Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Opheldering van eene uitdrukking, voorkomende in Leeghwater's Haarlemmer-meer-boek.

In het Haarlemmer-meer-boek leest men, onder No. of § 47: ‘Zoo is hiertoe, (namelijk de droogmaking van het Meer) mijns oordeels, zeer goede gelegenheid en bekwame middelen, om hetzelve met menschen-arbeid te verrigten en te weeg te brengen, en ik twijfel (denk) niet, of (dat) er gebrek zal zijn aan eenige stof, aarden of ronde Goden, als het werk slechts ordelijk, met goeden raad en accoord wordt aangelegd en begonnen,’ enz. - De Heer Mr. w.j.c. van hasselt, die den dertienden druk heeft bezorgd en met een belangrijk voorwerk en aanteekeningen voorzien, zegt in de laatste op dit No.: ‘Wat ronde Goden zijn, heb ik niet kunnen ontdekken.’ Zeer bevreemdt het mij, dat gemelde Heer, zoo uit het onderwerp zelf, als uit de eenvoudige en naïve schrijfwijze van leegh-

[p. 98]

water, niet achter den zin dezer uitdrukking is kunnen komen. De Schrijver wil, mijns inziens, eenvoudig zeggen, dat hij het er voor houdt, dat, wanneer de zaak goed aangevangen wordt, er genoeg specie om te dijken, en specie om de onkosten der bedijking te bestrijden, zal te vinden zijn. Ronde Goden zijn hier dus (zoo als men ook wel eens spreekt van klinkende Goden) niets meer of minder dan - geld.

P.

Zegwaart.

P.S. Zou het werkwoord plempen, in plaats van, zoo als de Heer van hasselt meent, te worden gebezigd in de beteekenis van dempen, digtmaken, niet eerder een synoniem zijn van ons eigenaardig plompen? Een geplempte dijk toch is zoodanig een, die door het gulle water heen gelegd of geplompt is.