Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Iets over het Ontwerp van het Wetboek van Strafregt, waarbij gevoegd is een Overzigt van de Handelingen der Afdeelingen van de Tweede Kamer der Staten Generaal, over hetzelve (lees hetzelfde) Ontwerp. Iste Stukje. 's Gravenhage, bij J. Belinfante. 1840. In gr. 8vo. IV en 76 bl. f 1-:

De hier geleverde aanmerkingen had Recensent reeds met belangstelling in het Weekblad van het Regt, N^o. 58 en vervolgens, gelezen, en het verheugt hem, dat de steller besloten heeft, dezelve afzonderlijk achtereenvolgend uit te geven.

Hetgeen goed en kwaad is in het Ontwerp van het Wetboek van Strafregt wordt door den Schrijver onpartijdig, naar zijn beste inzien, en met aanvoering der gronden, aangewezen. In het algemeen kunnen wij met het hier betoogde zeer wel instemmen. Op één punt meenen wij van den kundigen Schrijver te moeten verschillen. Wij bedoelen het door hem aangemerkte, bl. 57-61, op het onderscheid, bij het gezegde ontwerp gemaakt, tusschen opzettelijke en vrijwillige, toevallige en onwillige dronkenschap. Hij keurt zulk eene onderscheiding af, en wil wel de dronkenschap als reden van zachtere strafbedeeling doen gelden, maar alleen acht slaan op den graad, niet op de oorzaak. Wij stemmen het toe: iemand, die, dronken zijnde, echter nog wel weet, wat hij verrigt, en in dien staat eene misdaad begaat, is strafbaarder, dan iemand,

[p. 639]

wiens verstand reeds half bedwelmd is; en de volslagen dronkenschap, die alle redegebruik wegneemt, zou, zoo zij als een toeval of een ongeluk kon worden beschouwd, alle verantwoordelijkheid opheffen: maar juist hier ligt de knoop. Wij verwijzen naar hetgeen den Schrijver buiten twijfel overbekend is, namelijk het aangeteekende van pailliet op Art. 64 van het Code Pénal, en wel de zesde aanteekening der 5de uitgaaf in groot 8vo. Nog meer schiftende dan het Ontwerp van het Wetboek van Strafregt, zouden wij den Regter de volgende onderscheidingen in acht doen nemen. Er is, vooreerst, opzettelijke dronkenschap, d.i. de zoodanige, die men zich moedwillig veroorzaakt heeft, om zich op te winden tot eene misdaad, die men vooraf gevoelde niet nuchter te durven bedrijven. Tevens acht gevende op den graad van dronkenschap, zouden wij de opzettelijke dronkenschap, zoo dezelve den dader nog de noodige bewustheid overliet, en hij in dien toestand de misdaad bedreef, als verzwarende omstandigheid aanmerken; doch indien hij de daad bedreef, toen zijn verstand reeds geheel beneveld was, zouden wij hem, uit hoofde hij zich opzettelijk in dien toestand gebragt had, straffen alsof hij nuchter de daad had volvoerd. Is, ten tweede, de dronkenschap slechts vrijwillig, d.i. uit liefhebberij in het drinken, zonder aanleiding van buiten, maar ook zonder kwaad opzet ontstaan, dan zouden wij die dronkenschap altijd als eene meer of min verzachtende omstandigheid aanmerken, al naar mate van den graad. Is, ten derde, de dronkenschap toevallig, d.i. was iemand, anders aan geen misbruik van wijn of sterken drank gewoon, door eene bijzondere omstandigheid, bij nieuwjaar, op eene verjaring of eenig ander feest of eenige partij, dronken geraakt, dan zou zulk eene dronkenschap den dader nog geringer doen straffen, en wel des te ligter, naar mate zijne bedwelming grooter was. Is eindelijk, ten vierde, de dronkenschap onwillig, d.i. was de persoon niet door verleidende toespraak slechts overgehaald, maar door wezenlijke bedreiging of dadelijk geweld genoodzaakt geworden tot overmatig drinken, dan zou, onzes inziens, alle strafschuldigheid voor hetgeen hij in dronkenschap gedaan heeft vervallen, tenzij er bewezen kon worden, dat hij zijne zinnen genoegzaam magtig gebleven was, om te weten, wat hij deed; en dan nog zou de straf zeer gering moeten zijn, omdat ook een geringe graad van

[p. 640]

dronkenschap eene wezenlijke verstandsbeneveling daarstelt. Men weet soms, wat men doet, maar denkt minder over de gevolgen. - Wij erkennen, de dronkenschap op zichzelve is niet strafbaar; doch dit neemt niet weg, zoodra men haar als reden van wijziging der straffen aanneemt, dat men zoo wel op hare oorzaak als op haren graad zou moeten letten, en dat er alzoo zich ook gevallen kunnen opdoen, waarin zij eene bezwarende omstandigheid wordt, b.v. als iemand opzettelijk zoo veel drinkt, als hij noodig oordeelt om zich op te winden, alsdan het drinken staakt, en met volle bewustheid, maar met meerder stoutmoedigheid en met opzettelijk onderdrukt geweten, de misdaad pleegt.