Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Pleitrede over de vraag, of een verdediger bevoegd is tot het aanteekenen van hooger beroep van een correctioneel vonnis, voor en namens den veroordeelde? Uitgesproken in de teregtzitting van den Hoogen Raad der Nederlanden, van 18 Dec. 1839, door Mr. A. de

[p. 370]

Pinto. 's Gravenhage, bij J. Belinfante. 1840. In gr. 8vo. 23 bl. f :-40.
Specimen Historico-Juridicum, de bonorum communionis inter conjuges origine, praesertim in patria nostra. Auctore A.S. van Nierop. Amstelodami, typis A. Zweesaardt. 1839. In 8^o. maj. 52 p.
Register op het Wetboek van burgerlijke Regtsvordering. Door twee Regtsgeleerden vervaardigd. 's Gravenhage, bij J. Belinfante. 1839. In gr. 8vo. 162 bl. f 2-40.

Schoon de Hooge Raad, bij de bekrompenst mogelijke opvatting, de letter der wet, maar geenszins hare blijkbare bedoeling, in zijn voordeel had bij de cassatie van het Arrest van het Provinciaal Geregtshof van Holland van 25 October 1839; zoo bevreemdt ons echter die onherroepelijke uitspraak ten sterkste, als men nagaat, dat dezelfde Hooge Raad, gelijk de Heer Mr. de pinto te regt in de Voorrede voor zijne Pleitrede aanmerkt, niettegenstaande de stelligste wetsbepalingen het tegendeel leeren, echter bij herhaling geoordeeld had, dat er gevallen bestaan, waarin private personen met de bemoeijenissen van regterlijke ambtenaren kunnen belast worden. Waar dus, opdat er geene stremming in den loop der Justitie ontsta, de Regering onbevoegden qualificeert tot tijdelijke waarneming van deze of gene geregtelijke betrekking, daar wordt zulk een onwettige maatregel, tegen het gevoelen van den Advocaat-Generaal lightenvelt, gehandhaafd; doch waar een reeds erkend verdediger, een Advocaat van den correctioneel veroordeelden, op mondelingen last, hooger beroep voor hem aanteekent, al wordt dat komen in hooger beroep door den veroordeelden zelven, bij zijne verschijning in appel, bekrachtigd, daar verklaart de Hooge Raad het appel als niet behoorlijk, niet door den veroordeelden zelven opgeworpen, en met de vernietiging van het arrest van den Hove, waarbij het appel erkend werd, verliest de veroordeelde alle middel van verzet tegen het oorspronke-

[p. 371]

lijk geslagen vonnis. Het is ons een raadsel. De korte Pleitrede van den Heer Mr. de pinto schijnt ons zeer doelmatig, schoon zij haar oogmerk geenszins bereikt heeft.

Het tweede hier aangekondigde regtsgeleerde werkje is de Dissertatie van den Heer a.s. van nierop, over den oorsprong der gemeenschap van goederen tusschen echtgenooten, vooral in ons vaderland. De dood zijns vaders was de reden, dat de Schrijver vroeger gedoctoreerd heeft, dan hij voornemens was. Hij heeft dan ook zijn oorspronkelijk plan, om eene Latijnsche verhandeling over die gemeenschap van goederen, inzonderheid naar de Nederlandsche wetgeving, op te stellen, laten varen, en levert nu alleen het onderzoek naar den oorsprong der gemeenschap van goederen tusschen echtgenooten; welk onderzoek, nu geheel het Specimen uitmakende, anders slechts tot inleiding eener uitvoerige verhandeling zou hebben gestrekt (bl. VIII en IX). Maar welligt zal de Schrijver dat oorspronkelijk plan nog eenmaal, doch dan in de Nederlandsche taal, ten uitvoer brengen (bl. X). In dit Specimen toetst de Schrijver de gevoelens van verschillende regtsgeleerden op zijn onderwerp. Vervolgens spoort hij na, wat daaromtrent valt vast te stellen, waarvoor hij tot algemeenen grondslag legt: de gelijkheid of het evenwigt der wederzijdsche regten; hetwelk hij zoekt aan te toonen uit hetgeen bij de Oostersche volken, de Grieken, Romeinen, Galliërs en Germanen, eindelijk ook bij onze voorouders, hieromtrent bepaald was; en wel zóó, dat, naar mate men minder gelijkheid van regten tusschen de echtgenooten ergens erkende, naar die mate er ook minder spoor was van gemeenschap van goederen, of hetgeen daaraan eenigermate beantwoordde. Ten laatste, in zijn derde Hoofdstuk, doorloopt de Schrijver de wetgeving en het gewoonteregt in ons vaderland, Friesland uitgezonderd; in Friesland, in Frankrijk, in Duitschland en in Engeland; tot wederlegging van hetgeen daarin tegen zijn stelsel schijnt te strijden, en tot uiteenzetting van hetgeen zijn gevoelen schijnt te bevestigen. Voor zulk een duister onderwerp is er veel klaarheid bijgebragt. De verdeeling had mogelijk gelukkiger

[p. 372]

kunnen zijn. Zou, b.v., niet eerst alleen de wetgeving bij onderscheidene volken kunnen zijn doorgeloopen, en daarna, in het derde Hoofdstuk, de stelling des Schrijvers, die hij bij het tweede Hoofdstuk ten grondslag legt, als slotsom van het onderzoek kunnen zijn medegedeeld?

Nu blijft ons nog over verslag te doen van het door twee (ongenoemde) Regtsgeleerden vervaardigde Register op het Wetboek van Burgerlijke Regtsvordering. Op onderscheidene plaatsen heeft Rec. dit Register opengeslagen, en daarna in het Wetboek gezocht naar de Artikelen, waar hij naar verwezen was. Eveneens heeft hij deze en gene rubriek, gelijk die hem inviel, nageslagen, en nergens heeft hij zich teleurgesteld gezien. Bij de rubriek: Executoriaal beslag op schepen en Proces-verbaal van beslag van een schip, merkte Rec. op, dat de Opstellers van dit Register het onderwerp in questie beschouwen als genoegzaam geregeld bij Titel IV van het IIde Boek van het Wetb. van Burg. Regtsv. Zoo was ook gevonnisd door de Regtbank te Middelburg 27 Februarij 1839; doch dat vonnis is vernietigd bij arrest van het Provinciaal Geregtshof aldaar, 9 April 1839, en aangenomen, dat, behalve den aangehaalden titel, men ook moet in acht nemen het voorgeschrevene bij Titel II van hetzelfde Boek, nopens geregtelijke ten uitvoerlegging op roerende goederen in het algemeen. Van dat Arrest is geene cassatie beproefd, zoodat het stelsel van den Hoogen Raad nog onbekend is. Ook dit behoort weder onder de duistere punten in onze wetgeving. Maar zouden de bekwame Schrijvers van dit Register niet wèl gedaan hebben, met aan het slot van hun Art. Executoriaal beslag op schepen, kortelijk te zeggen: Er zijn Regtsgeleerden van gevoelen, dat bovendien nog moet in acht genomen worden het bepaalde bij Titel II van het IIde Boek, betrekkelijk beslag op roerende goederen, waarnaar, voor zoo veel noodig is, verwezen wordt? Welligt had men het hiervoren aangehaalde vonnis en arrest, als beide de ontwikkeling der tegenover elkander staande stelsels behelzende, kunnen citéren, met verwijzing naar het Weekblad van het Regt, jaargang 1839, No. 41, waar alles omstandig te lezen staat.