Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Nederlandsch Bouwkunstig Magazijn, of Tijdschrift tot verbetering, nut en voordeel in de Bouw-, Timmer-, Beeldhouwkunst en Meubelering, benevens onderscheidene kunsten en ambachten, daarmede in betrekking staande. Isten Deels 12de Stuk en IIden Deels 1ste en 2de Stuk. Te Amsterdam, bij M. Schooneveld en Zoon. 1839. In gr. 8vo. XXII, 681-728, en 128 bl. Per jaargang van 12 Nommers. f 15-:

Het eerste stuk van het Nederlandsch bouwkunstig Magazijn verscheen in October 1834 en het 12de stuk in het laatst van 1839. Er waren dus vijf jaren noodig, om den eersten jaargang van dit tijdschrift te voltooijen. De redactie gevoelt dan ook zelve wel, dat dit niet in den haak is, en verdedigt zich zoo goed mogelijk in het voorberigt, achter het 12de stuk van het eerste deel geplaatst, en wijselijk heeft dezelve de woorden: om maandelijks te worden vervolgd, (welke woorden steeds op de omslagen van de twaalf eerste stukken gedrukt waren) bij het verschijnen van de twee eerste stukken van het tweede deel doen vervangen door de woorden: om stuksgewijze te worden vervolgd. Men is derhalve aan geen tijd meer verbonden, en naar gelange van den voorraad zullen de stukken elkander spoediger of langzamer opvolgen. Wij kunnen ons met dit plan wel vereenigen, veel beter dan met de verontschuldiging der redactie, om de vertraging aan de wel jeugdige maar ijverige kunstenaars, welke de gravures vervaardigd hebben, te wijten. Naar ons inzien is de vereeniging van jeugd, ijver en kunst juist geschikt om de zaken te bespoedigen.

Bij het ontvangen van het laatste stuk des eersten jaargangs hadden wij lust, het geheel (want wie kan den inhoud van een boek onthouden, waarvan men het eerste gedeelte vóór vijf jaren gelezen heeft?) nog eens te doorloopen; doch de herinnering, dat elk der stukken, ofschoon wij met het daarover gezegde niet geheel kunnen instemmen, afzonderlijk beoordeeld is, deed ons afzien, om onze denkwijze over het geheel breedvoerig mede te deelen.

Wij merken daarom slechts aan, dat dit eerste deel 95 min

[p. 380]

of meer uitgebreide verhandelingen of beschrijvingen bevat. Hieronder zijn er 6 uit het Hoogduitsch, 13 uit het Fransch en 66 uit het Engelsch vertaald, en er zijn dus slechts 10 stukken, die in het Nederlandsch gedacht en geschreven zijn. Het komt ons voor, dat de waarde van een Magazijn van Bouwkunde, dat den naam van Nederlandsch draagt, voornamelijk gegrond moet zijn op hetgeen Nederland heeft voortgebragt, en hadden wij meerdere stukken gevonden, zoo als die van de Heeren reijers, tetar van elven, vink tollenaar en zeelanders, dan zouden wij der redactie onzen openlijken dank toebrengen; maar 85 vreemde vertalingen, die daarbij niet allen juist gekozen en nog minder allen goed vertaald zijn, tegen 10 oorspronkelijk Nederlandsche stukken, dit kwam ons, bij het doorloopen van het eerste deel, voor een Nederlandsch Magazijn voor de Bouwkunde, wat schraal voor.

Het voorberigt, achter het laatste stuk van het eerste deel geplaatst, mogt ons echter voor het tweede deel iets meer doen verwachten. De redactie zegt daarin, dat vele bezwaren uit den weg geruimd zijn; dat er een aanzienlijke voorraad van bijdragen voorhanden is, enz. enz.

