Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Opvoed- en onderwijskundige Opmerkingen, gemaakt op eene Reize in de Pruissische Rijn-Provinciën, het Hertogdom Nassau en de vrije Stad Frankfort aan den Main. (Met eenige ophelderende Aanteekeningen.) Door B. Brugsma, Onderwijzer te Groningen. Te Leyden, bij D. du Mortier en Zoon. 1839. In gr. 8vo. VIII en 309 bl. f 2-50.

De Schrijver dezer Opmerkingen is reeds, door vroeger uitgegevene schriften, in ons Vaderland gunstig bekend, onder anderen door zijne Brieven over eene Reis naar Oldenburg, Bremen, Hanover en Osnabruck, met opmerkingen ten aanzien van het lager onderwijs, Gron. 1836,

[p. 246]

waarvan loffelijk verslag gedaan is in dit Tijdschrift voor 1837, N^o. XI, bl. 458-460. Nieuwe Opmerkingen, tot opvoeding en onderwijs betrekking hebbende, zijn door hem, in 1838, op eene reis door de op den titel vermelde streken van Duitschland, gemaakt, en, volgens het Voorberigt, reeds grootendeels geplaatst in de Nieuwe Bijdragen ter bevordering van het Onderwijs en de Opvoeding enz., jaargang 1838 en 1839, maar worden nu nog eens, op veler wensch, afzonderlijk uitgegeven, en vermeerderd met eenige ophelderende aanteekeningen, die van bl. 251 tot 309 loopen. - Hoewel nu deze nieuwe Opmerkingen voor de zaak van het Schoolwezen belangrijk genoeg zijn, om door de Redaetie der genoemde Bijdragen met eene ruime plaats vereerd te worden, twijfelt Ref. echter aan de noodzakelijkheid eener afzonderlijke uitgave van dezelve, te meer daar de Schrijver daarin nog veel minder, dan in de bovengemelde Brieven, uitweidt over de door hem bereisde streken, en dus zijn verslag van gedane schoolbezoeken, en zijne daarover doorgaans gepast gemaakte aanmerkingen, hoe nuttig ook voor de mannen van zijn vak, nogtans welligt niet genoeg van algemeene belangrijkheid zullen geacht worden. Indien al de 60 bladzijden zijner ophelderende aanteekeningen in de Bijdragen, gelijk hij te kennen geeft, geen plaats konden vinden, zoudenzij dan misschien niet, in een' eenigzins gewijzigden vorm, als een afzonderlijk stukje hebben kunnen uitgegeven worden? Zoo zou men niet genoodzaakt zijn, om tweemaal hetzelfde te koopen; en er zijn onder dezelve belangrijke genoeg, om als zoodanig algemeen bijval te vinden. Hoe het zij, wie zich aan het vak van schoolonderwijs toegewijd heeft, of daarmede in betrekking staat, of daarin bijzonder belang stelt, zal dit werk, het zij dan voor het eerst, of bij herhaling, met genoegen kunnen lezen, en met de ondervinding en opmerking van dezen ervaren Onderwijzer zijn nut kunnen doen, waartoe Ref. het gaarne aanbeveelt. Voor de genen, die er het meeste belang bij hebben, acht hij het nu bekend en aangeprezen genoeg, om er geen breeder uittreksel of beoordeeling van te geven, waarvoor het ook

[p. 247]

zonder groote uitvoerigheid niet wel vatbaar is; en voor het overige verwijst hij naar zijn boven aangehaald verslag van des Schrijvers vroegere Brieven, dat ook gedeeltelijk hierop toepasselijk is.