Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1839

Wenschen, Verwachtingen en Uitzigten van Nederland. Te Amsterdam, bij J.C. van Kesteren. 1839. In gr. 8vo. 32 Bl. f :-30.

De bezadigde en verstandige Schrijver van dit opstel heeft zijnen naam verzwegen, schoon hij dien gerust had kunnen noemen. Na met een woord het bezwarende in onzen vorigen toestand van, zoo het heet, innige vereeniging met België te hebben aangetoond, wijst hij aan, hoe men thans, zonder voorbarigheid, de vervulling der belofte, door den Minister van Buitenlandsche Zaken den 20 Januarij 1831 gedaan, verwachten mag, en dus eene herziening der, op de tegenwoordige omstandigheden in haar geheel niet meer passende, Grondwet van 1815 te gemoet magzien. Hij wenscht, met nu wijlen den Graaf van hogendorp, de invoering 1^o der ministeriéle verantwoordelijkheid; 2^o dat den Koning de magt wierd gegeven, de tweede Kamer der Algemeene Staten te ontbinden, en 3^o dat aan Z.M. wierd opgedragen de regtstreeksche aanstellingen in de Geregtshoven, bij de

[p. 657]

Rekenkamer en de Munt. Voorts wil hij slechts f 1200-: voor verblijfkosten aan elk lidder Staten-Generaal over ieder jaar toestaan, en eene meer regtstreeksche verkiezing dier leden, in plaats van de tegenwoordige gefiltreerde verkiezing, gelijk een geestig man die noemde. Wijders hoopt hij alle bezoldigde Landsambtenaren uit de Staten-Generaal geweerd te zien, en geheel de eerste Kamer, als eene kostbare overtolligheid, afgeschaft. Ook schijnt hem de Raad van State en het Hoog Militair Geregtshof als zeer wel te missen; de vrijheid des handels wenscht hij door de Grondwet gewaarborgd, het belastingstelsel vereenvoudigd, en het personeel der administratie, ook dat der hoofden van de ministeriéle departementen, minder talrijk. Hij oordeelt eene vermindering der landmagt, bij eenige versterking der zeemagt, dienstig, en zoekt eene afschaffing der kracht van wet, thans nog behoorende aan eene reeks van wetten en decreten uit het bulletin des lois. Gaarne zag hij het Amortisatie-Syndicaat meer getrouw aan zijne bestemming tot amortiseren der staatsschulden, en wil het daarin ondersteunen door de opbrengst van op de coupons voor zegel- of stempelregt, of op andere wijze, van de uit te betalen renten te heffen belasting. - Hiertegen zou men echter, naar ons gevoelen, kunnen inbrengen, dat alle andere belasting een offer is aan de schatkist door hen, die als Nederlanders den Staat moeten onderhouden, of door vreemden, die, om de bescherming van den Staat te genieten, ook in de belastingen deelen; maar dat de nationale schuld steeds spruit uit overeenkomst, met de geldschieters, niet als Nederlanders of als bescherming genietende vreemden, maar als vrijwillige helpers uit den nood van het oogenblik, aangegaan, en men dus, zonder trouweloosheid, hun of hunnen regt verkregen hebbenden geenen minderen intrest mag betalen, dan tusschen partijen bedongen was. Nu is elke belasting op de rentheffers, als zoodanig, gelijkstaande met eene inhouding van een deel der gecontracteerde renten. - Eindelijk ijvert de Schrijver tegen alle begunstiging van fabrijken ten nadeele van de vrijheid des handels.

Dit werkje aan de bepeinzing van allen aanbevelende, die op de herziening der Grondwet invloed zullen oefenen, of hunne stem er over uitbrengen, eindigen wij met den wensch, dat het geschrevene niet geheel vruchteloos moge zijn, en wij van de toenemende magt eeniger weinige familiën, en

[p. 658]

van adel- en geld-aristocratie, die beide het hoofd zoo zeer opsteken, door eene herziening der Grondwet mogen gered worden; maar wij vreezen er hard voor! Men denke slechts na op de ééne vraag: hoe zullen de Staten-Generaal in dubbelen getale zijn zamengesteld, en door welke kiezers zal die vergadering verdubbeld worden? De regeling van dat onderwerp door de Grondwet zelve schijnt de kwaal ongeneeslijk te maken.