Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Dichtbloemen, bij de naburen geplukt. Door H. Tollens, Cz. Te Leeuwarden, bij G.T.N. Suringar. 1839. In gr. 8vo. XIV en 150 bl. f 3-60.

Een bundel met uitgelezene vertaalde dichtstukjes van de hand van tollens moet wel van eene gunstige ontvangst verzekerd zijn. Zeker is de smaak van het publiek ten aanzien van poëtische voortbrengselen in de laatste jaren veel veranderd. Er is een geheel andere geest in onze dichtstukken gekomen. De invloed van vreemde letterkunde op de onze is in dit opzigt verbazend groot geweest. De Engelsche literatuur heeft eenen zeer gunstigen, de Fransche hier en daar eenen zeer ongunstigen invloed gehad. Maar, ondanks die veranderingen in smaak en trant, zal tollens toch altijd iets eigenaardig nationaals behouden, dat bijval moet vinden. Hij zal in vele opzigten Volksdichter bij ons blijven, vooreerst en voornamelijk om de huiselijkheid en godsdienstigheid van vele zijner stukjes, en ten andere om de ongekunsteldheid en eenvoudigheid zijner taal en versificatie. Wanneer ook sommige zijner groote stukken, wier gebreken hij zelf niet heeft ontkend, vergeten zullen zijn, zullen vele zijner kleinere gedichten in den mond van talrijke bewonderaars blijven leven.

Wat vooral hem dikwijls kenmerkt, is zekere naïveteit, zoowel in woorden en uitdrukkingen, als in gedachten. Daarom is hij van al onze dichters zeker de gene, die met den gelukkigsten uitslag claudius kon overbrengen. Ook in den bundel, die hier voor ons ligt, zijn vele stukjes, waarin dat eenvoudige en ongekunstelde of dat echt naïve wordt gevonden, en deze zijn stellig de besten en de best gelukten. De toon van anderen stemt minder met dien van tollens zelven overeen. Lamartine of victor hugo zijn niet eenvoudig genoeg; of waar zij eenvoudig willen zijn, ziet men de gekunsteldheid te veel. Verscheidene van onze jonge Dichters mogten liever bij tollens ter school gaan, om van hem te leeren, wat ware eenvoudigheid van taal is,

[p. 567]

en hoe veel deze verschilt van die gezochte eenvoudigheid, die zich bij hen in ieder woord verraadt.

Wat de keuze der stukjes aangaat, die hier worden geschonken, zij is meestal gelukkig. Enkelen, gelijk b.v. Herdersdicht, zijn een weinig uit den tijd; maar de meesten verdienen hunne plaats. Gelukkig zijn vooral de vertalingen naar hölty, hebel, burns, jacobus V, w. scott, tastu. Wel kende Rec. de oude Boer aan zijn' zoon, Vergankelijkheid en anderen; maar hij vond ze hier met groot genoegen weder. Het laatste vooral (was het vroeger geplaatst, of kende Rec. het alleen in handschrift?) is een juweel. De oude Schooijer, het Wiegelied van Madame tastu, de oude Vrouw van beranger, en de stukjes uit burns, dien echten Volksdichter der Schotten, zijn sieraden van dezen bundel. Wij vertrouwen dat hij vele lezers zal vinden. Wij danken den Dichter voor de zorg, aan de schikking en keuze der stukken besteed; voor de overbrenging zelve begeert hij onzen dank zeker niet, daar het genoegen van den arbeid de moeite rijkelijk beloont. De Uitgever heeft voor eene nette uitvoering zorg gedragen; en zoo vinde deze bundel ruim het debiet, dat hij verdient!