Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Beknopte Genees- en Heelkundige Verhandeling over den Scorbutus, door P. Middel, Pract. Chir. en Vroedm. te Groningen. Te Groningen, bij J.H. Bolt. 1839. In gr. 8vo. Buiten de Inleiding, 76 bl. f 1-:

De scheurbuik wordt door den Schrijver beschouwd als, onder de vele voorkomende ziekten, eene der gene te wezen, welke in ons vaderland ook veelvuldig waargenomen worden. Zelf waarnemer, wilde hij de vruchten daarvan niet terughouden, omdat in onze moedertaal over deze ziekte niets van eenig belang bestaat. Daar de hooge graad van scheurbuik meer op zee, dan op het vaste land voorkomt, wilde hij zulks door eene kleine Verhandeling bekend maken, te meer, daar er nog vele lijders worden gevonden, welke aan de ulcera scorb. Ped. lijden, welke deze na de epidemische ziekte van 1826 hebben bekomen. De scheurbuik schijnt dus in dit laatste geval nog al op het vaste land voor te komen.

De Heer middel zal zijne kleine Verhandeling vergezeld doen gaan van eenige waarnemingen, vijf van welke uit de Dissertatie van Dr. menalda over te nemen hem niet overbodig voorkwam. Eene van het jaar 1754 is uit Frankrijk herkomstig. Eene andere schijnt van den Heer ter borgh te zijn. In de zesde waarneming van den Schrijver schijnt hij zich wél bevonden te hebben bij het gebruik van suiker en de aanwending van het Creosot. Eene oplossing van een half pond suiker (medic.) met zes oncen water, indien hier geene drukfout bestaat, zal evenwel een mengsel opgeleverd hebben, waarvan niet dan met moeite, om 't uur een lepel vol, zal hebben kunnen genomen worden. Men vindt de suiker ook door hell aan geprezen in het Theoretisch-practisches Handbuch der Chirurgie von Dr. j.n. rust, 1ste B., art. Scorbutus, pag. 618. In een ander geval zag hij goede werking van de

[p. 62]

Biergist, op het voetspoor van eenen Doct. murselius; verg. ook het reeds aangehaalde artikel van rust.

Over het geheel bestaat er nog al overeenkomst tusschen deze kleine Verhandeling en vermeld artikel. Zoo stelt de Heer middel voor, behalve het aanwenden der Chlorine, de lucht ook te verbeteren door het ontsteken van Salpeter of buskruid! verg. nog eens het gezegde werk van rust, bl. 617. Onder de plaatselijke toevallen brengt de Schrijver de behandeling van den mond en het tandvleesch, de pijnen der ledematen, de scheurbuikige zweren, diarrhoeën (?), bloedstortingen (?), opthalmia scorbutica, kolijkpijnen (?), anasarta. Elk zijne wijze van Nosologische voorstelling. Zeer juist kan deze echter niet genoemd worden. Eene algemeene doelmatig ingerigte behandeling zal eene bijzondere, bloot tegen sommige dezer verschijnselen gerigte, wel overbodig maken.

Bij de aanhaling van de waarnemingen van jac. van lil zal men met bevreemding de Hoogduitsche vertaling eener oorspronkelijke waarneming opgegeven zien. Onder meer anderen, had ook l. stelwagen kunnen vermeld worden, en wel in de Verh. van het Gen. servandis civibus, D. VI. De waarnemingen van wijlen den Groninger Hoogl. thomassen a thuessink hadden niet behooren voorbijgezien te worden. Onder de niet opgeteekende drukfouten behoort opthalmia, doorgaande voor ophthalmia, savia voor salvia, enz.