Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Schildering van de grafsteden der Hohenstaufen te Palermo.

(Getrokken uit de Reis van den Leipziger Professor f.f. fleck door het zuidelijke Duitschland, Italië, Sicilië en Frankrijk.)

In Junij van het jaar 1781, bij eene vernieuwing in de Domkerk te Palermo, werden de graven der Vorsten op koninklijk bevel geopend en verplaatst, daar zij te voren aan de linkerzijde der kerk gestaan hadden, op eene plaats, die aan het koor grensde, aan weerskanten, telkens twee tegenover elkander. Men vond de lijken zeer goed bewaard. Uit den toestand, waarin de zaken bij de opening gevonden werden, bevestigde zich de oudere maar, dat de grafsteden, althans die van hendrik VI en van constance van Arragon, reeds in het jaar 1491 op bevel des Onderkonings Don ferdinand d'acunja geopend en zeer achteloos weder gesloten waren. Het best bewaard bleek het lijk van Keizer frederik II te zijn, onder wiens krachtige en aan fortuinswisselingen zoo rijke regering het geluk der hohenstaufen

[p. 160]

zijn toppunt bereikte. 's Keizers ligchaam was onbeschadigd; slechts een stukje van den neus ontbrak, even als dit gedeelte aan oude standbeelden, uit wel te begrijpen oorzaken, het ligst beschadigd wordt of verloren raakt. Men vond hem gekleed in zijn prachtig keizerlijk gewaad; het met gond geborduurde kleed vertoonde Arabische letters, even gelijk de keizersmantel te Neurenberg. De kleeding, welke hij aan had, was driedubbel. Ook zijne gelaatstrekken waren nog zoo kenbaar, dat men ze konde afteekenen. Op het hoofd, onder hetwelk een lederen kussen geplaatst was, droeg hij eene opene kroon, welker punten of stralen uit platen van het fijnste vergulde zilver bestonden en met paarlen en edelgesteenten versierd waren. Ter linkerzijde van het hoofd lag de keizerlijke rijksappel. Zijne handen lagen kruisgewijs over het onderlijf, en aan een' der vingers van de regterhand stak een gouden ring met een' kostbaren smaragd. Aan den linkerkant lag mede het rijkszwaard met het houten gevest, om hetwelk zeer fijn zilverdraad gewikkeld was. Om het lijf was een zijden gordel geslagen, met gespen van verguld zilver, waarop zich velerlei kunstwerk vertoonde. De zijden laarsjes met veelkleurig borduurwerk, de gouden met riemen aan de voeten gegespte sporen waren onbeschadigd. - Zonderling genoeg, had men over het lijk van frederik II nog twee andere lijken gelegd. Aan de regterzijde, namelijk, lag een persoon met Koninklijken mantel, gewikkeld en als het ware genaaid in doek, dat met boomwol opgestopt was. Tusschen het doek en den mantel lag, ter regterzijde, een zwaard. De zijde van het doek, welke het hoofd bedekte, had, in de nabijheid van den hals, een breed lint, met paarlen versierd, welke verscheidene adelaars vormden. Hieruit besloot men, dat dit het lijk moest zijn van peter II van Arragon (in 1342 te Calatascibetta overleden.) Het tweede kleinere lijk lag naast hem aan de regterzijde. Deszelfs regterarm, waarvan nog slechts het gebeente over was, lag dwars over de borst van frederik II, onder het lijk van peter. Het was in versleten doek gehuld, en men vond bij hetzelve enkel twee ringen. Deze persoon bleef dus onbekend. De beenderen des Keizers en de verbindingen door de overgangen van het vleesch waren onvergaan, zoodat men ze stuksgewijs herkennen kon. - Vóór dat men de graven weder sloot, werden van alles de naauwkeurigste afteekeningen genomen. De tot heden toe bekende beeldtenissen des Keizers kunnen

[p. 161]

nu door deze kostbare overblijfselen bevestiging of verbetering erlangen. - Hendrik VI, (overleden in het jaar 1197) vader van Keizer frederik II, lag in de kist boven op. Op den schedel was het haar deels van blonde, deels van donkere kleur; ook vertoonden zich eenige haren in het gezigt. De borst, nog met de verharde of versteende huid bedekt, stak sterk vooruit. De regterarm, waaraan de hand ontbrak, stond opwaarts in de nabijheid van den schedel. De linkerarm, waarvan de hand met een' handschoen bedekt was, rustte op het onderlijf. Van de kuieën tot naar beneden waren nog slechts de grootste beenderen over. Geheel het ligchaam, zoo veel men er van zien kon, was bedekt met een' zijden doek van eene kleur, die naar het gele helde. De uiterste randen, ter hoogte eener vlakke hand, waren omzoomd met karmozijnrood doek, waarin, naar verschillende teekening, goud gewerkt was. Hij had een' gordel van floszijde om, die van plaats tot plaats in verscheidene knoopen gebonden was. Van achteren had dezelve een klein stuk doek er in geslagen, doch van voren was hij zamengeknoopt. Ter wederzijde waren aan denzelven vele zijden koordjes gehecht, uit groene en karmozijnroode kleur dooreen geweefd, welke, door de knoopsgaten van den broek gestoken, dien aan den gordel vasthechtten. Van de voorste knoopen hingen twee zijde franjes af, drie vingers breed, geweven in de gedaante van eene korenaar, vleeschkleurig, geelachtig en blaanw, doch aan het uiterste einde flossig en kwastvormig. Op het onderlijf waren verscheidene vlokjes haar van onderscheidene kleur verspreid. De dijen en beenen waren met een doek bekleed, hetwelk broek en kousen tevens vormde. In de nabijheid der voeten lag de andere handschoen, als ook eene muts of keizerlijke mijter van gele zijde. Deze had eene omzooming van goud, versierd met arabesken en kleine schildjes, waar tusschen eenige Arabische letters van zwarte kleur waren ingeweven; van achteren hingen twee slippen af. De schoenen waren fraai; het bovendeel van zijde vaksgewijs met goud en paarlen gewerkt; de zool van kurk, gevoerd met laken van verschillende kleur. Men vond noch kroon noch zwaard; ook dit is een bewijs, dat deze graven vroeger reeds, ten minste voor een gedeelte, geopend en geplunderd zijn geworden.