Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Napoleon in Holland en België. Geschiedkundige Tafereelen, uit het jaar 1811, door Charlotte de Sor. Uit het Fransch.

Mijne komst tot het hooge gezag heeft aan alle lieden van kunde den weg gebaand tot het beheer van 's lands zaken,

napoleon.

Te Amsterdam, bij J.C. van Kesteren. 1839. In gr. 8vo. 338 bl. f 3-:

Voor Nederland is de herinnering aan napoleon's dwangbewind over hetzelve te pijnlijk, om zonder verontwaardiging te gedenken aan zijnen zegepralenden togt door onze gewesten in het jaar 1811. Met dat al, die togt behoort tot de Geschiedenis. Voor zoo veel derhalve de Schrijfster volledige en naauwkeurige berigten aangaande die gebeurtenis verschaft, verdient haar werk de opmerkzaamheid van den geschiedkundige, daar zij het Hof op dien togt gevolgd heeft, en, door hare naauwe betrekkingen met de hooge personen, die den Keizer omringden, in de gelegenheid was, om alles van nabij te zien, en vele bijzonderheden te vernemen, die voor het algemeen onbekend bleven. Hare vooringenomen-

[p. 431]

heid echter met den held van hare beschrijving doet ons hare berigten alleen in zoo verre geloofwaardig achten, als dezelve datgene, wat ook elders gemeld wordt, bevestigen of vollediger leeren kennen. Te meer maken wij deze aanmerking, omdat wij den lof, dien de Schrijfster aan onzen landaard geeft, vooral ontleend zien aan de groote ingenomenheid met napoleon, die zij, lijnregt strijdig met de waarheid, aan de Nederlanders, op eene voor het nationaal gevoel schier duldelooze wijze, toeschrijft. ‘Overal,’ zegt zij, ‘ontdekte men,’ N.B. in Holland, ‘de ongemaakte uitdrukking van het genoegen, dat de bewoners van dat land smaakten, toen zij napoleon zagen. Zijne tegenwoordigheid verwekte eene algemeene vreugde, tot zelfs onder de geringste klassen des volks, onder degenen, die het meest in hunne industrie, in hunne bijzondere belangen, bij hunne vereeniging met Frankrijk leden.’ - In de vermelding der plaatsen is de Schrijfster dikwijls niet naauwkeurig. Blijkbaar verwart zij Middelburg met het kort te voren door het bombardement der Engelschen verwoeste Vlissingen, als zij zegt: ‘Middelburg, dat weder geheel was opgebouwd, had het voorkomen van eene nieuwe stad.’ Bij de thans heerschende geestdrijverij (geestdrift willen wij het niet noemen) voor alles, wat betrekking heeft op napoleon, zal aan dit werk in het vaderland der Schrijfster voorzeker wel eene gunstige ontvangst ten deel vallen. Maar voor den Nederlandschen lezer behelzen deze Tafereelen niet veel meer, dan eenige niet altijd aangename en belangwekkende anekdoten, waarvan sommige even min geloof verdienen, als onder anderen het hier verhaalde, dat de bewoners van het land tusschen IJzendijke en Breskens ‘elken winter regelmatig voor een tiende gedeelte door aanstekende koortsen naar het graf worden gesleept.’ - Wij kunnen het als Nederlanders wel niet beletten, dat door werken als het onderhavige verkeerde denkbeelden aan vreemdelingen over ons land en landaard worden ingeboezemd; maar zonder schade voor ons lezend publiek had dit werk onvertaald kunnen blijven.