Wij ontvingen dus met belangstelling de twee eerste stukken van het tweede deel, en wat vonden wij in dezelve? 1. Eene vertaling uit het Hoogduitsch, behelzende een onderrigt voor jonge bouwkunstenaars bij het reizen door Italië. 2. Eene verhandeling over waterzuivering, uit het Fransch vertaald. 3. Eene verklaring van het Stoomwerktuig; en eindelijk vier kleine artikels, waarvan de drie laatste slechts als bladvulling mogen aangemerkt worden.

Over de waarde van de twee eerste stukken, om in een Nederlandsch bouwkunstig Magazijn opgenomen te worden, zullen wij ons niet uitlaten; doch de slordigheid der vertaling, vooral van het artikel over de waterzuivering, loopt te veel in het oog, om daarover te zwijgen. Wij mogen daaruit besluiten, dat de vertaler of de vertalers geene de minste kennis der zaak hebben, zoo zelfs, dat men onder het vertalen niet eens opgemerkt heeft, dat fig. 16, 17, 18 en 19, die tusschen den tekst in gedrukt zijn, niet behooren tot de verhandeling over de waterzuivering, maar tot eene verhandeling over den boog van brunel! Wij vragen, of zulke lompheden aan de redactie van een Nederlandsch bouwkunstig Magazijn te vergeven zijn?

Het derde hierboven opgenoemde artikel is eene Nederland-

[p. 381]

sche verhandeling over het Stoomwerktuig. Al dadelijk kwamen ons de figuren bekend voor, en bij de lezing ondervonden wij, helaas! dat deze geheele verhandeling een nadruk was van een werkje getiteld: Verklaring van het Stoomwerktuig, in hetzelfde jaar bij m. schooneveld en zoon te Amsterdam uitgegeven. Is dit geen misbruik maken van het vertrouwen, door de Inteekenaars in de redactie gesteld? In hetzelfde jaar tweemaal hetzelfde boekje onder verschillende vormen uit te geven, en dan nog een boekje van alle verdiensten ontbloot; daarmede 71 bladzijden van de 128, die de twee eerste stukken van het tweede deel bevatten, te vullen, dat is te erg! Wij voorspellen de redactie van het Nederlandsch bouwkunstig Magazijn, indien dezelve zoo voortgaat te handelen, een spoedig verlies van alle hare Inteekenaren en daaruit voortvloeijend ophouden van bestaan.

Waarom juist het Engelsche Architectural Magazine van loudon gevolgd? Waarom ook niet geput uit de bronnen van förster, welk werk te Weenen wordt uitgegeven? Waarom zich niet in verband gesteld met Nederlandsche bouwkundigen? Er zijn in Amsterdam kundige mannen genoeg, die, zich weder met anderen in correspondentie stellende, kunnen zorgen, dat in een Nederlandsch bouwkunstig Magazijn eene grootere hoeveelheid Nederlandsche verhandelingen en projecten worden opgenomen, en die althans zullen waken, dat men, bij gebreke daarvan, onder de buitenlandsche stukken eene goede keus doe. Het aantal van kundige bouwkunstenaars, bij de Ingenieurs voor den Waterstaat en der Genie, en onder de Architecten, is in ons Vaderland groot genoeg, om op bijdragen, medewerking en deelneming te kunnen hopen; maar vóór alle dingen moet de vorm veranderd worden: want welk Nederlandsch bouwkunstenaar ziet zijne projecten gaarne in houtsneden voorstellen op eene schaal, die naauwelijks voor eene staalgravure dragelijk is?

De zucht, om mede te werken tot de nuttige strekking, welke een goed ingerigt Nederlandsch bouwkunstig Magazijn hebben kan, deed ons het bovenstaande ter nederschrijven. Wij vleijen ons, dat de hier gegevene wenken, door de redactie niet als scherp, maar als tot het vervolgen van hare taak nuttig zullen aangenomen worden, en zullen ons verheugen en de redactie openlijk dank zeggen, indien wij uit de volgende stukken ontwaren mogen, dat er meer bouwkunstenaars en minder vertalers door haar tot medewerking uitgenoodigd zijn.