Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1840

Bijdragen tot de Geschiedenis der Evang.-Luthersche Kerk in de Nederlanden, verzameld door J.C. Schultz Jacobi, Pred. te Zutphen, en F.J. Domela Nieuwenhuis, Th. Dr., Pred. te Utrecht, Iste Stuk. Te Utrecht, bij van Paddenburg en Comp. 1839. In gr. 8vo. IX en 150 bl. f 1-50.

‘Op het veld der Nederlandsche Kerkgeschiedenis is misschien geen akker, die nog zoo geheel woest ligt, als die der Luthersche Kerk.’ Met deze bekentenis beginnen de Heeren Verzamelaars dezer Bijdragen hunne Voorrede, en geven daarin vervolgens een kort verslag van het weinige en ongenoegzame, dat hiertoe geleverd is. Loffelijk en nuttig is derhalve hunne onderneming, om bouwstoffen tot de geschiedenis van hun Kerkgenootschap in ons Vaderland bijeen te brengen. Hiertoe geven zij in dit eerste Stuk de volgende Bijdragen: I. Liederen en Brieven van luther betreffende zijne volgers in de Nederlanden, door j.g.h. reudler, Predikant te Woerden; als: Ter Inleiding tot de volgende stukken van luther, over den marteldood van twee monniken van het Augustijner klooster te Antwerpen, johannes esch en hendrik voes. 1. Luther's lied op den marteldood van johannes esch en hendrik voes. (Vrije overzetting van hetzelfde lied door schultz jacobi.) 2. Luther's brief aan de Chris-

[p. 8]

tenen in Holland, Braband en Vlaanderen. 3. Luther's brief aan lambertus thorn. Iets over luther's Kerkgezang. II. De godsdienstige Onderwijsboekjes bij de Nederlandsch-Luthersche Gemeenten, door schultz jacobi. III. De Geschiedenis der Evang.-Luthersche Gemeente te Utrecht, door domela nieuwenhuis.

Het komt Ref. voor, dat eigenlijk de twee laatste stukken tot de geschiedenis der Nederlandsche Evangelisch-Luthersche Kerk behooren, en het eerste met zijne onderdeelen geene of slechts eene vrij verwijderde betrekking op dezelve heeft. Het tweede is dan eene Historia Litteraria, hier en daar met eene korte beoordeeling der betrekkelijke waarde der Nederlandsch-Luthersche onderwijsboekjes, die er, van luther's Catechismussen af, tot aan de Handleiding van helper sesbrugger, Predikant bij de Hersteld-Lutherschen te Amsterdam, in 1838, uitgekomen zijn. Het derde stuk is eene beknopte en niet onbelangrijke Geschiedenis der Evangelisch-Luthersche Gemeente te Utrecht, van derzelver eerste opkomst af, tot aan de intrede van den Schrijver aldaar, op den 14 Mei 1837. Zeer geschikt voor het oogmerk der Verzamelaars zijn zulke afzonderlijke Geschiedenissen als zij met onpartijdigheid en oordeel geschreven worden, om daarna tot bouwstoffen voor eene algemeene Geschiedenis te dienen. Mogen dus anderen, die hiertoe in staat zijn, door dit voorbeeld opgewekt worden, om dergelijke en andere belangrijke bijdragen te leveren, en alzoo het nuttige doel der Verzamelaars te helpen bereiken!