagen menigmaal nog hier en daar eene wreede behandeling der dieren plaats heeft, die beide

[p. 443]

den mensch onteert en de grenzen van zijn eigendomsregt te buiten gaat, derhalve niet gedoogd, maar integendeel verboden en gestraft behoort te worden. Het krachtdadigste middel, om zulk eene handelwijze te voorkomen, is onbetwistbaar ook in de opvoeding der jeugd en in het openbaar onderwijs gelegen; en ik noodig dus mijne Consistoriën uit, te zorgen, dat men zich in de scholen van mijn land bevlijtige, om de denkbeelden der jeugd over dit onderwerp naar eisch te louteren en te regt te brengen, haar met name door gepast onderrigt duidelijk te doen inzien, en haar in te prenten, dat de mensch wel de dieren en derzelver krachten tot zijn voordeel gebruiken, en hen tot dit oogmerk, of voor zoo ver zij hem gevaar of schade toebrengen, zelfs dooden mag, maar dat hij geen regt heeft, derzelver dood door noodelooze pijnigingen smartelijker te maken, of hen uit blooten moedwil van het leven te berooven, en dat het een door de menschelijkheid wel inzonderheid geboden pligt is, de huisdieren met zorgvuldigheid en sparing te behandelen, en dezelve niet - soms wel in half uitgehongerden toestand - door mishandelingen, tot overmatigen, met hunne krachten in geene evenredigheid staanden arbeid aan te drijven. Het is des te noodiger en heilzamer, aan de gemoederen der jeugd vroegtijdig hierom trent het gepaste gevoel in te boezemen, ten einde zij teruggehouden worde, door moedwillig kwellen en pijnigen der dieren, haar eigen hart te verharden, en daardoor haar gevoel ook voor het lijden der menschheid te verstompen. Ook aan ouders, voogden en onderwijzers vind ik mij hierom genoopt, bij dezen als eenen werkelijken pligt in te scherpen, dat zij uit al hun vermogen zorgen, dat dit doel, bij de aan hunne leiding en opzigt toevertrouwde jeugd, gemoedelijk in het oog gehouden en zooveel immer mogelijk bereikt worde. In verscheidene landen hebben zich maatschappijen gevormd, om deze, onze eeuw onteerende, mishandeling der dieren op verschillende wijzen te keer te gaan; en met welgevallen zou ik vernemen, dat ook in mijn land zoodanig eene vereeniging tot stand kwame, waaraan ik alsdan volgaarne bescherming en alle mogelijke ondersteuning verleenen zou. Ten einde intusschen het kwellen der dieren ook door bepalingen te keer te gaan, vind ik mij genoopt, bij dezen het volgende te verordenen: I^o. Dat elk, die een dier, hetzij hem in eigendom toebehoorende of niet, 1^o. op eene ongebruikelijke en tevens meer dan noodig is pijnlijke wijze doodt, of 2^o. aan

[p. 444]

hetzelve, zonder een volgens gebruik geoorloofd gerekend doel daarbij te hebben, lijden of smart veroorzaakt, 3^o. of ook, zelfs bij zulk een geoorloofd doel, de smarten buiten noodzaak vermeerdert, 4^o. die een dier, door onttrekking van het tot zijn bestaan vereischte voedsel of verzorging, kwelt, en 5^o. die, tot bereiking zijner oogmerken, door wreede behandeling een dier noodzaakt, tegen deszelfs aard of boven deszelfs krachten, zijne krachten te overspannen, - aan diermishandeling schuldig geoordeeld, en met gevangenis, die tot zes weken gaan kan, of, naar bevind van zaken, met eene evenredige geldboete, gestraft zal worden. - II. De trap van boosaardigheid, die bij het plegen der daad tot drijfveer gestrekt heeft, of de zedelijke verdorvenheid, en de grootte der aan het dier toegebragte kwelling, moeten bij het bepalen der straf wel inzonderheid als maatstaf in acht genomen worden. - III. Bij herhaling van het misdrijf behooren, ten aanzien der verhooging van straf, de daaromtrent algemeen aangenomene beginselen van regtsoefening toegepast te worden. - IV. Ouders, voogden of werkbazen dergenen, die zich aan het mishandelen van dieren schuldig maken, moeten, wanneer zij van het misdrijf geweten en hetzelve niet hebben pogen te verhinderen, als deelhebbers aan het begaan daarvan vervolgd en gestraft worden. - V. De ontvangene strafgelden zullen in de kas der weesverzorging van het landdistrikt, waartoe het geval betrekking heeft, gestort worden. - Van mijne besturen verwacht ik, dat zij de vereischte maatregelen zullen nemen, ten einde de in het bovenstaande als strafbaar aangeduide handelingen in tijds ter aangifte en ter onderzoeking geraken, dat zij voor het nakomen dezer verordening zullen waken, en dezelve langs den gebruikelijken weg ter openbare kennis zullen brengen.

Gunther frederik karel,

Vorst van Schwartzburg-Sondershausen.

Sondershausen,

den 5 Maart 1840.