Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Gedachten over de voorziening in de behoeften van den Staat, en de tot dusverre daartoe gebezigde middelen of belastingstelsels. - Pensées sur le moyen de pourvoir aux besoins de l'état, et sur le système d'impôt suivi jusqu'à ce jour. - Te Amsterdam, bij A. Zweesaardt. 1840. In gr. 8vo. 7 bl. f :-30.
De Grondwet moet eene nationale kracht wezen. Een woord bij het naderend gevaar. Door Mr. Roest van Limburg. Te Arnhem, bij C.A. Thieme. 19 Augustus 1840. In gr. 8vo. 8 bl. f :-20.
De Belgische Omwenteling. 1828-1839. Door De Potter. IIde en laatste Deel, 1ste Stuk. Naar het Fransch. Te Dordrecht, bij H. Lagerwey. 1840. In gr. 8vo. 156 bl. f 1-50.

De Heer j. stuart, Verificateur der Registratie en landbouwend Grondeigenaar op Velserbosch, gemeente Velsen bij Haarlem, oppert in het Nederlandsch en Fransch het denkbeeld, om van lieverlede alle belastingen af te schaffen, uitgezonderd het regt van Erfopvolging, maar dan ook dat regt uit te breiden tot de erfenissen in de regte lijn, en voorts in het algemeen zoodanig te verhoogen, dat alle Landsuitgaven daardoor, en alle Provinciale en plaatselijke behoeften door daarop te heffen opcenten, konden worden bestreden; terwijl voorts gelijk regt zou geheven worden op al wat, bij wege van gift onder de levenden, verkregen wordt. Hoe uitlokkend het uitzigt eener afschaffing van alle andere belastingen is, en hoe schijnbaar gelijkmatig drukkende op ieder, naar de waarde van hetgeen hij ten geschenke krijgt of erft, zulk een zeker hoogsteenvoudig

[p. 669]

belastingstelsel wezen moge, zijn er echter gewigtige bezwaren tegen. Vooreerst is het eene zware korting, niet op ieders inkomsten, maar op ieders verkregen wordend eigendom, op het fonds van ieders vermogen zelve. Maar buitendien, hoe hard is het nu reeds, dat, als een der echtgenooten kinderloos overlijdt, de weduwenaar of weduwe, die toch in waarheid door den dood van zijne vrouw of van haren man niet rijker geworden is, na het dragen der kosten van ziekte en begrafenis, nog geheel den staat van den gemeenen boedel aan 's lands ambtenaren moet openbaren, en dan vier ten honderd met de opeenten, derhalve bij de vijf, en welhaast vijf ten honderd van de helft des boedels betalen moet! Hoe veel harder zou het zijn, zoo die belasting nog wierd verhoogd! Hoe vele ouders en kinderen wonen zamen, zoodat de dood van ouders of kinderen voor geen van allen bevoordeeling is: wederom, hoe hard, een successieregt op zulke nalatenschappen te heffen! Hoe vele valsche eeden zouden er gedaan worden, om toch niet zóó veel te moeten betalen, dat b.v. eens vaders fabriek of dergelijke te gelde moest worden gemaakt, om de successieregten te kunnen voldoen! Wij gelooven dus, dat het plan des geachten Schrijvers niet zonder groote bezwaren kan worden verwezenlijkt. Als men alles met ééne belasting wil afdoen, zou Recensent nog eerder overhellen tot een hoofdgeld op ieders inkomsten, jaarlijks naar het waarschijnlijk bedrag dier inkomsten berekend.

