Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Specimen medicum inaugurale de Varioloïdibus et Vaccinae institione, quod annuente summo numine etc. Pro gradu Doctoratus summisque in Medicina honoribus ac privilegiis in Academia Rheno-Trajectina, rite et legitime consequendis, eruditorum examini submittit Janus Balduinus Dompeling, Ziriczeanus. Traj. ad Rhen. apud R. Natan. 1840. 8^o. 78 pag.

Deze met vlijt geschrevene Dissertatie behandelt een thans door de tijdsgelegenheid vooral belangrijk geworden onderwerp. In het eerste Hoofdstuk onderzoekt de Schrijver, wat men thans weet aangaande het voorkomen van kinderpokken, die zich na eene vooraf plaats gehad hebbende inënting der koepokken vertoonen. Dit Hoofdstuk is met bijzondere uitvoerigheid behandeld, en bevat eenen schat van letterkundige aanhalingen; terwijl ook eigene waarnemingen uit het Militaire Hospitaal te Utrecht van den Hoogleeraar alexander worden medegedeeld, die den Schrijver dit onderwerp ter behandeling aan de hand gegeven heeft, en hem in deszelfs bewerking met zijne mededeelingen behulpzaam is geweest. - Het tweede Hoofdstuk behelst eene vergelijking tusschen varioloïden en

[p. 584]

ware variolae; het hoofdonderscheidingsteeken der gewijzigde pokken bestaat in het gemis van het etteringstijdperk, hoezeer ook dit niet als zonder alle uitzondering te beschouwen is. De Schrijver voegt hier de beschrijving van drie waarnemingen van gewijzigde pokken bij. In het derde Hoofdstuk onderzoekt hij, in hoe ver men aan de vaccine als voorbehoedend middel gezag kan toekennen. Dat de koepokstof zelve eene verandering en ontaarding ondergaan zou hebben, komt hem geenszins aannemelijk voor. Doch, al moet men van de eerst opgevatte meening van onfeilbaar voorbehoedmiddel iets opgeven, het blijkt echter uit naauwkeurige aanteekeningen, dat en het getal der sterfgevallen bij vroeger gevaccineerden, die bij eene pokken-epidemie worden aangetast, veel minder is, en dat deze aangetast wordende individuën tot de niet aangetast wordende gevaccineerden in eene veel geringere verhouding staan, dan de door pokken aangetaste ongevaccineerden tot de niet aangetaste ongevaccineerden. In Marseille, b.v., worden onder 30000 gevaccineerden 2000 door pokken aangetast, onder 8000 niet gevaccineerden daarentegen 4000. Deze getallen spreken luider dan alle redenering. Het schijnt daarenboven uitgemaakt, dat bij velen, hoezeer niet bij allen, de vaccine door verloop van tijd veel van hare voorbehoedende kracht verliest, vandaar, dat zij, die reeds vóór vele jaren gevaccineerd werden, eerder dan anderen, die eerst kort te voren de koepokinënting ondergingen, door gewijzigde pokken worden aangetast. De herhaling dezer kunstbewerking wordt dus door den Schrijver zeer aangeprezen, en, in navolging van Pruissen, zoude hij gaarne ook in ons Vaderland de inënting van alle tot de krijgsdienst opgeschrevenen, onverschillig of zij vroeger al dan niet waren ingeënt, willen ingevoerd hebben. Aan het slot van dit Hoofdstuk vindt men eene waarneming van herhaalde vaccinatie, waarbij zich tevens eene week later gewijzigde pokken voegden, zoodat hier beide exanthemata gewijzigd voorkwamen. In het vierde Hoofdstuk eindelijk onderzoekt de Schrijver de oorzaken, die het geregeld ver-

[p. 585]

loop der koepokken storen en de koepokinenting nutteloos maken kunnen; terwijl hij over de likteekens der ware koepokken breedvoerig handelt, die door gregory en gendrin het naauwkeurigst beschreven zijn. Hij meent echter, dat men aan deze likteekens geen te groot gewigt moet hechten, hetgeen ook, zoo het eenmaal aangenomen is, dat de vaccine niet bij allen voor altijd beveiligt, zeer onoordeelkundig zoude zijn; want, vraagt hij teregt: ‘Dejudicare velle ex cicatricum conditione, num homines, eo tempore, quo hae investigantur, vi prophylactica vaccinae adhuc gaudeant, nonne hoe idem est, ac si statuatur vaccinationem tam diu contra variolos praemunire, quam cicatrices conspicuae sunt? Unde efficeretur propriam illam mutationem, quae vaccinâ in corpore effecta fuerit, pari passu procedere cum cicatricibus, id est, si haec vis prophylactica in corpore imminueretur, simul etiam fore ut cicatrices evanescerent.’ Alwat deze likteekens leeren kunnen, is, of er al dan niet en met welk gevolg er gevaccineerd was. Men heeft dan eene tweede inenting ook wel bij voorwerpen zien gelukken, die likteekens eener voorafgegane inenting vertoonden, welke aan alle opgegevene vereischten voldeden.