Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Gedichten, bijzonder voor de Declamatie. Verzameld uit hedendaagsche Dichters, en ten deele vervaardigd door J. Immerzeel, Jr. Met Platen en Facsimilés. Te Amsterdam, bij J. Immerzeel, Jr. In kl. 8vo. XII en 206 bl. f 2-25.

Onder de nuttige oefeningen, die aan jonge lieden mogen worden aanbevolen, behoort ongetwijfeld ook het reciteren. Het brengt verschillende voordeelen mede. Het gaat gepaard met eene heilzame oefening en ontwikkeling van het geheugen; het is een middel ter vorming van den smaak; het is eene aanbeveling in den gezelligen kring, en kan ook daar medewerken, om den goeden smaak te bevorderen. Rec. herinnert zich ook uit zijne jongelingsjaren, hoe zeer het reciteren in de kringen, waarin hij verkeerde, tot de geliefkoosde uitspanningen behoorde. Met genoegen denkt hij nog dikwijls terug aan de aangename gezelschappen, uit jonge lieden van beiderlei geslacht bestaande, waar de uren ongemerkt, onder afwisseling van reciteren, muzijk, vrolijken dans of geïmproviseerde dramatische voorstelling van spreekwoorden, voorbijsnelden. Hij heeft in lateren tijd en onder een jonger geslacht wel eens meenen te bespeuren, dat dergelijk eene wijze van tijdkorting zeldzamer is geworden, en dat ook in gezelschappen van jonge lieden, de kaartebladen de meeste andere gezellige vermaken hebben verdrongen. Dat is te bejammeren. Verre is het er van daan, dat Rec. het kaartspel, wanneer het enkel als uitspanning en niet uit winstbejag gebezigd wordt, als iets ongeoorloofds of onbetamelijks zou beschouwen. In groote, gemengde gezelschappen kan het zelfs zijne betrekkelijke nuttigheid hebben en stijfheid en gedwongenheid verbannen. Maar er is toch iets onnatuurlijks in, dat jonge lieden op geen vrolijker en gezelliger manier den tijd zouden weten te slijten, dan door een spel, dat hen van het grootste gedeelte der verzamelde personen afsluit, en zeker het middel niet is, om die algemeene,

[p. 352]

gulle en onbezorgde vrolijkheid te doen geboren worden, die iedere bijeenkomst van beschaafde, bij elkander voegende jongelui behoorde te bezielen,

Wenschelijk is het dus, dat men ook in dit opzigt, gelijk wel in meer andere, tot het oude terugkeere, en elke poging, om daartoe mede te werken, verdient goedkeuring. Het denkbeeld van den Heer immerzeel, om eenen bundel gedichten uit te geven, bijzonder voor de declamatie, is daarom ook gelukkig, en kan, wanneer het goed ten uitvoer wordt gebragt, inderdaad dienstbaar zijn om dat doel te bevorderen. Velen toch, die niet ongenegen zouden zijn, om hun geheugen met stukken uit onze Dichters te verrijken, worden afgeschrikt door de moeijelijkheid, om eene goede keuze te doen, en zullen veel eerder besluiten, om iets van buiten te leeren, wanneer die keuze als voor hen is gedaan. Het boekje, dat Rec. thans aankondigt, en waarvan behalve dezen druk nog eene andere minder kostbare bestaat, is eene proeve, om in de bestaande behoefte te dezen opzigte te voorzien. Het is ons hier dus niet te doen, om de onderscheidene dichterlijke waarde der hier geleverde stukken te onderzoeken, maar enkel te zeggen, in hoe verre zij, naar het oordeel van Rec., tot het doel, de declamatie, geschikt zijn.

Rec. kan niet ontkennen, dat hij zich in dit opzigt nog als eens teleurgesteld vond. Vele van de hier geleverde stukken, hoe verdienstelijk zij ook zijn mogen, komen hem voor, juist voor declamatie minder geschiktheid te bezitten. Er zijn verscheidene lieve stukjes onder, die zich met genoegen laten lezen, maar die men niet bij voorkeur tot reciteren zou uitkiezen. Inzonderheid is dit het geval met des verzamelaars eigene stukken, waaronder er wel gevonden worden, die zeer gepast zijn, maar toch ook vele, die te breedsprakig, te uitvoerig, te redenerend zijn, om zich bijzonder voor de declamatie te leenen. Over het algemeen is de keuze te beperkt geweest, en bepaalt zich bijna geheel tot stukken, die vroeger in den Muzen-Almanak eene plaats hebben gevonden en thans daaruit herdrukt zijn. Het heeft nu wat veel van eene boekverkoopers speculatie. Rec. kan zich ook niet begrijpen, dat de Heer immerzeel, bij zijne betrekking tot verschillende Dichters en Uitgevers, zoo hij dat beproefd had, geene toestemming had kunnen verwerven, om ook van elders over te nemen. Had hij dit gedaan, hij zou een zeer ver-

[p. 353]

dienstelijk werk hebben verrigt, dat hem nu slechts gedeeltelijk is gelukt.

Met dat al prijst Rec. dit boekje gaarne aan, omdat het, indien het ook al niet volkomen aan het doel beantwoordt, toch eene niet onaangename bloemlezing van dichtstukjes bevat, en als zoodanig een gepast geschenk aan jongelieden is.

De plaatjes zijn uit vroegere Muzen-Almanakken bekend. Sommige, gelijk vooral het Scheveningsche strand, zijn regt lief.