Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Brief van den lord protector Cromwell aan den kardinaal Mazarin, betreffende de Waldenzen.

(Onlangs door eenen Florentijner te Parijs in het licht gegeven.)

‘Het harde lot en de bloedige vervolgingen (cruentissimae caedes), onlangs door de Protestanten geleden, die eenige valleijen der Alpen in het gebied des Hertogs van Savoije bewonen, zijn de reden, waarom ik de hier ingeslotene brieven aan Z. Kon. Maj. (lodewijk XIV) en dit mijn schrijven aan uwe Eminentie gerigt heb. En daar ik niet twijfel, of eene zoodanige wreedheid, waarmede op zulk eene barbaarsche wijs tegen arme en onschuldige menschen gewoed is, zal het allerhoogste misnoegen des Konings wekken, zoo houde ik mij overtuigd, dat ook Gij uwe krachten en gunst, die hier den doorslag zouden kunnen geven, wel zult willen besteden, om mij datgene te doen bereiken, hetwelk ik, in het belang dier ongelukkigen, voor mij van Z. Kon. Maj. verzocht heb. Niets heeft den Franschen zoo zeer de welwillendheid van diegenen hunner naburen, welke de Hervorming toegedaan zijn, gewonnen, als die vrijheid en die voorregten, welke derzelver edikten en openlijke akten den Protestanten verzekerd hebben. Ons Gemeenebest ten minste heeft, niet zoo

[p. 50]

zeer om andere redenen, als wel voornamelijk daarom, de vriendschap en naauwe verbindtenis met de Franschen in eene zaak gezocht, welke sedert lang het voorwerp van eene onderhandeling met den Koninklijken Gezant geweest, en thans tot op het punt van sluiten genaderd is. Ja, de buitengewone goedheid van uwe Eminentie en de gematigdheid, welke Gij, bij het besturen van de hoogste aangelegenheden des rijks, jegens de Fransche Protestanten aan den dag gelegd hebt, uwe wijsheid en uwe grootheid van ziel geven mij regt op deze verwachting. Ik wensch, dat uwe Eminentie zich overtuigd moge houden, dat daardoor, en wegens de gedane stappen tot eene nog inniger verbinding tusschen het Gemeenebest en Frankrijk, die alzoo wordt aangeknoopt, uwe heuschheid en welwillendheid mij tot wederdienst verpligten.

Gegeven in onze Aula te Westminster, den 25sten Mei 1655.

oliver, Protector.’