Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Godsdienstige Traktaatjes voor jonge lieden van beider kunne, uit den beschaafden stand, door eene vereeniging van Predikanten uit de onderscheidene oorden onzes Vaderlands. Te 's Gravenhage, bij K. Fuhri.

[p. 364]

6 Julij - 28 December. 1839. No. 1-26. In kl. 8vo. Bij inteek. f 1-30. Buiten deze f 1-77.
Dagelijksch brood, of een tekst uit den Bijbel, bevattende eenen pligt en eene belofte voor elken dag van het jaar, met een morgen- en een avondgebed voor elken dag der week. Jaarboekje voor Christenen, met eenen Almanak voor 1840. Naar het Engelsch. Bij denzelfden. In 12mo. 86 bl. f :-40.
Toespraak aan eenige jeugdige vrouwelijke lidmaten; bij het afleggen harer belijdenis en hare eerste toenadering tot het Avondmaal. Door Mevr. de Wed. A.B. van Meerten. Te Schoonhoven, bij S.E. van Nooten. 1840. In gr. 8vo. 58 bl. f :-60.

Deze godsdienstige geschriften prijzen zich door nuttigen inhoud en Christelijken geest evenzeer aan, als door zindelijke uitvoering en fraai papier. Wij zullen van dezelve kortelijk verslag geven.

N^o. 1. Op den omslag van ons N^o. VI des vorigen jaars is met een woord, op verzoek des uitgevers, melding gemaakt van de voorgenomene uitgave dezer Godsdienstige Traktaatjes, met belofte van er b.v. na het in 't licht verschijnen van eenen halven jaargang iets van te zeggen. Dit kan evenwel kort zijn, want dergelijke periodieke stukjes vallen minder onder onze gewone beoordeeling. In zooverre bovendien goede waar zichzelve prijst, heeft ook deze onderneming onze aanprijzing minder noodig. En daar wij vernemen, dat het debiet den wensch van den drukker niet heeft teleurgesteld, zoo zullen deze stukjes algemeen genoeg zijn bekend geworden, om zulks door onze aankondiging niet te behoeven. Maar wij willen door een enkel woord van vermelding gaarne, zooveel in ons is, medewerken tot het doel, aanprijzing van godsdienstige gezindheden onder de beschaafde jeugd. Terwijl wij met afkeuring den last van kundigheden beschouwen, waarmede men tegenwoordig de hersenen der kinderen in den beschaafden

[p. 365]

stand opvult, niet zelden met opoffering der ontwikkeling des ligchaams; terwijl wij wel eens zuchten, wanneer men b.v. onze aankomende fatsoenlijke meisjes letterlijk overschroeft met het leeren, en uit allerlei, op het zachtste gezegd noodelooze, kundigheden onze toekomstige huisvrouwen en huismoeders vormt, verblijden wij er ons regt over, wanneer men de gelegenheid, of laat ons liever zeggen de aanleiding, vermeerdert tot nadenken over die hoogere goederen des geestes, welke meerder waardig zijn, dan de fijnste handwerken, bederfsters der oogen, of dan de zedelooze intrigues van Grieksche en Romeinsche Goden en Godinnen. Het is dan ook daarom, dat wij deze stukjes gaarne en ruimschoots aanprijzen. Rec., die afkeerig is van alle overdrijving, ook in het gemoedelijke des Christendoms, bemerkte met genoegen, dat men zich hier vrij houdt van dat al te teedere, waardoor het loffelijke oogmerk somtijds niet weinig wordt tegengewerkt. Men wil ook het genot van de vermaken der jeugd, in plaats van hetzelve, predikende voor dooven, te willen tegengaan, integendeel dienstbaar maken aan vorming en verbetering. Het eene is beter dan het andere; het eene meer van algemeene, het andere meer van bijzondere strekking. De laatsten, in den smaak van ‘14 September,’ zeer te vermenigvuldigen; zouden wij afraden. Schrijvers en drukker mogen blijvende aanmoediging vinden en veel nut stichten! De laatste heeft niet alleen van de nette uitvoering, maar ook van den matig gestelden prijs alle eer. Men bevlijtige zich nog meer op goede correctie!

N^o. 2 onderscheidt zich van den Bijbelschen Almanak, door welks uitgave het Nederlandsch Godsdienstig Traktaatgenootschap voortgaat nuttig te zijn, daardoor, dat de teksten niet alleen worden aangehaald, maar ook uitgedrukt. Wij vonden er eene soort van eentoonigheid in, of, om het beter uit te drukken; wij hadden meerdere afwisseling gewenscht. Het boekje behoeft niet als een Almanak voor dit jaar beschouwd te worden, daar het telken jare even bruikbaar is. Daartoe zal het ook zijn, dat van de bewegelijke feestdagen zoo goed als geen gebruik is gemaakt. De

[p. 366]

gebeden overtreffen die in N^o. 99 en 100 der kleine schriften van het pas genoemde Genootschap meer in uitvoerigheid dan in waarde, ja zijn, dunkt ons, over het geheel veel te lang. Of ons dit stichtelijk boekje ook al uit Engeland moest toekomen; nu, dit zij zoo. Een zeer doelmatig register der onderwerpen besluit het stukje, hetgeen daarom een doelmatig bijvoegsel is, omdat men nu naar behoefte of zielsstemming eenen tekst kan opzoeken. Men vindt dien echter ook alligt bij het lezen van den Bijbel, waarvan dergelijke handboekjes niet behooren af te trekken.

N^o. 3 is door Mevr. van meerten in het licht gezonden bij gelegenheid der belijdenis van Prinses sophia, en aan Hoogstdezelve opgedragen en toegewijd. Niemand zal van de godsdienstige, bekwame en menschkundige Schrijfster iets anders dan goeds verwachten. Wij hebben het stukje dan ook met genoegen gelezen, en prijzen zeer aan, het aan beschaafde meisjes (voor deze is het meest geschikt) bij de op den titel genoemde gelegenheid ter lezing of ten geschenke te geven. Dat de waardige Schrijfster in haren ijver hare lessen (ook met opgave van plan enz.) volmaakt in den vorm van twee Leerredenen, over Psalm CXIX:14 en 1 Kon. XIX:7^b, gegoten heeft, droeg onze goedkeuring minder weg. Dat predikende vinden wij in den Leeraar natuurlijk en gepast; in de raadgevende Vriendin bevalt het minder. Doch dit betreft meer den vorm.