Een plan van geheel anderen aard en van andere strekking wordt door Mr. roest van limburg voorgedragen, ten opzigte van de herziening der Grondwet. Daar die herziening reeds is afgeloopen, zullen wij alleen hier aanmerken, dat het voorstel van dien Heer ons toeschijnt geheel ongrondwettig te zijn. Immers, zal de Grondwet eene nationale kracht wezen, dan moet men aanvangen met haar op geene andere wijze te verbeteren, dan zij zelve zulks toelaat. Van waar zou de Koning de bevoegdheid ontleend hebben, om, behalve de dubbele Kamer in de vormen en naar den eisch der Grondwet, eene andere dubbele Kamer, krachtens regtstreeks te doene verkiezingen, bijeen te laten komen, en dan die beide dubbele Kamers, vermeerderd met eene insgelijks verdubbelde eerste Kamer, tot eene constituerende vergadering te vereenigen? Zoo doende, zou immers de Koning openlijk en opzettelijk zijnen eed hebben gebroken, de Grond-

[p. 670]

wet geschonden, en zich aan het hoofd eener omwenteling hebben gesteld? - Ook Recensent had gaarne gezien, dat de verkiezing tot Leden der tweede Kamer regtstreeks door de bestaande Kiescollegiën, vermeerderd met de gegradueerden op 's Rijks Hoogescholen, ware ingevoerd, mits met gemeenschappelijk goedvinden van den Koning en de Staten-Generaal, door de dubbele Kamer bekrachtigd. Zelfs heeft hij het wetsontwerp van den Heer roest van limburg op dat punt in het algemeen, ook in dit Tijdschrift, allen lof doen wedervaren, en hij hoopt, dat de tegenwoordige Koning en de Staten-Generaal eenmaal de noodzakelijkheid van eene vollediger wijziging der Grondwet zullen inzien; maar nimmer wacht hij eenig heil van maatregelen buiten de wet. Daarom aarzelt hij ook niet, allezins af te keuren het elders gedane voorstel, dat de stemgeregtigden oningevulde stembiljetten, met protest tegen de bestaande orde van zaken, aan de Redactiën van deze en gene tijdschriften en dagbladen zouden toezenden; en het vormen van eene verbindtenis daartoe acht hij, zoo al niet strafbaar, ten minste strijdig met welbegrepen burgerpligt.

En nu hebben wij nog een derde plan aan te kondigen; het is dat eener hereeniging van België en Nederland, voorgedragen door de potter: want, na zeer vele berigten en redekavelingen, komt hij in het eerste Stuk van het tweede Deel zijner persoonlijke herinneringen, bl. 124-156, daarop neder. Hij wil die hereeniging in het belang der beide volken liefst alzoo, dat elke Staat zijn afzonderlijk bestaan behoude, maar dat een opperste Congres, als scheidsregterlijk gezag, boven de twee wetgevende ligchamen geplaatst worde, om het noodige evenwigt te handhaven bij de regeringsdaden van het Hoofd van den Staat. Voorts zou de Dynastie der nassaus in het gezag worden hersteld. Het komt dus neer op de zoogenaamde administrative scheiding. Vooreerst, kan zoo iets nooit gebeuren, althans niet wettig gebeuren, zonder wijziging in onze Grondwet, en zonder niet alleen dit, maar zelfs verandering van regerend en thans algemeen erkend Stamhuis in België. Kon alles in vrede en in wettigen vorm worden geschikt, dan.... ja! Recensent zal hier wel veel tegenspraak vinden, maar - voor zichzelven zou hij zulk eene bondschappelijke vereeniging wenschen, mits het Congres, met scheidsregterlijk gezag bekleed, uit even veel Nederlanders als Belgen bestond, en,

[p. 671]

bij staken der stemmen, de beslissing bleef aan den Koning, in dat geval handelende krachtens die regelende oppermagt, waardoor hij Ministers benoemt en ontslaat, zonder in dat geval medeönderteekening te behoeven, en zonder zelf iets meer dan louter zedelijk verantwoordelijk te worden; terwijl hij overigens in elken Staat zou regeren met behulp zijner verantwoordelijke Ministers, Nederlanders bij ons, Belgen in België. Geheel het plan schijnt ons echter vooreerst eene utopie, de beste echter, die tot heden door de potter is voorgesteld. Het heeft iets van eene palinodie.